Parafia Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie

Parafia pw.
Trójcy Przenajświętszej
w Zambrowie
Ilustracja
Kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Siedziba

Zambrów

Adres

ul. Cmentarna 2,
18-300 Zambrów

Data powołania

4 maja 1283 r.

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

łomżyńska

Dekanat

Zambrów

Kościół

Trójcy Przenajświętszej

Proboszcz

ks. prałat dr Wojciech Nowacki

Wezwanie

Trójcy Przenajświętszej

Wspomnienie liturgiczne

Uroczystość Trójcy Przenajświętszej oraz Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Położenie na mapie Zambrowa
Mapa konturowa Zambrowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie”
Położenie na mapie powiatu zambrowskiego
Mapa konturowa powiatu zambrowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie”
Ziemia52°58′57,3″N 22°14′42,4″E/52,982583 22,245111
Multimedia w Wikimedia Commons
Kapliczka
Kapliczka Św. Jana Nepomucena przy trakcie do Kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie
Figura Św. Jana Nepomucena w kapliczce przy trakcie do kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie
Wnętrze kościoła p.w.Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie
Kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie - widok w porze nocnej.

Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Zambrów, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej[1].

Parafia jest siedzibą dekanatu Zambrów, a jej proboszcz piastuje także funkcję dziekana[2].

Historia

Powstanie parafii

Parafia Trójcy Przenajświętszej została erygowana 4 maja 1283 r. z fundacji Konrada II księcia Czerskiego i Mazowieckiego. W XIII wieku w okresie walk rusko-litewsko-polskich parafia przestała istnieć[3].

Wznowiono ją z fundacji księcia Janusza I pod koniec XIV, informacje o funkcjonowaniu wznowionej parafii pochodzą z 1466 r.

Miejsca święte

Kościół parafialny

 Osobny artykuł: Kościół Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie.

Niektóre źródła podają, że pierwotny kościół zniszczył pożar w 1538 r., następny zaś kościół służył wiernym do 1874 r. Obecny zabytkowy kościół murowany p.w. Trójcy Przenajświętszej został zbudowany w latach 1874–1879 staraniem ks. Pawła Makowskiego i ks. Aleksandra Mioduszewskiego. Świątynia została konsekrowana w dniu 4 czerwca 1925 r. przez ks. biskupa Romualda Jałbrzykowskiego. Podczas II wojny światowej budynek doznał poważnych zniszczeń, ale został odrestaurowany dzięki staraniom ks. prob. Aleksandra Srzednickiego.

Zabytkowy wystrój kościoła

Pomnik papieża Jana Pawła II na placu przed kościołem parafialnym

Zasugerowano, aby ta sekcja została przeniesiona do artykułu Kościół Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie.

  • epitafium inskrypcyjne Macieja Laskowskiego (zm. 1543), ufundowane przez jego pasierba Jana Wysockiego herbu Odrowąż, sekretarza króla Zygmunta Augusta (tablica znajduje się w lewej nawie za konfesjonałem)
  • epitafium inskrypcyjne Mateusza Krajewskiego (zm. 1760), ufundowana przez jego syna ks. Marcina Krajewskiego (proboszcza zambrowskiego)[4]
  • epitafium inskrypcyjne Bartłomieja Laskowskiego (zm. 1652 r.), ufundowane w 1655 r. przez jego syna Stanisława Laskowskiego, wojewodę płockiego; przeniesione z nieistniejącego kościoła parafialnego
  • epitafium inskrypcyjne Ignacego Jana Dąbrowskiego (zm. 1865 r.)
  • epitafium inskrypcyjne Jana Mleczko (zm. 1868 r.) i jego żony Konstancji z Downarowiczów (zm. 1882 r.)
  • monstrancja barokowa, ufundowana w 1698 r. przez proboszcza zambrowskiego ks. Adama Rostkowskiego
  • kielich mszalny rokokowy z ok. 1600 r. (ofiarowany po 1641 r. przez Krzysztofa Koniecpolskiego, wojewodę bełskiego); obecnie używany jako puszka z pokrywą dorobioną ok. 1900 r.
  • kielich mszalny, barokowy z XVIII w., podróżny
  • kielich mszalny z poł. XIX w.
  • kielich mszalny z pocz. XX w.
  • puszka barokowa w 1626 r. ufundowana przez proboszcza Alberta Czaplicę
  • puszka klasycystyczna z 1825 r.
  • krzyż ołtarzowy, neobarokowy z końca XIX w.

Cmentarz parafialny

Na terenie parafii znajduje się cmentarz grzebalny o powierzchni 4,0 ha w odległości 0,5 km od kościoła.

Inne budowle parafialne i obiekty małej architektury sakralnej

Plebania

Plebania murowana została wybudowana w latach 1986–1988.

Obszar parafii

Miejscowości i ulice

W granicach parafii znajdują się miejscowości:

oraz ulice Zambrowa:

  • Chopina,
  • Cmentarna,
  • Fabryczna,
  • Grunwaldzka (nr nieparzyste),
  • Handlowa,
  • Kościuszki,
  • Lipowa,
  • Łąkowa,
  • Łomżyńska (nr nieparzyste; nr parzyste 2 i 4),
  • Mazowiecka,
  • Mickiewicza,
  • Moniuszki,
  • Obrońców Zambrowa,
  • Ogrodowa (do nr 22),
  • Ostrowska,
  • Polowa,
  • Poświątne,
  • 71 Pułku Piechoty,
  • Raginisa,
  • Sikorskiego (nr nieparzyste),
  • Świętokrzyska,
  • Wądołkowska,
  • Wiejska,
  • Wilsona (nr 1 i 5),
  • Wojska Polskiego (nieparzyste do nr 39; parzyste do nr 48);

Duszpasterze

Poprzedni proboszczowie

Proboszczowie pracujący w parafii od połowy XV w.:

  • ks. Marcin z Idzikowic (ok. 1445) – pierwszy źródłowo potwierdzony proboszcz zambrowski[5]
  • ks. Jan Bieliński, (ok. 1529–1545), kanonik katedralny płocki i kolegiaty warszawskiej, sekretarz królewski, późniejszy biskup płocki[6]
  • ks. Scipion Włoch (Scipio Scholaris Italus) (1547–1550), sekretarz królewski, kanonik kolegiaty sandomierskiej[6]
  • ks. Adam Pilichowski (1560–1587) sekretarz królewski, późniejszy biskup chełmski. Zatrzymał parafię zambrowską aż do śmierci.[7]
  • ks. Paweł Maurycy Zaleski (1591–1601)[8]
  • ks. Łukasz Stempnowski (1601–1616)[8]
  • ks. Andrzej Gostkowski (1616–1619)[8]
  • ks. Mikołaj Prodcielski (1619–1622), kanonik katedralny płocki[8]
  • ks. Albert Czaplic (1622–1626)[5]
  • ks. Jan Świerzewski (1627–1631)[8]
  • ks. Marcin Gumowski (1631–1635), kanonik katedralny płocki[8]
  • ks. Jan Pruszkowski (1635–1638)[8]
  • ks. Jan Markiewicz (1638–1676), kanonik kolegiaty pułtuskiej[8]
  • ks. Franciszek Pełka-Pełkacki (1676–1696), kanonik kolegiaty pułtuskiej[8]

w jego nieobecności parafią zarządzali:

w jego nieobecności parafią zarządzał:

  • ks. Stanisław Franciszek Grzymała (1745–1767), kanonik katedralny płocki, późniejszy dziekan łomżyński, proboszcz drozdowski[8]
  • ks. Marcin Krajewski (1767–1809) kanonik katedralny płocki
  • ks. Stanisław Kostka Choromański (1809–1836), od 1828 r. jednocześnie biskup pomocniczy sejneński i oficjał biskupi, w 1836 mianowany arcybiskupem warszawskim
  • ks. Antoni Kaskowski (1836–1838)
  • ks. Wincenty Wojciechowski (1838–1854) kanonik honorowy łowicki
  • ks. Paweł Makowski (1855–1876) prałat archidiakon katedralny sejneński
  • ks. Bartłomiej Piekarski (1876–1885)
  • ks. Piotr Włostowski (1885–1913)
  • ks. Wincenty Zieliński (1913–1924)
  • ks. Aleksander Misiewicz (1924–1940)
  • ks. Aleksander Srzednicki (1940–1946)
  • ks. Franciszek Łapiński (1946–1956)
  • ks. Henryk Kulbat (1956–1984), prałat kanonik katedralny łomżyński
  • ks. Józef Milanowski (1984–1998), prałat kanonik katedralny łomżyński
  • ks. Henryk Gołaszewski (1998–2004), prałat kanonik katedralny łomżyński
  • ks. Jan Lucjan Grajewski (1 lipca–13 września 2004), prałat kanonik katedralny łomżyński
  • ks. dr Jerzy Samsel (2004–2018), prałat kanonik katedralny łomżyński
  • ks. Zbigniew Choromański (2018-2020), kanonik katedralny łomżyński
  • ks. dr Wojciech Nowacki (od 25.08.2020), prałat kanonik katedralny łomżyński, wykładowca WSD w Łomży, Rektor WSD w Łomży w latach 2006-2012

Przypisy

  1. ↑ Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej. Parafie dekanatu Zambrów.. [dostęp 2008-10-26].
  2. ↑ Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej. Dziekan dekanatu.. [dostęp 2008-10-27].
  3. ↑ Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej. Strona parafii Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie.. [dostęp 2008-10-26].
  4. ↑ Andrzej Brzóska, Inskrypcje i tablice kościoła św. Trójcy w Zambrowie [online], Zambrowiacy.pl, 20 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-23] (pol.).
  5. ↑ a b Maria Kałamajska-Saeed: Katalog zabytków sztuki: województwo łomżyńskie: Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986 r., s. 95-96. ISBN 83-221-0375-1.
  6. ↑ a b Ks. Tadeusz Żebrowski: Proboszczowie kościoła parafialnego w Łomży, a następnie prepozyci kościoła parafialnego Świętych Michała Archanioła i Jana Chrzciciela do początku XIX wieku, Studia Płockie 31, 2003 r., str. 195. [dostęp 2014-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-07)].
  7. ↑ Halina Kowalska, Adam Pilchowski (Pilichowski) h. Rogala [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Przegląd Katolicki, nr 31 z 1873 r., str. 490.. [dostęp 2014-09-06].
Parafie dekanatu Zambrów