Pomóż Wikipedii poprawić artykuł na podstawie weryfikowalnych źródeł. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Norman Leto, Rekwizyt, 2006, Symulacja cyfrowaPraca Normana Leto
Norman Leto, właśc. Łukasz Banach (ur. 23 sierpnia1980 w Bochni) – polski artysta i pisarz.
Życiorys
Norman Leto urodzony w roku 1980 jako Łukasz Banach. Samouk w dziedzinie malarstwa, filmu i nowych mediów. W roku 1989, w wieku lat dziewięciu zaczął używać komputera Atari do pierwszych cyfrowych rysunków. W wieku lat czternastu (1994) zaczął tworzyć pierwsze krótkie video przy pomocy komputera Commodore Amiga. Rozwijał jednocześnie analogowe techniki rysunku i klasycznej animacji. W wieku dziewiętnastu lat (1999), na długo przed przyjęciem pseudonimu „Norman Leto”, zaprzyjaźnił się ze Zdzisławem Beksińskim. Znajomość ta, głównie korespondencyjna, pozwoliła poznać podstawy warsztatu malarskiego. Nigdy nie był formalnie edukowany w dziedzinach plastycznych, a edukację zakończył na poziomie liceum o profilu informatycznym; zrezygnował z egzaminu maturalnego.
Jego prace znajdują się w kolekcjach: CSW Zamku Ujazdowskiego, Muzeum Narodowego w Krakowie, Galerii Arsenał w Białymstoku, Fundacji Sztuki Polskiej ING, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie. Debiutancki, indywidualny pokaz prac Normana Leto miał miejsce w 2007 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Artysta przedstawił tam sekwencje wideo oraz cyfrowe symulacje zachowania tłumu (oparte na algorytmach sztucznej inteligencji). Wystawa nosiła nazwę „Negatywne aspekty nadmiernej wolności w wieku lat 26”. W tym samym roku został zaproszony do współpracy z reżyserem Krystianem Lupą nad sztuką teatralną „Factory Two”, do której Norman Leto przygotował sekwencje wideo wyświetlane podczas spektaklu.
W 2007 roku powstała pierwsza ważna praca wideo wykonana w technice 3d pt. Buttes Monteaux l, która została pokazana przez Normana Leto w krakowskiej Art Agendzie Nova. Wystawa zyskała szerokie zainteresowanie i pozytywne opinie krytyków. W tym samym roku prace artysty zostały pokazane podczas biennale młodej sztuki europejskiej Jeune Création Européene w Paryżu. Kuratorzy Stach Szabłowski i Marcin Krasny (Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa) zaprosili Leto do wzięcia udziału w wystawie „Establishment” i wystawienia swoich prac wideo i 3d wśród prac innych młodych artystów (m.in. Wojciech Bąkowski, Anna Molska, Tomasz Kowalski). Otwarcie wystawy miało miejsce w czerwcu 2008 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Praca „Buttes Monteaux I” została zakupiona i włączona na stałe do kolekcji CSW. W tym samym roku Leto zaprezentował swoje prace podczas grupowej wystawy „Perfect Summer” w nowojorskiej vertexlist gallery zajmującej się sztuką nowych mediów. Przedstawił tam wykreowaną cyfrowo własną przestrzeń wystawy wykonaną jednak na podstawie planów architektonicznych autentycznej przestrzeni wystawowej galerii vertexlist. W tym samym roku rozpoczął pracę nad książką Sailor – częściowo autobiograficzną powieścią, w niecodzienny sposób pokazującą rozwój indywidualnej jednostki na tle ewolucyjnego rozkwitu nowych mediów i technologii w sztuce, nie wyłączając gier video. Wydano pojedynyczy, niepełny egzemplarz – prototyp książki; fragmenty tej książki zostały opublikowane w wybranych magazynach sztuki oraz na stronie internetowej autora. Zakończenie pracy nad powieścią przewiduje się na listopad 2010 roku.
Na przełomie 2008 i 2009 Norman Leto zajął 4 miejsce (na 200 wymienionych) w rankingu „Kompas Młodej Sztuki 2008” prowadzonym przez Rzeczpospolitą. W styczniu 2009 prace Leto zostały pokazane podczas wystawy Aesthetics of Violence (Museum of Art, Hajfa, Izrael). Do 25 maja 2009 roku w Gare Saint-Sauveur w Lille we Francji trwała zbiorowa wystawa czternastu młodych polskich artystów pt. „Serce to samotny myśliwy”, zrealizowana we współpracy z CSW w Warszawie. W czerwcu tego roku w Muzeum Narodowym w Krakowie odbył się pokaz instalacji wideo pt. „Buttes Monteaux III”.
Przełom 2009 i 2010 roku poświęcił na dokończenie powieści i stworzenie częściowo autobiograficznego filmu pod tytułem „SAILOR”, będącego luźną adaptacją książki. Film został zaprezentowany na 10. międzynarodowym festiwalu Era Nowe Horyzonty, brytyjski tygodnik Tribune określil go jako „najlepszy i najbardziej zaskakujący niezależny debiut festiwalu”[1][2].
Na przełomie 2010 i 2011 Leto był 2 (na 230) w rankingu młodych artystów „Kompas Młodej Sztuki 2010” prowadzonym przez Rzeczpospolitą.
Jego obrazy, podobnie jak filmy, naznaczone są cechami ekspresjonistycznymi i figuratywnymi, poruszają motywy społeczne, ale przede wszystkim wątki autobiograficzne. Leto stosuje symulacje komputerowe (zachowanie tłumu, symulacje fizyczne)[3].
W 2012 roku, poza powstającymi seriami prac malarskich, Leto rozpoczął pracę nad drugim pełnym metrażem. W dużym skrócie, „Photon” ukazuje historię zjawiska życia od początku znanej nam historii. W rolę narratora i naukowca opowiadającego tę historię wcielił się Andrzej Chyra. Europejska premiera filmu miała miejsce w Kopenhadze na festiwalu CPH:DOX* w roku 2017. Premiera północnoamerykańska odbyła się na jednym z największych na świecie festiwali dokumentu HotDocs Toronto (2017). Polska premiera miała miejsce w sierpniu tego samego roku, na siedemnastej edycji festiwalu T-Mobile Nowe Horyzonty. Film znalazł się w konkursie głównym.
W styczniu 2017 roku autor, tworząc nową serię autobiograficznych obrazów, rozpoczął pracę nad kolejnym scenariuszem o roboczej nazwie „Pilot 9/11". Historia ukazuje wydarzenia z 11 września 2001 roku z perspektywy amerykańskich pilotów przechwytujących. W czerwcu 2017 roku Norman Leto pojawił się w wideoklipie „I Promise” grupy Radiohead.
Wybrane wystawy zbiorowe
2009 – Zbiory. Międzynarodowa Kolekcja Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa; kurator Wojciech Krukowski
2009 – Streets & Other Interiors, lokal_30 at ZOO Art Fairs, London; kurator Agnieszka Rayzacher
2009 – We Would Like You To Know That We Are Not Them, lokal_30 at Royal Scottish Academy, Edinburgh, Scotland; kurator Agnieszka Rayzacher, Zuzanna Janin (lokal_30)
