Op-art

Przykładem wizualizmu w architekturze jest modernistyczny dworzec kolejowy Warszawa Ochota Arseniusza Romanowicza (1963), którego dach został pokryty czarno-białą mozaiką w stylu op-art[1]
Mozaiki ceramiczne w stylu op-art autorstwa Wojciecha Fangora na dworcu kolejowym Warszawa Śródmieście (1963)
Przykład op-artu, malarstwo Victora Vasarely'ego w Aix-en-Provence
Fontanna Ognia i Wody na placu Dizengoffa w Tel Awiwie, którą zaprojektował artysta op-artu i sztuki kinetycznej Ja’akow Agam w 1986 r.
Fontanna Ognia i Wody na placu Dizengoffa
Fontanna Ognia i Wody na placu Dizengoffa

Op-art (ang. op art, od optical art ‘sztuka optyczna’)[2], in. wizualizm – kierunek w grafice, modzie, sztuce użytkowej i malarstwie, którego zadaniem jest oddziaływanie na oko widza, a nie na jego intelekt czy emocje; stosujący abstrakcyjne kombinacje linii dające geometryczne złudzenia optyczne, efekty świetlne, dynamiczne i fakturalne, zmierzające do wywołania wrażenia głębi oraz ruchu rozwibrowaniem pola widzenia. Za okres szczytowy op-artu uznaje się lata 50. i 60. XX wieku.

Op-art jest bardzo specyficzną odmianą abstrakcjonizmu. Typowe dzieło namalowane (lub wydrukowane) w tym stylu składa się z powtarzających się, geometrycznych wzorów, przypominających często figury przesuwające się w kalejdoskopie. Twórcy op-artu chętnie wciągają widza w grę złudzeń, pozorują trójwymiarowość płótna, prowadzą oko wzdłuż przecinających się linii. Op-art, z powodu swej matematycznej natury, często jest tworzony za pomocą komputera, a zadaniem artysty jest zdezorientowanie lub zaskoczenie ludzkiego oka.

Pionierem tego kierunku jest Węgier Victor Vasarely (1908–1997)[3], który pierwsze eksperymenty z geometryczną abstrakcją poczynił już w latach 30. Charakterystyczne dla Vasarelego są składające się z rombów hipnotyzujące obrazy, dające pozór naprzemiennej wklęsłości i wypukłości. Częste są u niego fosforyzujące barwy, które dodatkowo tworzą efekt migotania. Korzeni takiego właśnie geometrycznego malarstwa można dopatrywać się w futuryzmie lub w eksperymentach kubistów. Ci pierwsi już w początkach XX wieku oszałamiali widzów wyrazistymi, nierzadko zgeometryzowanymi plamami barwnymi. Kubiści zaś wprowadzili uproszczenie rzeczywistości do postaci brył geometrycznych[4]. Vasarely po II wojnie światowej wprowadził op-art do architektury nowoczesnej[5].

Podobnie do Vasarelego maluje Bridget Riley. Ulubionym motywem tej malarki są faliste linie, wciągające w obraz. Czarno-białe lub pastelowe okręgi przypominają rysunki z podręczników psychologii, mające pokazać ograniczenia ludzkiego postrzegania. Współśrodkowe okręgi czy zbiegające się w jednym punkcie fale skłaniają odbiorcę do zwątpienia w swój zmysł wzroku. Op-art każe oglądającemu zadać sobie pytanie, czy ma rzeczywiście zaufać temu, co widzi w galerii sztuki[6][7].

W Polsce malarzami tworzącymi w kierunku op-artu byli: Jan Ziemski, Wojciech Fangor, Julian Stańczak, oraz Ryszard Winiarski[8][9].

W architekturze polskiego funkcjonalizmu styl op-art został zaprezentowany między innymi na: dachu dworca kolejowego Warszawa Ochota Arseniusza Romanowicza w formie czarno-białej mozaiki ceramicznej, na ścianach i suficie dworca Warszawa Śródmieście w formie kolorowych mozaik ceramicznych na trawertynie Wojciecha Fangora, na dworcu Warszawa Powiśle w formie stalowej konstrukcji nad trakcją elektryczną, która przypomina powtarzające się wielkie litery X, wiszące nad torami kolejowymi (wszystkie dworce powstały w 1963)[10], na fasadzie bloku mieszkalnego Polskiej Akademii Nauk przy ul. Wiejskiej 20 w Warszawie w postaci białych, ceramicznych, pionowych linii i reliefu z płyt piaskowca na ścianach budynku oraz w postaci okrągłych otworów w zadaszeniu wejścia (1964), na tylnej elewacji kina „Kijów” Witolda Cęckiewicza w Krakowie w postaci barwnej mozaiki ceramicznej (1967)[11], na żelazobetonowych kolumnach (fr. pilotis) ozdobionych namalowanym tam czarno-białym wzorem w stylu op-art w biurowcu Separator Stanisława Kwaśniewicza w Katowicach (1968)[12][13], oraz na czarno-białej marmurowej posadzce sprawiającej wrażenie ruchomej animacji w Pałacu Ślubów Mieczysława Króla w Katowicach (1969)[14]. Również zaistniał w formie kolorowej emalii na blasze na fasadzie budynku Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Stefana Knappa w Toruniu (1972)[15].

Interesujący odłam op-artu wiąże się z nazwiskiem Mauritsa Cornelisa Eschera, którego fascynacją są złudzenia optyczne. Escher, posługując się nieprawdopodobnie cierpliwą i precyzyjną kreską, wprowadza widza w świat metamorfozy i odbić lustrzanych; zaskakuje niezwykłymi rozwiązaniami geometrycznymi. Jego czarno-białe rysunki przedstawiają często świat widziany z kilku perspektyw jednocześnie (znów ukłon w stronę kubizmu), z załamującymi się wymiarami i walczącymi ze sobą poziomem i pionem. Widz nigdy nie wie, co jest ścianą, a co sufitem; co jest wypukłością; czy dany kształt jest skrzydłem ptaka, czy ludzką nogą. Ręka rysuje sama siebie, a z leżącej na stole geometrycznej ryciny wychodzą żywe stworzenia. Op-art Vasarelego jest dla oka szokiem i oszołomieniem; Escher zadaje oczom zagadki[16][17].

Bawienie widza zagadkami optycznymi nie jest wynalazkiem XX wieku. Uważany przez niektórych za manierystę, XVI-wieczny malarz Giuseppe Arcimboldo również zaskakuje widza nagłymi przemianami; czysty op-art[18][19]. Również Salvador Dali lubował się w szydzeniu z ograniczeń ludzkiego narządu wzroku. Na obrazach Dalego słonie przemieniają się w łabędzie, z chaotycznego na pozór układu kolorowych kul wyłania się twarz Gali, a ludzkie sylwetki oglądane z daleka nagle układają się w wysmukłą kobiecą sylwetkę[20].

Nieco inaczej realizuje się Josef Albers. Nie wciąga już widza w optyczne gierki i nie próbuje okłamać jego oczu. Obrazy jego są dużo prostsze, i składają się najczęściej z różnej wielkości kwadratów o podobnych odcieniach. Jest to krańcowe uproszczenie tematu malarskiego, nawiązujące trochę do doświadczeń suprematyzmu[21].

Zalicza się do sztuki op-artu także malowanie okrętów wojennych i transatlantyków w kamuflaż maskujący mający cechy abstrakcji geometrycznej podczas pierwszej i drugiej wojny światowej[22][23].

Pomyłkowo do wysoko skomercjalizowanej wersji op-artu zaliczana była twórczość amerykańskiej komitywy artystycznej, która powstała w 1960 r. w Cleveland – Anonima Group.

Przypisy

  1. ↑ Przystanek kolejowy Warszawa Ochota w rejestrze zabytków www.gov.pl 22.01.2020 https://www.gov.pl/web/archiwum-kulturaisport/przystanek-kolejowy-warszawa-ochota-w-rejestrze-zabytkow
  2. ↑ op art, n. and adj.. oed.com. [dostęp 2017-10-05]. (ang.).
  3. ↑ Victor Vasarely - malarz, Polska, baza artystów Agra-Art [online], sztuka.agraart.pl [dostęp 2021-03-26].
  4. ↑ Op-art - Nurty sztuki współczesnej [online], www.rhij.nl [dostęp 2021-03-26].
  5. ↑ La façade de RTL signée Vasarely bientôt démontée Le Figaro 22.10.2017 https://tvmag.lefigaro.fr/programme-tv/rtl-donne-sa-facade-signee-vasarely-au-musee-du-plasticien-a-aix-en-provence_8f344452-b70f-11e7-8bd2-4d87b82d3252
  6. ↑ Koło przyspieszenia [online], zasoby.msl.org.pl [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  7. ↑ Bridget Riley | Op-art.co.uk | Op-Art.co.uk [online] [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  8. ↑ op-art [online], Grupa Artystów Głuchych [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  9. ↑ Julian Stańczak [online], AT ART [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  10. ↑ AR/PS: Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, Warszawa 2012
  11. ↑ T. Przemysław Szafer "Nowa architektura polska. Diariusz lat 1966-1970." Wydawnictwo Arkady 1972
  12. ↑ Korfantego 2 (Separator Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "Polmag"), Katowice - 1968 rok, stare zdjęcia [online], eu/889436,foto.html [dostęp 2024-04-24].
  13. ↑ Przemysław Szafer "Nowa architektura polska. Diariusz lat 1966-1970" Warszawa 1972
  14. ↑ Wnętrza, Katowice - zdjęcia [online], eu/6528,foto.html [dostęp 2024-04-24].
  15. ↑ Lost and Found - Modern Magazine [online], modernmag.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
  16. ↑ Maurits Cornelis Escher – iluzja w sztuce | Muzeum Świat Iluzji [online] [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  17. ↑ W magicznym zwierciadle Eschera | Wrocławski Portal Matematyczny - Matematyka jest ciekawa [online], www.matematyka.wroc.pl [dostęp 2021-03-26].
  18. ↑ Niezwykły kunszt portretów Arcimbolda w Bilbao [online], Onet Kultura, 7 stycznia 2018 [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  19. ↑ Giuseppe, l'intelligenza artificiale vegana ispirata ad Arcimboldo [online], la Repubblica, 25 marca 2021 [dostęp 2021-03-26] (wł.).
  20. ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Muzycy czy staruszkowie? - Iluzje optyczne - jak nasz własny mózg nas oszukuje [online], tech.wp.pl, 29 lipca 2016 [dostęp 2021-03-26] (pol.).
  21. ↑ Shawn Roggenkamp, Albers, Hołd dla kwadratu.
  22. ↑ Dazzle Ships and the art of confusion BBC 12.06.2014 https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-27818134
  23. ↑ DAZZLE CAMOUFLAGE Brave the Woods 2024 https://www.bravethewoods.com/blog/dazzle-camouflage

Read other articles:

Diskografi Dreamcatcher

Diskografi DreamcatcherDreamcatcher pada 2017Album studio2Video musik14 (2 sebagai MINX)Extended play9 (1 sebagai MINX)Singel14 (2 sebagai MINX)Album singel3 (1 sebagai MINX)Kolaborasi2Digunakan sebagai soundtrack1 Grup musik Korea Selatan Dreamcatcher (dulunya bernama MINX) telah merilis dua album studio, sembilan extended play, tiga album singel dan 17 album singel. Album studio List of studio albums, with selected details, chart positions, and sales Title Album details Peak chart positions...

 

 

Irkut MS-21

Irkut MS-21Irkut MS-21TipePesawat jet berbadan sempitProdusenUnited Aircraft CorporationPerancangIrkut Corporation dan Biro Desain Yakovlev[1]Terbang perdana28 Mei 2017[2]DiperkenalkanAntara akhir 2024 atau 2025 (ditangguhkan)StatusDiproduksiJumlah produksi6 per Juni 2022[3] Irkut MS-21 (bahasa Rusia: МС‑21, singkatan dari Магистральный Самолёт 21 века; Magistralny Samolyot 21 veka, Pesawat Utama abad ke-21), adalah serangkaian pesawat jet b...

 

 

Erotemata

Manuel Chrysoloras Erotemata (Ἐρωτήματα) adalah tata bahasa dasar bahasa Yunani yang pertama kali dicetak dan digunakan di Eropa Barat, ditulis oleh Manuel Chrysoloras yang merupakan perintis dalam menyebarkan kesusastraan Yunani di Eropa Barat. Erotemata karya Chrysoloras ini pertama kali diterbitkan, hampir dapat dipastikan pada tahun 1471 di Venesia oleh Adam de Ambergau. Buku ini dapat dianggap sebagai buku Yunani pertama yang pernah dicetak, karena memuat halaman judul Yunani d...

Extreme Networks

American networking company Extreme Networks, Inc.Company typePublicTraded asNasdaq: EXTRS&P 600 componentIndustryNetworking hardwareFounded1996; 28 years ago (1996)FoundersStephen HaddockHerb SchneiderGordon Stitt[1]HeadquartersMorrisville, North Carolina, United StatesKey peopleEd Meyercord (President, CEO)Nabil Bukhari (CTO and CPO) Norman Rice (COO)ProductsExtremeCloud IQExtremeXOSExtremeWirelessExtremeSwitchingExtreme Fabric ConnectExtremeAnalyticsExtre...

 

 

Final Piala FA 1971

Final Piala FA 1971TurnamenPiala FA 1970–1971 Arsenal Liverpool 2 1 setelah perpanjangan waktuTanggal8 Mei 1971StadionStadion Wembley, LondonWasitNorman BurtenshawPenonton100.000← 1970 1972 → Final Piala FA 1971 adalah pertandingan sepak bola antara Arsenal dan Liverpool yang diselenggarakan pada 8 Mei 1971 di Stadion Wembley, London. Pertandingan ini merupakan pertandingan final ke-90 Piala FA sebagai pertandingan penentu pemenang musim 1970–1971. Pertandingan ini dimenangkan...

 

 

Barrie

For other uses, see Barrie (disambiguation). City in Ontario, CanadaBarrieCity (single-tier)City of BarrieFrom top, left to right: Downtown Barrie, MacLaren Art Centre, the CKVR-TV Tower, the Spirit Catcher, Sadlon Arena FlagCoat of armsLogoMotto: The People are the CityBarrieShow map of Southern OntarioBarrieShow map of Simcoe CountyCoordinates: 44°22′16″N 79°40′37″W / 44.37111°N 79.67694°W / 44.37111; -79.67694[1]CountryCanadaProvinceOntarioC...

Alsótelekes

Place in Borsod-Abaúj-Zemplén, HungaryAlsótelekes Coat of armsAlsótelekesLocation of AlsótelekesCoordinates: 48°24′40″N 20°39′18″E / 48.41106°N 20.65509°E / 48.41106; 20.65509Country HungaryCountyBorsod-Abaúj-ZemplénArea • Total6.44 km2 (2.49 sq mi)Population (2004) • Total143 • Density22.2/km2 (57/sq mi)Time zoneUTC+1 (CET) • Summer (DST)UTC+2 (CEST)Postal code3735Area cod...

 

 

Le Monde

Cet article concerne le journal français « Le Monde ». Pour les autres significations associées au Monde, voir Le Monde (homonymie). Une sur le traité d'alliance entre la France et l'URSS du premier numéro du Monde, le 19 décembre 1944. Pays France Zone de diffusion International Langue français anglais (édition numérique, depuis avril 2022)[1],[2] Périodicité Quotidien Format Berlinois Genre Généraliste Prix au numéro 3,60 € (numéros datés du dimanche-lundi ...

 

 

Douglas Dolphin

Dolphin U.S. Coast Guard RD-2 in June, 1932 Role Multirole flying boatType of aircraft National origin United States Manufacturer Douglas Aircraft Company First flight July 1930 (Sinbad) Introduction 1931 Primary users United States NavyUnited States Coast Guard Number built 58[1] The Douglas Dolphin is an American amphibious flying boat. While only 58 were built, they served a wide variety of roles including private air yacht, airliner, military transport, and search and rescue...

Échelle de Saffir-Simpson

Pour les articles homonymes, voir Simpson. L'échelle de Saffir-Simpson est l'échelle de classification de l'intensité des cyclones tropicaux, nommés « ouragans », se formant dans l'hémisphère ouest, qui inclut les bassins cycloniques de l'océan Atlantique et l'océan Pacifique nord à l'est de la ligne de changement de date. Elle est graduée en cinq niveaux d'intensité, correspondant à des intervalles de vitesses de vents normalisés. Pour classer un cyclone sur cette �...

 

 

Bihoro, Hokkaido

Bihoro 美幌町KotaprajaBalai Kota Bihoro BenderaEmblemLokasi Bihoro di Hokkaido (Subprefektur Okhotsk)BihoroLokasi di JepangKoordinat: 43°49′30″N 144°6′20″E / 43.82500°N 144.10556°E / 43.82500; 144.10556Koordinat: 43°49′30″N 144°6′20″E / 43.82500°N 144.10556°E / 43.82500; 144.10556NegaraJepangWilayahHokkaidoPrefektur Hokkaido (Subprefektur Okhotsk)DistrikAbashiriPemerintahan • WalikotaKōji HiranoLuas&#...

 

 

Andrea Russotto

Andrea Russotto Andrea Russotto con la maglia del Crotone Nazionalità  Italia Altezza 176 cm Peso 66 kg Calcio Ruolo Attaccante Squadra  Siracusa CarrieraGiovanili 1997-2000 Santa Lucia2000-2004 LazioSquadre di club1 2004-2005 Bellinzona12 (2)2005→  Lodigiani2 (0)[1]2005-2008→  Treviso67 (5)2008-2009→  Napoli15 (0)2009-2010 Bellinzona8 (0)2010-2011→  Crotone45 (3)2011-2012 Livorno3 (0)2012 Carrarese11 (1)2012-2015 C...

Nari, Purba Bardhaman

For other uses, see Nari. Developed village in West Bengal, IndiaNariDeveloped villageNariLocation in West Bengal, IndiaShow map of West BengalNariNari (India)Show map of IndiaCoordinates: 23°14′51″N 87°53′30″E / 23.2474°N 87.8916°E / 23.2474; 87.8916Country IndiaStateWest BengalDistrictPurba BardhamanArea • Total4.83 km2 (1.86 sq mi)Population (2011) • Total13,072 • Density2,700/km2 (7,000/sq...

 

 

Costa–Hawkins Rental Housing Act

1995 California state law covering rent control The Costa–Hawkins Rental Housing Act (Costa–Hawkins) is a California state law, enacted in 1995, which places limits on municipal rent control ordinances. Costa–Hawkins preempts the field in two major ways.[1] First, it prohibits cities from establishing rent control over certain kinds of residential units, e.g., single-family dwellings and condominiums, and newly constructed[2] apartment units; these are deemed exempt. Sec...

 

 

Tahir Jalil Habbush

Major GeneralTahir Jalil Habbush al-Tikritiطاهر جليل حبوشHabbush as a Major General in 1989Director of the Iraqi Intelligence ServiceIn office1995–2003Preceded bySabawi Ibrahim al-TikritiSucceeded byOffice abolishedDirector of the Directorate of General SecurityIn office1997–1999Preceded byTaha Abbas al-AhbabiSucceeded byRafi Abdul Latif Tulfah Personal detailsBorn (1950-01-01) January 1, 1950 (age 74)IraqOccupationPolice officer Intelligence officerAwardsMother of All Ba...

London Bridge (Lake Havasu City)

Bridge in Lake Havasu City, Arizona London BridgeLondon Bridge in Lake Havasu CityCoordinates34°28′18″N 114°20′50″W / 34.4716789°N 114.3471778°W / 34.4716789; -114.3471778CarriesMcCulloch Boulevard NorthCrossesBridgewater Channel CanalLocaleLake Havasu City, Arizona, United StatesCharacteristicsDesignArch bridgeMaterialClynelish (Brora) sandstone and various granite mixesTotal length930 feet (280 m; 167 sm)[1]Longest span45.6 metres (150&#...

 

 

Sebastiaen Jansen Krol

Director-General of New Netherland Sebastiaen Jansen Krol4th Director of New NetherlandIn office1632–1633Preceded byPeter MinuitSucceeded byWouter van Twiller Personal detailsBorn1595Harlingen, Friesland, Dutch RepublicDiedafter September 1645Amsterdam, Dutch RepublicSpouseAnnetje Cristoffels New Netherland series Exploration Fortifications: Fort Amsterdam Fort Nassau (North) Fort Orange Fort Nassau (South) Fort Goede Hoop De Wal Fort Casimir Fort Altena Fort Wilhelmus Fort Beversreede ...

 

 

Danger Bay

Canadian television series Danger BayDanger Bay opening titlesGenreAdventureCreated byPaul Saltzman, Peter DixonStarringDonnelly Rhodes Susan Walden Christopher Crabb Ocean Hellman Hagan Beggs Michele B. ChanComposerDon GillisCountry of originCanadaOriginal languageEnglishNo. of seasons6No. of episodes123 (list of episodes)ProductionExecutive producerPaul SaltzmanProduction locationVancouver, British ColumbiaEditorsPia Di Ciaula, Stephen LawrenceRunning time30 min.Original releaseNetworkCBC (...

Japanese Society for History Textbook Reform

Japanese policy advocacy organization You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Japanese. (December 2020) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Japanese article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting mach...

 

 

Sweden at the 1956 Summer Olympics

Sporting event delegationSweden at the1956 Summer OlympicsIOC codeSWENOCSwedish Olympic CommitteeWebsitewww.sok.se (in Swedish and English)in Melbourne/StockholmCompetitors97 (83 men and 14 women) in 15 sportsFlag bearersPer Carleson (Melbourne)Gustaf Adolf Boltenstern Jr. (Stockholm)MedalsRanked 6th Gold 8 Silver 5 Bronze 6 Total 19 Summer Olympics appearances (overview)18961900190419081912192019241928193219361948195219561960196419681972197619801984198819921996200020042008201220162...