Nuklearny Gandhi (ang. Nuclear Gandhi) – legenda miejska i mem internetowy, związany z serią komputerowych strategicznych gier turowych Civilization. Według tej legendy błąd w grze Civilization z 1991 roku miał sprawić, że Mahatma Gandhi – pacyfistyczny przywódca Indii – zachowywał się agresywnie wobec innych graczy i chętnie używał broni nuklearnej.

Informacja na ten temat pojawiła się w internecie po raz pierwszy ok. 2012 roku. „Nuklearny Gandhi” był często przywoływany w kontekście błędów w grach komputerowych i zjawiska przekroczenia zakresu liczb całkowitych^[1]. Stał się także easter eggiem w grach z serii Civilization^[2].

W 2020 roku Sid Meier, twórca pierwszej gry Civilization (i którego imieniem sygnowane są kolejne części serii), zaprzeczył prawdziwości legendy, wskazując, że gra z 1991 nigdy nie zawierała błędu związanego z Gandhim^[3]. W rzeczywistości „Nuklearny Gandhi” pojawił się (jako żart producentów) dopiero w grze Civilization V z 2010 roku^[4].

Gra Civilization pozwalała graczowi na przewodzenie wybraną cywilizacją w celu odniesienia zwycięstwa nad innymi cywilizacjami i ich przywódcami, sterowanymi przez AI gry. Według miejskiej legendy, każdy przywódca miał mieć przypisany określony poziom agresji w skali od 1 (najmniej agresywny) do 10 (najbardziej agresywny). Przywódca cywilizacji Indii, Mahatma Gandhi, jako jedyny miał mieć współczynnik agresji 1, co wiązało się między innymi z możliwością toczenia przez Indie jedynie wojen obronnych^[1].

W momencie, gdy dana cywilizacja przyjmowała jako ustrój demokrację, oznaczać to miało zmniejszenie poziomu agresji jej przywódcy o 2. W przypadku Gandhiego oznaczałoby to teoretycznie ustawienie poziomu agresji na poziomie -1. Ponieważ jednak współczynnik ten miał być zapisywany jako 8-bitowa liczba całkowita, obejmująca zakres od 0 do 255, poziom agresji – z powodu przekroczenia zakresu liczb całkowitych – miał osiągnąć wartość 255. Oznaczałoby to, że Gandhi stawałby się 25-krotnie bardziej agresywnym przywódcą niż inne agresywne postacie w grze. Rezultatem miał być Gandhi wypowiadający innym graczom wojny z zaskoczenia i hojnie szafujący atakami nuklearnymi^[2][5].

Błąd miał być wychwycony w późniejszych wersjach Civilization. Jednocześnie miał się do tego stopnia spodobać twórcom gry, że w późniejszych grach z serii umieszczali nawiązania do „nuklearnego Gandhiego”^[6].

Według innych źródeł błąd pojawił się nie w wersji z 1991 roku, ale w Civilization II, wydanej w 1996 roku^[7].

Uwagę o błędzie, mającym zwiększać agresję Gandhiego, w 2012 roku dodał do artykułu, poświęconego grom z serii Civilization, jeden z użytkowników serwisu internetowego TV Tropes. Uwaga ta nie była poparta żadnym dowodem. W tym samym roku identyczna informacja została dodana w Wikii poświęconej serii. W ten sposób te dwa serwisy internetowe zaczęły być traktowane jako samodzielne źródła informacji na temat „nuklearnego Gandhiego”^[7]. W ciągu następnych lat informacja zaczęła żyć własnym życiem^[2][6][8] i pojawiać się m.in. w publikacjach poświęconych problemowi przekroczenia zakresu liczb całkowitych^[9][10]. Legenda sprawiła, że skojarzenie Gandhiego z arsenałem nuklearnym stało się częścią kultury popularnej^[11]. Dopiero w 2020 roku, gdy Sid Meier opublikował swoją biografię, pojawiła się pierwsza oficjalna informacja, przecząca legendzie o „nuklearnym Gandhim”^[12].

Brian Reynolds, zaangażowany w prace nad grami z serii Civilization, wyjaśnił, że w rzeczywistości gra przypisywała każdemu przywódcy jedynie trzy poziomy agresji. Jest prawdą, że Gandhi miał najniższy poziom agresji, ale nie było to niczym wyjątkowym – ta sama sytuacja dotyczyła jednej trzeciej przywódców w grze^[1].

Sid Meier wskazał także, że:

• przyjmowanie ustrojów w grze nie wpływało na poziom agresji przywódców, co oznaczało, że Gandhi przez całą grę zachowywał stały (najniższy) poziom agresji^[7],
• w językach C i C++ (używanych przy tworzeniu pierwszych gier z serii Civilization) wszystkie współczynniki domyślnie zapisywane są jako liczby całkowite ze znakiem, więc nawet teoretyczne ustawienie współczynnika agresji na poziomie -1 nie spowodowałoby przekroczenia zakresu liczb całkowitych^[7],
• Gandhi miał skłonność do używania w walce broni nuklearnej w stopniu podobnym do innych pacyfistycznych przywódców (takich jak np. Abraham Lincoln stojący na czele cywilizacji Ameryki)^[3].

W ocenie Sida Meiera jednym ze źródeł legendy mógł być fakt, że cywilizacja Indii kładła nacisk na badania naukowe. Przyczyniało się to do szybszego odkrycia broni nuklearnej i tym samym możliwości wcześniejszego użycia jej w grze przeciw innym cywilizacjom^[13][7].

Po raz pierwszy „nuklearny Gandhi” pojawił się (w charakterze żartu) w grze Civilization V z 2010 roku. Odpowiedzialny był za to jeden z programistów, Ed Beach^[4]. W Civilization V każdemu przywódcy przypisano dwa współczynniki numeryczne, regulujące intensywność produkcji i wykorzystania broni nuklearnej. W przypadku Gandhiego oba te współczynniki miały wartość 12 – najwyższą w grze^[14].

Nawiązanie do legendy pojawiło się także w wydanej w 2016 r. grze Civilization VI. Każdy przywódca w tej grze ma przypisane cechy (zwane agendami), które modyfikują jego zachowanie w grze. Gandhi ma szczególnie duże prawdopodobieństwo otrzymania agendy zwanej Nuke Happy; sprawia ona, że dany przywódca nie ma oporów w używaniu broni nuklearnej i traktuje z szacunkiem inne cywilizacje, których siła opiera się na broni nuklearnej^[5].

Osoby grające w Civilization VI: Rise and Fall za pośrednictwem Steama mogą zdobyć osiągnięcie „moglibyśmy już skończyć z tym żartem”, jeśli użyją broni nuklearnej jako Ćandragupta (alternatywny przywódca Indii)^[15].