Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy

Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Siedziba

Nacza

Adres

в. Нача, 231392,
Воранаўскі р-н,
Гродзенская вобл.

Data powołania

1529

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

grodzieńska

Dekanat

Raduń

Kościół

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny”
Ziemia54°04′19,1″N 24°50′21,2″E/54,071972 24,839222

Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy – parafia rzymskokatolicka w dekanacie raduńskim na Białorusi.

Historia parafii i kościoła

Za datę powstania parafii uważa się rok 1529, kiedy to został ufundowany pierwotny kościół parafialny. Fundatorką była właścicielka wsi Maria Kościewiczowa, wdowa po Januszu Kościewiczu, wojewodzie podlaskim[1]. Ona też doprowadziła do przeniesienia parafii z Dubicz[2]. Pierwotny kościół popadł z czasem w ruinę, toteż w 1756 miejscowy proboszcz ksiądz Józef Kuczewski wybudował na jego miejscu nowy kościół, również drewniany. Prace nad budową obecnej świątyni rozpoczęły się 15 sierpnia 1900 wraz z poświęceniem kamienia węgielnego przez wywodzącego się z parafii księdza Karola Lubiańca, profesora Seminarium Duchownego w Wilnie. Budowa kościoła zakończyła się w 1910. Konsekrowany został 26 kwietnia 1927.

Kościół na pocz. XX w.

Obecny kościół zbudowany został w stylu neoromańskim, z dwiema wieżami. Mury kościoła wykonane są w całości z czerwonej cegły, zaś posadzka - z betonu.

Zasięg i liczba wiernych

Cmentarz parafialny
Cmentarz przykościelny
Groby żołnierzy AK

W 1885 parafia obejmowała 60 wsi chłopskich, 21 okolic drobnoszlacheckich oraz 26 folwarków[2].

Według sporządzonego w 1909 spisu spowiadających się, parafia liczyła łącznie 78 miejscowości w tym: 40 wsi chłopskich, 15 okolic szlacheckich, 4 zaścianki, 11 folwarków i 8 samodzielnych majątków[3].

W czasach ZSRR parafia obejmowała łącznie 45 wiosek - w tym 18 na terenie Litewskiej SRR. Po rozpadzie ZSRR oraz po utworzeniu parafii w Dociszkach, parafia w Naczy obejmuje obecnie 14 wsi: Nacza, Sołtaniszki, Alekszyszki, Mieżancy, Tołciszki, Wysokije, Mickancy, Bieluncy, Ginęli, Puzieli, Sołopiaciszki, Szawry, Maciuncy, Nowosady.

Rok Liczba wiernych
1863 6474[4]
1870 7090
1875 7372
1881 8007
1884 8232
1889 8764
1909 7811[a]
1935 6605
2010 1180[1]

Cmentarze

Główny cmentarz parafialny znajduje się 850 metrów na północ od kościoła. Kilkadziesiąt grobów znaczących mieszkańców parafii żyjących w II połowie XIX i na początku XX wieku znajduje się również na cmentarzu przykościelnym. Pochowany jest tam m.in. Teodor Ostyk-Narbutt. Oprócz tego w parafii znajduje się szereg mniejszych cmentarzy (tzw. "mogiłki") - największy z nich znajduje się w pobliżu wsi Szawry - są na nim pochowani niektórzy przedstawiciele rodziny Ostyk-Narbuttów.

Duszpasterze parafii

Niektórzy potwierdzeni źródłowo duszpasterze:

  • ks. Józef Kurczewski 1756
  • ks. Jan Oborowicz, pleban 1829-1839
  • ks. Antoni Jasiński ex SchP, pleban 1840-1847 r.
  • ks. Antoni Jasiński, pleban, zm. 22 sierpnia 1847 w Naczy[5]
  • ks. Jerzy Gotowtt (ur. 1812 zm. 1878), proboszcz 1848-1878 (administrator 1848-1850[6])
  • ks. Dominik Gotowtt, wikary 1858-1871, zm. 1871
  • ks. Kalikst Stawicki (OP) - kościół filialny w Dubiczach, 1855 do 1869
  • ks. Adam Sokołowski, proboszcz 1878-1909
  • ks. Wiktor Masiulis, wikary 1889
  • ks. Jan Kundziewicz, proboszcz 1909-1910
  • ks. Jan Burba, proboszcz 1910-1912
  • ks. Józef Bałczunas, proboszcz 1912-1914
  • ks. Jan Kuźmiński, proboszcz 1914-1927
  • ks. Kazimierz Szyłejko, proboszcz 1927-1934
  • ks. Stefan Wierzbowski, proboszcz 1935-1939
  • ks. Czesław Dabulewicz (ur. 1894 zm. 1950), proboszcz do 1941-1945, zm. 1950[7]
  • ks. Władysław Dworzecki, proboszcz 1945-1956
  • ks. Jan Winorzędis, proboszcz 1956-1967
  • ks. Aleksander Adamowicz, obecnie[8]

Uwagi

  1. ↑ Liczba osób odnotowanych w spisie spowiadających się sporządzonym w 1909 r.

Przypisy

  1. ↑ a b Słowo Życia. Gazeta diecezji grodzieńskiej, "Jubileusz Kościoła w Naczy", 6 lipca 2010 r.
  2. ↑ a b Nacza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 853.
  3. ↑ Genealogia Wileńszczyzna, genealogia.lt (pdf)
  4. ↑ Wincenty Sułkowski, Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Polsce Rosyjskiej: biskupstwo wileńskie, Kraków 1889, s. 263
  5. ↑ https://www.familysearch.org/
  6. ↑ https://www.familysearch.org/
  7. ↑ Grób ks. Czesława Dabulewicza na cmentarzu przykościelnym w Naczy
  8. ↑ Grodensis.by
Parafie dekanatu Raduń