Persicaria – rodzajroślin z rodziny rdestowatych. Dawniej zaliczane tu rośliny włączane były do rodzaju rdest (Polygonum), jak się okazało dość odlegle spokrewnionego (rodzaje należą do różnych plemion). Współcześnie do rodzaju Persicaria w zależności od ujęcia należy ok. 100[5] do 129[4] gatunków. Występują one niemal na całym świecie[5]. W Polsce rośnie w stanie dzikim 8 gatunków[6].
W polskojęzycznych publikacjach należące do tego rodzaju rośliny tradycyjnie określane są jako „rdesty”[6]. Wyjątkowo rodzaj nazywany jest polską nazwą „persikaria”[7], jednak brak źródeł dla odpowiednich nazw gatunkowych.
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj jest kosmopolityczny – występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, obecny jest także w obszarach okołobiegunowych[4][5].
Pojedyncze, skrętoległe, ogonkowe i siedzące. Blaszka liściowa wąska, równowąska do owalnie-jajowatej, całobrzega, zwykle bez gruczołów, czasem też gruczołowato kropkowana. W węzłach trwała (czasem rozpadająca się z wiekiem) gatka błoniasta, rurkowata, na szczycie orzęsiona lub poszarpana[8][5].
Zebrane w kłosowate i główkowate kwiatostany będące istotną cechą wyróżniającą w stosunku do blisko spokrewnionych rodzajów (rodzaj Koenigia ma kwiatostany wierzchotkowe, Rubrivena i Aconogonum – wiechowate, Bistorta – kłosowe, ale tylko szczytowe)[9]. Drobne, obupłciowe, u niektórych gatunków jednopłciowe. Okwiat trwały, 4- lub 5-krotny, biały, zielonkawy lub czerwonawy. Pręciki w liczbie 4 lub 8. Nitkowate szyjki słupka 2 lub 3 zakończone główkowatymi znamionami[8][5].
Takson wyodrębniany był dawniej jako sekcja w obrębie rodzaju rdest – Polygonum L. sect. Persicaria (Mill.) Meisn., Monogr. Polyg. 1826[8]. Analizy filogenetyczne wykazały odległe pokrewieństwo rodzajów Polygonumsensu stricto i Persicaria – są sobie bardziej odległe niż kilkanaście innych rodzajów z podrodziny Polygonoideae, w tym m.in. rabarbar, szczaw, gryka, czy rdestowiec[2][11].
W obrębie rodzaju wyróżnia się różną liczbę sekcji, w różnych ujęciach podnoszonych do rangi odrębnych rodzajów. Do wyodrębnianych w randze równorzędnych taksonów należą rodzaje: Aconogonon, Bistorta, Koenigia i Rubrivena[10][9]. W obrębie rodzaju Persicaria wyróżniane są następujące sekcje[9]:
sect. Persicara – kwiatostan kłosowy, gatka ucięta. Sekcja obejmuje ok. 60 gatunków spotykanych na całym świecie, ale rozpowszechnionych głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Tu należą wszyscy przedstawiciele flory Polski.
sect. Tovara (bywa wyłączana jako rodzaj Antenoron) – kwiatostan kłosowy, okwiat 4-listkowy, szyjki słupka 2, haczykowate i twardniejące w stanie dojrzałym. Należą tu 3 gatunki występujące we wschodniej części Azji i we wschodniej Ameryce Północnej[12].
sect. Cephalophilon (bywa wyłączana jako rodzaj Ampelygonum) – kwiatostan główkowaty, gatka ucięta. Sekcja obejmuje ok. 16 gatunków pochodzących z Azji, ale zawlekanych także i dziczejących w Ameryce Północnej, Afryce i Europie[13].
sect. Echinocaulon (bywa wyłączana jako rodzaj Truellum) – kwiatostan główkowaty, gatka skośna, kolce na łodydze, ogonku liściowym i nerwie głównym. Rośliny wspinające się lub pnącza, rosnące na siedliskach wilgotnych i bagiennych. Sekcja obejmuje 21 gatunków występujących głównie w Azji wschodniej, poza tym we wschodniej części Ameryki Północnej, we wschodniej Australii i południowo-wschodniej Afryce[14][15].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdePersicaria Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].
↑ abcdefghPersicaria. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-10-19]. (ang.).
↑ abcdZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 136-137, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 138. ISBN 978-83-925110-5-2.
