Nie podkreślano przy tym autorstwa Zoszczenki[3], którego jeszcze w 1946 poddano represjom, następnie aż do śmierci pozbawiono możliwości druku[2]. Opowiadania są przekomarzaniem się, subtelną ironią[4], parodią moralizatorskich opowieści o Włodzimierzu Leninie[2]. W jednym z opowiadań rybak prosi Lenina o wsparcie dla rybołówstwa, bo ryby, nie mogąc doczekać się radzieckich sieci (za mało ich wytwarzano, również kutry wymagały remontu), odpływają na wody angielskie[1][5]. Autor bawi się konwencją, gdy ukazuje bohatera jako postać idealną i bez skaz, krynicę cnót[6] – w innym opowiadaniu jako kilkulatek przyznaje się, po dwóch miesiącach wewnętrznej walki, do przypadkowego kłamstwa i zbicia karafki, po czym z ulgą i uśmiechem zasypia[3]. Wszystkie czyny i uwagi bohatera są sprawiedliwe i mądre[6]. Opowiadania były materiałem do tworzenia późniejszych anegdot i parodii[2].
Polskie tłumaczenie „Opowiadań o Leninie” wydała także „Nasza Księgarnia” w 1970 w niewielkim, jak na tamte czasy, nakładzie 30 tys. egzemplarzy[5]. Z uwagi na przedstawienie bohatera z użyciem elementów hagiograficznych, zakrawające na wyrafinowaną kpinę lub ironię – co było celowym zabiegiem znanego z użycia humoru autora – opowiadania osiągnęły duży sukces, bo w Polsce – odczytując tzw. „drugie dno” – czytano je w domach, głośno się śmiejąc. W rezultacie ambasada radziecka w Warszawie zażądała wycofania przekładu z księgarń[9].
Nawiązania w kulturze
Wojciech Maziarski opublikował w 2017 nawiązujące do Opowiadań Zoszczenki Czytanki o dobrej zmianie. Lektury z ćwiczeniami dla mord zdradzieckich i kanalii. Miejsce Lenina zajmuje tam Jarosław Kaczyński[10].
1999, Bajeczki o towarzyszu Leninie. Według Michaiła Zoszczenki, tł. i czyta Janusz Horodniczy; koment. Jerzy Stefański, Warszawa: Accord Song, cop. 2004. Audiobook on CD, OCLC 838934320.
Prace naukowe
Monika Goszczyńska, „To jest wielki człowiek! A jaki skromny!”. Uczłowieczony wizerunek Lenina w opowiadaniach, „Przegląd Rusycystyczny”, R. 36, nr 3 (2014), s. 59–76.
↑Piotr Bratkowski. Król podwórka. „Newsweek Polska”. 2017 (51), 5 lutego 2018. Ringier Axel Springer Polska. Ringier Axel Springer Polska. ISSN1642-5685. (pol.).brak numeru strony