Ołena Czekan

Ołena Czekan w autorskim przedstawieniu Marina Cwietajewa
Data i miejsce urodzenia	26 kwietnia 1946 Kijów
Data i miejsce śmierci	21 grudnia 2013 Kijów
Zawód, zajęcie	aktorka, scenarzystka, dziennikarka
Dzieci	Bogdan Rodjuk-Czekan
Odznaczenia
Odznaką Straży Granicznej ZSRR Za zasługi dla Ojczyzny
Multimedia w Wikimedia Commons

Ołena Wasiliwna Czekan, ukr. Олена Василівна Чекан; ros. Елена Васильевна Чекан - Jelena Wasiljewna Czekan (ur. 26 kwietnia 1946^[1] w Kijowie, zm. 21 grudnia 2013^[2] tamże) – radziecka i ukraińska aktorka, scenarzystka oraz dziennikarka. Członkini Narodowego Związku Autorów Zdjęć Filmowych Ukrainy, Narodowego Związku Aktorów Teatralnych Ukrainy oraz Krajowego Związku Dziennikarzy Ukrainy.

Jej rodzicami byli Wasilij Janowicz Czekan oraz Lubow Pawłowna Czekan-Tarapon^[1]. Wyszła za mąż za Stanisława Rodiuka, z którym miała syna Bohdana Rodiuka-Czekana.

Wiosną 2012 wykryto u niej guza mózgu w IV stopniu zaawansowania. Aktorka przeszła trzy operacje. Zmarła po długiej walce z glejakiem^[1].

W 1972 ukończyła Wyższą Szkołę Teatralną im. Borisa W. Szczukina w Moskwie^[1]. Została w Moskwie i rozpoczęła karierę aktorską w Teatrze na Małej Bronnej, którą potem kontynuowała w Teatrze Dramatycznym im. Puszkina^[1]. Po powrocie do Kijowa kontynuowała działalność artystyczną w Teatrze-Studiu Aktora Kijowskiego Studia Filmów Fabularnych im. Ołeksandra Dowżenki oraz w Teatrze-Studiu Konstelacja.

W 1972 zadebiutowała w filmie Solaris. W latach 80. i 90. była znaną aktorką z filmografią obejmującą ponad 50 dzieł (role pierwszo- i drugoplanowe). Pracowała również przy ponad 30 projektach teatralnych. Była członkinią Związku Aktorów Teatralnych ZSRR i Ukrainy, Związku Autorów Zdjęć Filmowych ZSRR i Ukrainy^[1].

Czekan słynęła z autorskich monodramów poświęconych twórczości Tarasa Szewczenki, Łesi Ukrainki, Wasyla Stusa, Mariny Cwietajewej, Osipa Mandelsztama, Michajła Bułhakowa, Aleksandra Błoka, Maksimiliana Wołoszyna, Borisa Pasternaka, Anny Achmatowej, Iosifa Brodskiego, Antoine'a de Saint-Exupery'ego i Federica Garcii Lorki^[1][3]. Występowała na scenach Domu Kina, Domu Artysty, Domu Aktora, Teatru Constellation Studio, a także w ukraińskich ośrodkach kultury. Jej muzyczne i poetyckie wieczory otwierały 73. sezon Domu Naukowców Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie^[1].

W latach 1981–1984 występowała w autorskich monodramach tworzonych w ramach twórczej grupy aktorów Państwowego Kina ZSRR. Prezentowała się przed żołnierzami w Kabulu i Bagram w Afganistanie. Została odznaczona odznaką Straży Granicznej ZSRR Za zasługi dla Ojczyzny^[1]. Wspólnie z poetką Liną Kostenko występowała dla strażaków i innych uczestników likwidacji skutków katastrofy w Czarnobylu^[1].

Pracowała w ukraińskiej telewizji jako autorka i prowadząca programu Chwile wieczności w telewizji Inter, a potem w stacji 1+1 jako redaktorka kreatywna projektu Dokument. Od 2007 pracowała w społeczno-politycznym tygodniku „Tydzień Ukraiński” jako dziennikarka i asystentka redaktora naczelnego^[4][5].

Jako niezależna dziennikarka Radia Swoboda relacjonowała wydarzenia podczas I wojny czeczeńskiej^[1].

W 2001 wraz z Jurijem Makarowem napisała scenariusz 4-odcinkowego filmu dokumentalnego Mój Szewczenko, który w 2002 został nominowany do Nagrody Szewczenki^[1].

• Gwiazda Alexa Moskowicza (1992)

• Solaris (1972)
• Niewygodny człowiek (1978)
• Rodzinny krąg (1979)
• Kobiety żartujące na serio (1981)
• Gwiżdżące kule (1981)
• Wrony (1982)
• Sekrety katedry św. Jerzego (1982)
• Trzy karabinki (1983)
• Nawiedzony przez duchy (1984)
• Most przez życie (1986)
• Premiera w Sośniwcu (1986)
• Zbliżanie się do przyszłości (1986)
• W pobliżu (1986)
• Rozpocznij śledztwo (1987)
• Cyganka Aza (1987)
• Niebieska Róża (1988)
• Grzesznik (1988)
• Jak mężczyźni rozmawiali o kobietach (1988)
• Więzień zamku (1988)
• Ostrzeżenie przed burzą (1988)
• Droga przez ruiny (1989)
• Chcę się przyznać (1989)
• Przemoc (1990)
• Doping dla aniołów (1990)
• Niagara (1991)^[2][6]