Może być nadawana pracownikom banków, którzy szczególnie przyczynili się do osiągnięć i rozwoju bankowości, a także obywatelom innych państw za zasługi w rozwoju i umacnianiu współpracy międzynarodowej w dziedzinie bankowości oraz innym osobom za zasługi związane z bankowością.
Odznaka jest jednostopniowa i może być nadana tylko jeden raz.
Odznaka ma kształt metalowego ażurowego krążka monetarnego, o średnicy 30 mm z wcięciami charakterystycznymi dla 20-centowych monet euro (kwiat hiszpański), wykonanego z tombaku pokrytego złotemgalwanicznym. Pośrodku, wokół czterolistnego ażuru charakterystycznego dla znaku zabezpieczającego banknoty 100-złotowe emisji z 1994, jest nałożony stylizowany wieniec z liści dębu według wzoru monet groszowych II RP w otoku gładkim złoconym i drugim zielono emaliowanym z napisem ZA ZASŁUGI DLA BANKOWOŚCI RP rozdzielonym u dołu kropką. Odwrotna strona odznaki jest gładka.
Odznaka jest zawieszona na wstążce złocistej szerokości 27 mm z zielonymi paskami szerokości 5 mm po bokach, w odległości 2 mm od krawędzi. Dołem wstążka jest przeciągnięta przez ozdobne metalowe złocone zawieszenie połączone z odznaką kółkiem, górą wstążka jest przeciągnięta przez gładką złoconą listewkę, z zapięciem na odwrocie.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2003 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej "Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej", ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania, a także noszenia (Dz.U. z 2003 r. nr 32, poz. 260)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania, a także noszenia (Dz.U. z 2011 r. nr 272, poz. 1607)
Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. z 2000 r. nr 12, poz. 136)