Peter C. Gøtzsche studiował nauki przyrodnicze, uzyskując w 1974 roku tytuł magistra biologii i chemii[3]. Przez krótki czas pracował, jako nauczyciel, a w 1975 roku rozpoczął pracę w przemyśle farmaceutycznym, jako przedstawiciel handlowy w firmie Astra AB. Kilka miesięcy później objął stanowisko menedżera produktu[4]. W 1977 roku dołączył do firmy Astra-Syntex, gdzie odpowiadał za badania kliniczne. W trakcie pracy w Astra-Syntex rozpoczął studia medyczne, które ukończył w 1984 roku, zdobywając tytuł lekarza.
W latach 1984–1995 Gøtzsche pracował w szpitalach w Kopenhadze. W 1993 roku współtworzył Cochrane Collaboration wraz z Sir Iainem Chalmers’em oraz około 80 innymi badaczami. W tym samym roku założył Nordyckie Centrum Cochrane’a. W 2010 roku został profesorem projektowania i analizy badań klinicznych na Uniwersytecie Kopenhaskim. Tytuł ten został jednak później cofnięty przez uczelnię. W 2017 roku został wybrany członkiem zarządu Cochrane Collaboration. We wrześniu 2018 roku został wykluczony z organizacji. W 2019 roku Gøtzsche założył Instytut Wolności Naukowej (Institute for Scientific Freedom), którego celem jest „ochrona uczciwości i rzetelności w nauce”.
Badania i przeglądy systematycznych badań klinicznych
W jednej ze swoich prac badawczych Gøtzsche ujawnił, że placebo ma zaskakująco słaby efekt[5][6][7]. Gøtzsche stwierdził również, że wiele systematycznych przeglądów badań klinicznych metaanaliz zawiera błędy w uzyskaniu danych początkowych[8]. Gøtzsche wraz ze współautorami skrytykował metody badawcze i interpretację wyników wykorzystywanych przez innych naukowców przy przeprowadzaniu przeglądów systematycznych z wykorzystaniem placebo[9].
Gøtzsche skrytykował słabe systematyczne przeglądy badań klinicznych[10] oraz politykę redakcyjną wiodących czasopism medycznych[11]. Pisał o problemie niestandardowych artykułów medycznych zwanych po angielsku „medical ghostwriting” i zwrócił uwagę, że praktyka pisania i publikowania takich artykułów jest niezgodna z etyką pracy naukowej[12]. Potępił także powszechne stosowanie leków przeciwdepresyjnych z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny[13].
Systemowa krytyka leki psychotropowe w psychiatrii
W swojej książce z 2015 roku, "Deadly Psychiatry and Corporate Denial", Gøtzsche ostro krytykuje leki psychotropowe z perspektywy medycyny opartej na dowodach. Na podstawie szerokiego przeglądu opublikowanych badań stwierdza, że leki te są nieskuteczne, ale niezwykle niebezpieczne, i że 98 procent osób z zaburzeniami psychicznymi, obecnie je otrzymujących, może się bez nich obejść. Według Gøtzsche'a tylko nieliczni pacjenci wymagają leków przeciwpsychotycznych i benzodiazepinowych środków uspokajających, które są przepisywane na krótki czas podczas zaostrzenia i są stopniowo anulowane, aby uniknąć odstawienia leku. Gøtzsche wzywa krajowe ministerstwa zdrowia do radykalnej rewizji krajowych wytycznych klinicznych dotyczących psychiatrii i otwarcia klinik na całym świecie, w których pacjenci od lat przyjmujący leki przeciwdepresyjne, stymulujące i przeciwpsychotyczne, mogą bezpiecznie zaprzestać ich przyjmowania, aby uniknąć objawów odstawienia[14].
Przesada w korzyściach i ukrywanie zgonów
Gøtzsche wskazuje, że randomizowane badania kliniczne leków psychotropowych nie pozwoliły ocenić korzyści i szkód tych leków. Większość z nich jest błędna, ponieważ obejmowały pacjentów, którzy już przyjmowali inny lek psychotropowy[15][16][17][18]. U pacjentów, którzy po zaprzestaniu przyjmowania innego leku należą do grupy placebo, rozpoczyna się „łamanie” i często występują objawy odstawienne. Taki schemat badań klinicznych wyolbrzymia działanie nowego leku i zwiększa prawdopodobieństwo powikłań w grupie placebo. Na przykład w badaniach leków przeciwpsychotycznych pacjenci ze schizofrenią z grupy placebo popełnili samobójstwo z powodu zespołu odstawienia[19].
Innym dużym problemem jest, jak pisze Gøtzsche, ukrywanie zgonów w procesach finansowanych przez monopole farmaceutyczne. Na podstawie systematycznego przeglądu przeprowadzonego przez Food and Drug Administration (FDA), Gøtzsche obliczył, że faktyczna liczba samobójstw wśród pacjentów przyjmujących leki przeciwdepresyjne jest 10 razy wyższa niż oficjalny raport FDA.
W szczególności Gøtzsche naliczył 14 samobójstw na 9956 osób, które zażyły fluoksetynę lub paroksetynę. W tym samym czasie FDA zgłosiła tylko 5 samobójstw na 52 960 osób. Różnicę tłumaczy fakt, że FDA wykluczyła z analizy wszystkie samobójstwa podczas zespołu odstawienia, kiedy pacjenci przestali przyjmować leki przeciwdepresyjne i upłynęło ponad 24 godzin od momentu, w którym przestali je przyjmować[14].
Zwiększona śmiertelność z powodu środków psychotropowych
Gøtzsche przeanalizował systematyczny przegląd kontrolowanych placebo badań leków przeciwpsychotycznych u pacjentów z otępieniem starczym, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby stosowali oni leki przeciwpsychotyczne przed randomizacją. Bezwzględne ryzyko całkowitej śmiertelności wzrosło o 1% - innymi słowy, stosowanie leków przeciwpsychotycznych prowadzi do jednej dodatkowej śmierci na każdych setek leczonych[20].
Gøtzsche zwraca również uwagę, że w starannie zaplanowanym badaniu kohortowym benzodiazepin u pacjentów w wieku powyżej 55 lat, benzodiazepiny podwoiły ryzyko całkowitej śmiertelności. Podobnie jak w przypadku stosowania leków przeciwpsychotycznych, stosowanie benzodiazepin w badaniach doprowadziło do jednego dodatkowego zgonu na 100 pacjentów rocznie[21].
Korzystając ze statystyk dotyczących wypuszczania leków psychotropowych w Danii i stosując bezwzględne ryzyko czynników zwiększających liczbę zgonów (1% w przypadku leków przeciwpsychotycznych, 1% w przypadku środków uspokajających benzodiazepiny, 2% w przypadku leków przeciwdepresyjnych), Gøtzsche obliczył, że te trzy grupy powodują w Danii 3693 zgonów rocznie. Podał te liczby w odniesieniu do populacji Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej, a w maju 2015 r. podczas otwartej debaty w londyńskim Instytucie Psychiatrii (Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience), wygłosił sensacyjne oświadczenie, że według najbardziej skromnych leków psychotropowych są odpowiedzialne szacunkowo 539 000 zgonów rocznie[22][14].
Wątpliwa skuteczność leków psychotropowych
Gøtzsche twierdzi, że badania kliniczne z podwójnie ślepą próbą są niewiarygodne, nie tylko z powodu przerwania z powodu początkowo zniekształconego projektu badania, ale także dlatego, że nie były naprawdę ślepe. Odwołuje się do systematycznego przeglądu badań klinicznych Cochrane Collaboration nad trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi, w których atropinę dodawano do placebo, aby pacjenci i badacze nie mogli zgadnąć na podstawie skutków ubocznych, kto był w której grupie. W tym systematycznym przeglądzie nie stwierdzono istotnej różnicy klinicznej między lekami przeciwdepresyjnymi a placebo, która powodowała suchość w ustach[23].
Gøtzsche stwierdził w systematycznym przeglądzie badań nad lekami przeciwdepresyjnymi fluoksetyny i venlafaksyny, że efekt kliniczny oceniany w skali Hamiltona w grupie placebo był tylko kilka dni za efektem klinicznym w grupie przeciwdepresyjnej[24]. Gøtsche ironizuje, że gdyby lekarze byli cierpliwi i czekali kilka dni, uzyskaliby pożądany wynik kliniczny w grupie placebo. Zasadniczo, według Gøtzsche'a, obserwuje się tutaj nie efekt placebo, ale naturalny przebieg depresji, kiedy następuje spontaniczna remisja.
Gøtzsche cytuje dane dotyczące leków przeciwpsychotycznych w leczeniu schizofrenii. Wskazuje, że w nowych raportach FDA dotyczących testów leków przeciwpsychotycznych skuteczność mierzona na skali pozytywnej i negatywnej PANSS w skali symptomatologii wynosi 6 i że jest znacznie poniżej minimalnego efektu klinicznego 15 w skali PANSS[25].
Gøtzsche krytykuje także stymulanty (amfetamina, metylofenidat, atomoksetyna) stosowane u dzieci i młodzieży z tak zwanym zaburzeniem nadpobudliwości psychoruchowej, które nie jest dyskutowane, czy jest to choroba psychiczna, czy normalne zachowanie w dzieciństwie[26]. Gøtzsche wskazuje, że niezwykle wątpliwe pozytywne działanie stymulantów pokrywa się ze udowodnionymi poważnymi powikłaniami i skutkami ubocznymi[27]. Przypomina, że testy laboratoryjne na zwierzętach dowodzą bezpośredniego szkodliwego wpływu stymulantów na struktury mózgu[28].
Książki
Peter C. Gøtzsche. Rational Diagnosis and Treatment: Evidence-based Clinical Decision-making. — 4th. — John Wiley & Sons, 2007. — ISBN 9780470723685.
Peter C. Gøtzsche. Mammography Screening: Truth, Lies and Controversy. — Radcliffe Publishing, 2012. — ISBN 9781846195853.
Peter C. Gøtzsche. Deadly Medicines and Organised Crime: How Big Pharma Has Corrupted Healthcare. — Taylor & Francis, 2013. — ISBN 9781846198847.
Peter C. Gøtzsche. Deadly Psychiatry and Organised Denial. — People's Press, 2015. — ISBN 978-87-7159-623-6.
Peter C. Gøtzsche. Death of a whistleblower and Cochrane’s moral collapse. — People's Press, 2019.
Peter C. Gøtzsche. Survival in an Overmedicated World: Look Up the Evidence Yourself. — People's Press, 2019.
↑Peter C.P.C.GøtzschePeter C.P.C., Deadly medicines and organised crime: how big pharma has corrupted healthcare, London: Radcliffe Publ, 2013, s. 14, ISBN 978-1-84619-884-7 [dostęp 2024-10-17].
↑Peter C. Gøtzsche. Ytringsfrihed og redaktionel uafhængighed: Fire fyringer og en kafkask proces // Ugeskrift for Læger — 2008. — Bd. 170, nr. 18. — S. 1537.
