Paszport „Polityki”

Paszport „Polityki”
Nagroda za

twórczość artystyczną

Przyznający

tygodnik „Polityka”

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Pierwsze rozdanie

1993

Strona internetowa

Paszport „Polityki” – nagroda kulturalna ustanowiona w 1993 roku przez tygodnik „Polityka”, przyznawana twórcom w siedmiu kategoriach: książka (do 2023 literatura[1]), film, teatr, muzyka poważna, plastyka (sztuki wizualne) i estrada oraz – od roku 2016 – kultura cyfrowa. Od 2002 roku wręczana jest także nagroda specjalna kreator kultury za osiągnięcia w krzewieniu kultury, a w 2024 przyznano po raz pierwszy Paszport Czytelników[1].

Zgodnie z deklaracją redakcyjną, nagroda jest wyróżnieniem dla twórców, którzy czynią najszybsze postępy, zaskakują nowymi osiągnięciami, swoją aktywnością dobrze rokują w przyszłości i przez to zasługują na opiekę, wsparcie i promocję w świecie[2]. Nazwa nagrody – Paszport – miała być symboliczną przepustką do świata wielkiej, międzynarodowej sztuki[2]. Pomysłodawcą nagrody był szef działu kultury tygodnika Zdzisław Pietrasik, a miała ona pomóc we wskazywaniu i lansowaniu najciekawszych twórców młodego pokolenia[3]. Nagroda przyznawana jest od tej pory na ogół stosunkowo młodym, niejednokrotnie debiutującym twórcom[4]. Nominują do nagrody zaproszeni krytycy, związani z różnymi redakcjami i mediami[5]. Początkowo nominowane do nagrody były wszystkie osoby wskazywane przez krytyków; od 2004 roku ograniczono liczbę osób nominowanych do trzech w kategorii, co spowodowało, że nominacja stała się również wyróżnieniem[5].

Nagroda przyznawana jest w styczniu kolejnego roku. Pierwsze edycje nagrody wręczane były w redakcji, późniejsze m.in. podczas uroczystości w Teatrze Małym w Warszawie[6]. Od dziesiątej edycji za 2002 rok uroczyste gale są transmitowane przez telewizję[7]. W XXI wieku są tradycyjnie wręczane na gali w Teatrze Wielkim w Warszawie, prowadzonej przez redaktora naczelnego tygodnika Jerzego Baczyńskiego i Grażynę Torbicką[3].

Laureaci nagrody

 Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci Paszportu Polityki.

Za rok 1993

Za rok 1994

Za rok 1995

Za rok 1996

Za rok 1997

Za rok 1998

Wręczenie nagród odbyło się 5 stycznia 1999 r. w Teatrze Małym w Warszawie; nagrody pieniężne wynosiły 5000 zł[8].

Za rok 1999

Gala odbyła się 11 stycznia 2000 r. w Teatrze Małym w Warszawie; nagrody pieniężne wynosiły 5000 zł[6].

Za rok 2000

Gala odbyła się 9 stycznia 2001 r. w Teatrze Małym w Warszawie[9].

Za rok 2001

Gala odbyła się 8 stycznia 2002 r. w nowej siedzibie redakcji przy ulicy Słupeckiej, nagrody pieniężne wynosiły po 10.000 zł[10].

Za rok 2002

Dziesiąta jubileuszowa edycja nagrody została przyznana 7 stycznia 2003 r. na gali transmitowanej po raz pierwszy przez TVP2 w Teatrze Muzycznym „Roma”, wśród około tysiąca gości był Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski[7]. Po raz pierwszy specjalną nagrodą – wieńcami laurowymi zostali odznaczeni kreatorzy kultury[7]. Jubileuszowemu rozdaniu paszportów towarzyszył trwający do 8 lutego festiwal kulturalny „Polityki”[7].

Za rok 2003

Uroczysta gala transmitowana przez TVP2 miała miejsce 6 stycznia 2004 r. w Teatrze Polskim w Warszawie. Ponownie wśród gości był Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski[11].

Za rok 2004

W 2004 roku po raz pierwszy wprowadzono oficjalne nominacje – w każdej kategorii nominowane zostały trzy osoby wskazywane przez dziesięciu nominujących krytyków; w latach poprzednich nominowało pięć osób, a nominowanym stawał się każdy choć raz wskazany[5], co zdaniem redakcji Polityki prowadziło do „inflacji wyróżnienia”.

4 stycznia 2005 w Teatrze Narodowym w Warszawie wręczono nagrody laureatom wybranym przez kapitułę redakcji tygodnika Polityka. Nagrody pieniężne wynosiły po 10.000 zł.

Nominacje i laureaci

Laureaci Paszportów Polityki zostali zaznaczeni wytłuszczeniem.

Za rok 2005

Laureaci Paszportów Polityki zostali zaznaczeni wytłuszczeniem.

Nominacje:

Za rok 2006

Za rok 2007

Laureaci Paszportów Polityki zostali zaznaczeni wytłuszczeniem.

Za rok 2008

Za rok 2009

Laureaci i nominacje:[12]

Za rok 2010

Nominacje:

Za rok 2011

Gala, transmitowana w TVP2, odbyła się 17 stycznia 2012 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie, w obecności m.in. Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, premiera Donalda Tuska i ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego[13].

Laureaci i nominacje:[13]

Za rok 2012

Jubileuszowa, 20. gala transmitowana w TVP2 odbyła się 15 stycznia 2013 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie[4]. Obecny był m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski[14]. Laureaci otrzymali również nagrodę w wysokości 25 tysięcy zł, a laureaci w dziedzinie muzyki poważnej – dodatkową nagrodę Fundacji im. Zbyszka Piotrowskiego[14].

Nominacje:

Za rok 2013

Nominacje:

Za rok 2014

22. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 13 stycznia 2015 w Teatrze Wielkim w Warszawie, galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński. Na uroczystość przybyli m.in. prezydent RP Bronisław Komorowski z małżonką oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska. Oprócz nagród w sześciu kategoriach przyznano także nagrodę specjalną dla Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce (SŻIH), pomysłodawcy utworzenia Muzeum Historii Żydów Polskich, otwartego w 2014; w imieniu SŻIH nagrodę odebrali Barbara Kirshenblatt-Gimblett, Grażyna Pawlak, Marian Turski i Piotr Wiślicki[21].

Nominacje:

Za rok 2015[22]

Uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” za rok 2015 odbyła się 12 stycznia 2016 w Teatrze Wielkim w Warszawie, galę prowadzili Jerzy Baczyński i Grażyna Torbicka[23].

Nominacje:

Za rok 2016

24. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 10 stycznia 2017 w Teatrze Wielkim w Warszawie, galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński. Po raz pierwszy przyznano nagrodę w kategorii „Kultura cyfrowa”, której laureatem został Michał Staniszewski. Transmisję telewizyjną gali przeprowadziła stacja TVN[24].

Nominacje:

Za rok 2017

Jubileuszowa 25. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 9 stycznia 2018 w Teatrze Wielkim w Warszawie, galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński. Transmisję telewizyjną gali przeprowadziła stacja TVN[25].

Nominacje:

Za rok 2018

26. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 8 stycznia 2019 w Teatrze Polskim w Warszawie, galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński. Transmisję telewizyjną gali przeprowadziła stacja TVN[25].

Nominacje:

Kreator Kultury:

Za rok 2019

27. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 14 stycznia 2020 w Teatrze Polskim w Warszawie, galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński. Transmisję telewizyjną gali przeprowadziła stacja TVN[25].

Nominacje:

Kreator Kultury:

Za rok 2020

28. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 26 stycznia 2021 bez udziału publiczności i mediów (ze względu na ograniczenia epidemiczne); galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński; transmisję telewizyjną przeprowadziła stacja telewizyjna TVN[26].

Laureaci:

Za rok 2021

29. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 18 stycznia 2022 bez udziału publiczności i mediów (ze względu na ograniczenia epidemiczne); galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński; transmisję telewizyjną przeprowadziła stacja telewizyjna TVN[27].

Laureaci[28][29]:

Za rok 2022

30. uroczystość wręczenia Paszportów „Polityki” odbyła się 17 stycznia 2023 w Teatrze Wielkim w Warszawie; galę prowadzili Grażyna Torbicka i Jerzy Baczyński; transmisję telewizyjną przeprowadziła stacja telewizyjna TVN.

Laureaci[30]:

  • Sztuki wizualne:
    • Solidarny Dom Kultury Słonecznik
    • Potencja
    • Agata Słowak
  • Muzyka poważna:
    • Szymon Chojnacki
    • Lilianna Krych
    • Anna Sułkowska-Migoń
  • Muzyka popularna:

Za rok 2023

Laureaci[31][1]:

Przypisy

  1. ↑ a b c Bartek Chaciński, Paszporty POLITYKI przyznane! O tych twórcach historia nie może zapomnieć [online], www.polityka.pl, 2024 [dostęp 2024-05-11] (pol.).
  2. ↑ a b red. Paszporty "Polityki" 1998. „Polityka”. 1/1999 (2174), s. 44, 2 stycznia 1999. 
  3. ↑ a b Urszula Schwarzenberg-Czerny. Podróż przez ćwierć wieku. „Polityka”. Nr 3/2018 (3144), s. 80, 16 stycznia 2018. 
  4. ↑ a b red: „Znaki szczególne” Paszportów POLITYKI. polityka.pl, 10 stycznia 2013.
  5. ↑ a b c Zdzisław Pietrasik. Paszport POLITYKI – Laureaci 2004. „Polityka”. Nr 1/2005 (2485), s. 18, 8 stycznia 2005. 
  6. ↑ a b Piotr Sarzyński. Dowód osobowości. „Polityka”. Nr 3/2000 (2228), s. 42, 15 stycznia 2000. 
  7. ↑ a b c d e red. Z Paszportami do Europy. „Polityka”. Nr 3/2003 (2384), s. 24, 18 stycznia 2003. 
  8. ↑ Zdzisław Pietrasik. Paszporty Polityki. „Polityka”. Nr 2/1999 (2175), s. 40, 9 stycznia 1999. 
  9. ↑ Zdzisław Pietrasik. Paszporty Polityki 2000: laureaci. „Polityka”. Nr 2/2001 (2280), s. 48, 13 stycznia 2001. 
  10. ↑ Mariusz Czubaj. Paszporty POLITYKI wręczone!. „Polityka”. Nr 3/2002 (2333), s. 44, 19 stycznia 2002. 
  11. ↑ red. Zwycięzcy 2003. „Polityka”. Nr 2/2004 (2434), s. 52, 10 stycznia 2004. 
  12. ↑ Zdzisław Pietrasik, Laureaci 2009 [online], polityka.pl, 16 stycznia 2010.
  13. ↑ a b Paszporty Polityki 2011 – relacja z gali [online], polityka.pl, 17 stycznia 2012.
  14. ↑ a b Piotr Sarzyński, 20 lat Paszportów POLITYKI [online], polityka.pl, 22 stycznia 2013.
  15. ↑ Film: Dawid Ogrodnik [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  16. ↑ Literatura: Ziemowit Szczerek [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  17. ↑ Muzyka popularna: Marcin Masecki [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  18. ↑ Literatura: Ziemowit Szczerek [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  19. ↑ Muzyka poważna: Apollon Musagète Quartett [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  20. ↑ Sztuki wizualne: Aneta Grzeszykowska [online], polityka.pl, 14 stycznia 2014.
  21. ↑ Justyna Sobolewska. Tu kultura się liczy. „Polityka”. 4 (2993), s. 72–74, 21 stycznia 2015. Polityka. ISSN 0032-3500. 
  22. ↑ „Polityka” nr 3 (3042) z 13.01.2016, s. 76–79.
  23. ↑ Mirosław Pęczak. Paszporty: wręczamy, nie sprawdzamy. „Polityka”. 4 (3043), s. 84–86, 20 stycznia 2016. Polityka. ISSN 0032-3500. 
  24. ↑ Urszula Schwarzenberg-Czerny. Paszport do przyszłości. „Polityka”. 3 (3094), s. 80–82, 18 stycznia 2017. Polityka. ISSN 0032-3500. 
  25. ↑ a b c Paszporty POLITYKI – Polityka.pl [online], polityka.pl, 9 stycznia 2018 [dostęp 2018-01-09] (pol.).
  26. ↑ Redakcja: Bezbrawie. Wręczyliśmy Paszporty 2020!. polityka.pl, 26 stycznia 2021. [dostęp 2021-09-10].
  27. ↑ Paszporty Polityki 2021. Kto został wyróżniony? [online], Dzień Dobry TVN, 19 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-19] (pol.).
  28. ↑ Bartek Chaciński: Sploty światów. Lista nominowanych do Paszportów POLITYKI 2021!. polityka.pl, 7 grudnia 2021. [dostęp 2021-12-16].
  29. ↑ Paszporty "Polityki" 2021 rozdane. Nawiązania do TVP i krzyk sprzeciwu na gali [online], kultura.onet.pl, 18 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-19].
  30. ↑ Bartek Chaciński, Paszporty POLITYKI 2022: ogłaszamy nominacje! To twórcy zdolni i wrażliwi [online], polityka.pl, 2022 [dostęp 2022-12-06] (pol.).
  31. ↑ Bartek Chaciński, Paszporty POLITYKI 2023: ogłaszamy nominacje! I nową kategorię dla czytelników [online], www.polityka.pl, 2023 [dostęp 2023-12-12] (pol.).

Linki zewnętrzne