Pałac Karskich we Włostowie

Pałac Karskich we Włostowie
Zabytek: nr rej. A.524/1-6 z 1.09.1947, z 26.10.1956, z 19.12.1957, z 1.03.1967 i z 8.02.1978[1]
Ilustracja
Pałac Karskich we Włostowie (2009)
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Miejscowość

Włostów

Ukończenie budowy

1860

Położenie na mapie gminy Lipnik
Mapa konturowa gminy Lipnik, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Karskich we Włostowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Karskich we Włostowie”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Karskich we Włostowie”
Położenie na mapie powiatu opatowskiego
Mapa konturowa powiatu opatowskiego, na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Karskich we Włostowie”
Ziemia50°44′46,3200″N 21°26′26,5560″E/50,746200 21,440710
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Karskich we Włostowie – neorenesansowy pałac wzniesiony w latach 1854–1860 na zlecenie Stanisława Karskiego we wsi Włostów, według projektu Henryka Marconiego. Budowlę otaczał park o powierzchni ok. 10 hektarów. Sam pałac składał się z 30 pomieszczeń, w tym trzech salonów, sali balowej, sali bilardowej i biblioteki. Pozostałe pomieszczenia przeznaczono na sypialnie, bawialnie i pokoje gościnne, była również kaplica. W skład zespołu pałacowo-parkowego wchodził także lamus, wzniesiony znacznie wcześniej, bo w XVI wieku, który zwany był zborem braci polskich, choć nie ma źródeł które potwierdzałyby takie pierwotne przeznaczenie budowli. Od zachodu do pałacu przylegała oficyna z kolumnowym portykiem, zbudowana w XVIII wieku. Do posiadłości wiodły dwie bramy: jedna w pobliżu samego pałacu, z dwoma lwami, druga, zwana diabelską, od strony parku.

Pierwotną konstrukcję przebudowano na przełomie XIX i XX wieku. Zostały doprowadzone media – prąd elektryczny, linia telefoniczna i wodociąg. Pałac wyposażono też w centralne ogrzewanie, a w jego łazienkach można było korzystać z ciepłej i zimnej wody.

Włostowski pałac gościł między innymi Stefana Żeromskiego, który we Włostowie pracował nad Popiołami, a także Achillesa Ratti, który gościł tu jako nuncjusz apostolski. W pałacu miał rezydencję biskup sandomierski Marian Ryx.

Pałac popadł w ruinę już po zakończeniu II wojny światowej, gdy jego pomieszczenia zajęło Państwowe Gospodarstwo Rolne[2]. Obecnie pozostały z niego fragmenty ścian zewnętrznych i ruiny lamusa. W okresie PRL ucierpiał także przypałacowy park, w którym wycięto część starych drzew.

Od 2007 roku o zgodę na odbudowę pałacu stara się Stowarzyszenie Krzewienia Tradycji i Opieki nad Zamkiem Krzyżtopór[3]. Jednakże już wcześniej wojewoda świętokrzyski użyczył na okres 10 lat zespół dworsko-pałacowy we Włostowie Sekcji Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej Diecezji Sandomierskiej Stowarzyszeniu Wspierania Aktywności Lokalnej "Nasz Włostów"[4]. Decyzji w sprawie wniosku Stowarzyszenia Krzewienia Tradycji i Opieki nad Zamkiem Krzyżtopór jak dotąd nie podjęto.

  • Fragment murów pałacu
    Fragment murów pałacu
  • Fragment jednego ze skrzydeł
    Fragment jednego ze skrzydeł
  • Zachowany fragment oficyny
    Zachowany fragment oficyny
  • Ruiny kaplicy
    Ruiny kaplicy
  • Kamienne lwy przy bramie wjazdowej do pałacu
    Kamienne lwy przy bramie wjazdowej do pałacu
  • Park pałacowy
    Park pałacowy
  • Brama od strony parku, tzw. diabelska
    Brama od strony parku, tzw. diabelska
  • Pałac przed 1915
    Pałac przed 1915

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 37 [dostęp 2015-09-24].
  2. ↑ Według źródeł powstałych w okresie PRL, na przykład przewodników turystycznych, pałac w 1945 strawił pożar. Późniejsze źródła nie wspominają o takim wydarzeniu.
  3. ↑ Stowarzyszenie Krzewienia Tradycji i Opieki nad Zamkiem Krzyżtopór: Wniosek o sprzedaż pałacu. [w:] Wniosek o sprzedaż Pałacu Karskich [on-line]. 9.05.2007. [dostęp 2009-05-03].
  4. ↑ gazeta.pl: Podzielą się parkiem i ruinami pałacu Karskich?. 2007-09-23. [dostęp 2009-05-03].

Linki zewnętrzne