PROFILPELAJAR.COM

Opactwo w Whitby
Whitby Abbey
Państwo	Wielka Brytania
Miejscowość	Whitby w hrabstwie Yorkshire
Kościół	początkowo iroszkocki a później rzymskokatolicki
Rodzaj klasztoru	męsko-żeński
Właściciel	Benedyktyni
Fundator	Oswiu z Nortumbrii
Data budowy	657
Data zamknięcia	1538
	Położenie na mapie North Yorkshire Opactwo w Whitby
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Opactwo w Whitby
	Położenie na mapie Anglii Opactwo w Whitby
	54°29′18″N 0°36′27″W/54,488300 -0,607440
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Opactwo w Whitby (ang. Whiby Abbey) – ruiny opactwa benedyktyńskiego w północno-wschodniej Anglii, położone na klifach w miejscowości Whitby, w hrabstwie North Yorkshire.

Historia

Streaneshalch

Pierwszy klasztor w tym miejscu pod nazwą Streaneshalch (ang. Bay of Light^[1]) założył władca anglosaskiej Nortumbrii Oswiu na prośbę swojej krewniaczki św. Hildy, która została jego pierwszą opatką^[2]^[3]^[4]^[5]. Był to klasztor podwójny, przeznaczony zarówno dla mnichów jak i mniszek^[5].

W 664 roku król Oswiu zwołał w opactwie słynny synod^[2], którego ustalenia doprowadziły do uznania obrządku łacińskiego za jedyny obowiązujący i w konsekwencji do likwidacji kościoła iroszkockiego^[3]^[5].

Streoneshalh został spustoszony między 867 a 870 rokiem podczas duńskich najazdów pod wodzą Ingwara i Ubby^[4]. Pozostawał pusty przez ponad dwa stulecia^[2].

Whitby Abbey

Ruiny średniowiecznego opactwa zostały w II połowie XI wieku przekazane przez Williama de Percy mnichowi Reinfridowi^[2], dawnemu żołnierzowi Wilhelma Zdobywcy, który reaktywował tu klasztor w regule św. Benedykta^[4]. Wilhelm Zdobywca zdecydował się zatwierdzić dla nowo powstałego zgromadzenia kartę przywilejów. Przywileje te zostały potwierdzone i rozszerzone przez króla Henryka I, który również podniósł klasztor do rangi opactwa.

Opactwo rozwijało się i rozbudowywało aż do 1540 roku, kiedy decyzją Henryka VIII zostało rozwiązane, wraz z wieloma innymi klasztorami^[3]^[4]. Opuszczone budynki stopniowo popadały w ruinę. Większość ścian stała do 1763 roku, kiedy to zawaliła się cała zachodnia strona klasztoru, co znacznie osłabiło całą konstrukcję i uczyniło ją bardzo podatną na niszczycielskie warunki pogodowe i działanie wiatru^[3]. W 1830 roku runęła główna wieża, a w 1839 chór^[3].

W 1914 Whitby Abbey zostało ostrzelene przez dwa niemieckie krążowniki Von der Tann i Derfflinger. Ostrzał znacznie uszkodził osłabioną konstrukcję^[5].

Obecnie

Do dnia dzisiejszego zachowała się jedynie niewielka część ruin kościoła, które stoją na malowniczym klifie o wysokości ok. 200 m^[3]. Znajdują się pod opieką English Heritage, agendy rządowej opiekującej się zabytkami^[5]. Na terenie opactwa prowadzone były liczne prace archeologiczne, a znalezione zabytki prezentowane są w pobliskim muzeum Cholmley House^[4]^[5].

Pochowani w opactwie Whitby

W opactwie Whitby pochowani zostali członkowie dynastii panującej w Nortumbrii^[5]:

Oswiu
Edwin z Deiry – król Deiry i Bernicji
Hilda – pierwsza ksieni Whitby, (relikwie przeniesiono)
Enfleda – żona Oswiu i późniejsza ksieni Whitby
Elfleda z Nortumbrii – córka Oswiu i Enfledy i późniejsza ksieni Whitby

Święci z Whitby

Wśród mnichów i mniszek mieszkających w Whitby, znajduje się wiele osób czczonych jako święte^[2]:

św. Hilda – pochodząca z dynastii rządzącej Northumbrią, pierwsza ksieni opactwa;
św. Edwin – król Northumbrii;
św. Cedmon z Whitby – poeta;
św. Bergu – mniszka i dziewica, miała wizję duszy św. Hildy w dniu jej śmierci;
św. Trumwin – biskup Abercorn, schronił się w Whitby przed prześladowaniem;
św. Elfleda – córka Oswiu, przysłana do klasztoru po jego klęsce w bitwie z Pendą z Mercji
św. Bosa – biskup Yorku;
św. Wilfrid – biskup Yorku;
św. Enfleda – córka św. Edwina i żona św. Oswiu

Przypisy

↑ Sarah Foot. Out&About History Explorer: The rise of English Christianity. „BBC History Magazine”. 8, sierpień 2013. Londyn: Bristol Magazines Ltd.. ISSN 1469-8552.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e WHITBY ABBEY. Whitby Abbey. [dostęp 2011-10-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Whitby Abbey. [w:] Encyklopedia katolicka [on-line]. New Advent. [dostęp 2011-09-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Whitby Abbey. sacres-destinations.com. [dostęp 2011-09-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g The History of Whitby Abbey. English Heritage. [dostęp 2011-10-10]. (ang.).