Partholon lub Parthalon – mityczny heros i władca Irlandii.

Według średniowiecznej irlandzkiej tradycji historycznej Partholon był liderem drugiej grupy osadników, przybyłych do Irlandii, która była pusta i wyludniona po potopie. Przybył z towarzyszami ze Wschodu w r. 1980 p.n.e., po zamordowaniu króla Hiszpanii Bela. Irlandzka „Lebor Gabála Érenn” („Księga Najazdów Irlandii”), skompilowana w XII w., podała więcej szczegółów o nim. Według niej Partholon był synem Sery, syna Sru, potomka Magoga, syna Jafeta, syna Noego. Miał przybyć do Irlandii ze środkowego Wschodu przez Anatolię, Grecję, Sycylię i Hiszpanię. Miało to nastąpić we wtorek 14 maja, 300 lub 312 lat po wielkiej powodzi. Lądował na Inber Scéne (ob. Kenmare w południowym Kerry) sześćdziesiątego roku biblijnego patriarchy Abrahama. Przybył wraz z żoną Dalgnat, trzema synami Sláinge, Rudraige i Laiglinne oraz ich żonami Nerbą, Cichbą i Cerbnad. Towarzyszyło im dodatkowo tysiąc osób.

Gdy Partholon przybył, były tylko trzy jeziora, dziewięć rzek i jedna równina w Irlandii. Postanowił oczyścić dodatkowo cztery równiny oraz utworzyć siedem jezior. Trzy lata po przybyciu pokonał wodza Fomairich (Fomorian) Cichola Gricenchosa, w bitwie pod Magh Ithe.

Według Lebor Gabála, Partholon i jego ludzie (pięć tysięcy mężczyzn i cztery tysiące kobiet) zmarło na plagę w jednym tygodniu, na Senmag („Starej równinie”), w pobliżu Tallaght. Późniejsze źródła poinformowały, że Partholón zmarł tam po trzydziestu latach w Irlandii, zaś reszta jego ludzi zmarła od plagi, 120 lat później w miesiącu maja. Tylko jedna osoba zachowała się przy życiu: Tuan, syn Starna, brata Partholona. Ten, przez różne formy, utrzymał się przy życiu, by odżyć jako Tuan mac Cairill w czasach Colum Cille (zm. 597). Dzięki czemu mógł przekazać historię Partholona następnym pokoleniom.

• wielcy królowie Irlandii

• A New History of Ireland, Vol. I: Prehistoric and Early Ireland, ed. By Dábhí Ó Cróinín, Oxford University Press, New York 2008, s. 461 i 463, ISBN 978-0-19-922665-8.
• Grzybowski S., Historia Irlandii, Ossolineum, wyd. III, Wrocław 2003, s. 15 i 38, ISBN 83-04-04677-6.
• Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 371, ISBN 3-598-21543-6.

• Lebor Gabála Érenn §38