Ołowica

Ołów i jego związki
ilustracja
Klasyfikacje
ICD-10

T56.0

Ołowica, saturnizm[1]zatrucie ołowiem powodujące osłabienie, bezsenność, brak łaknienia, zaburzenia widzenia i uszkodzenia wewnętrznych narządów ciała (wątroby oraz nerek). Dodatkowo poprzez wiązanie się z niektórymi enzymami mogą uszkadzać krwinki czerwone, a także komórki układu nerwowego. Substancją wiążącą ołów (Pb) w organizmie jest chelaton, dlatego też stosuje się go w leczeniu ołowicy.

W jednym z badań na modelu zwierzęcym wykazano skuteczność leczenia ołowicy witaminą C, DMSA, EDTA i dimerkaprolem, natomiast w przypadku EGTA, N-acetylocysteiny i innych związków nie wykazano korzystnego efektu[2].

Na ołowicę zmarł Ludwig van Beethoven (1770-1827). Udowodniono to na podstawie analizy jego włosów, w których wykryto dawkę ołowiu stukrotnie przewyższającą dopuszczalny poziom ołowiu w organizmie człowieka. Prawdopodobnie to ołowica była przyczyną głuchoty wielkiego kompozytora[3].

Możliwe, że na ołowicę cierpiał również malarz Francisco Goya (1746-1828). Swoje długie i wyczerpujące zmagania z chorobą artysta utrwalił w autoportretach, a jego stan ducha odczytać można w jego Czarnych obrazach z lat 1816-1823[4].

W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ołowica występowała na Górnym Śląsku, zwłaszcza wśród dzieci zamieszkujących okolice Huty Szopienice oraz Huty Miasteczko Śląskie, które to zakłady emitowały znaczne ilości nieoczyszczonych spalin z wytopu cynku. Badania w tej sprawie prowadziły m.in. Bożena Hager-Małecka oraz Jolanta Wadowska-Król, były one jednak z powodów politycznych blokowane[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. Saturnizm. [w:] Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego [on-line]. [dostęp 2019-02-05]. (pol.).
  2. Llobet JM., Domingo JL., Paternain JL., Corbella J. Treatment of acute lead intoxication. A quantitative comparison of a number of chelating agents.. „Archives of environmental contamination and toxicology”. 2 (19). s. 185–9. PMID: 2322019. 
  3. program dokumentalny wyemitowany w TVP Kultura 12 stycznia 2007
  4. Rzeczpospolita – Klasycy Sztuki część 15 Goya
  5. Helena Kowalik: Uratowała tysiące chorych na ołowicę dzieci. Polska Ludowa zablokowała jej karierę naukową. Wprost, 2015-05-02.