Naos

Ten artykuł dotyczy architektury. Zobacz też: Naos (gwiazda).
Rzut świątyni greckiej typu peripteros z zaznaczonym wewnątrz naosem

Naos (gr. ναός naós - okręt, nawa), cella (łac. cella - izba) – najważniejsze pomieszczenie w świątyni.

W starożytnej Grecji i Rzymie pomieszczenie, w którym umieszczano posąg bóstwa. Była to zamknięta przestrzeń sanktuarium, najczęściej prostokątna, zwykle poprzedzona przedsionkiem (zwanym pronaos). W większych świątyniach naos był dzielony na trzy części (nawy) i poprzedzony pronaosem w postaci portyku. W jego tylnej części symetrycznie do pronaosu znajdował się często opistodomos, a między opistodomosem i naosem bywał umieszczany adyton.

W architekturze bizantyńskiej naosem zwano środkową część i sanktuarium kościoła zbudowanego na planie centralnym, czyli tę część, w której odbywały się czynności liturgiczne.

W starożytnym Egipcie naos był rodzajem relikwiarza lub pomniejszonej kaplicy z umieszczanym w niej posążkiem lub symbolem bóstwa, zazwyczaj lokowanej w najdalszej głębi sanktuarium. Dostęp do niego miał jedynie kapłan, a wyobrażenie bóstwa opuszczało to miejsce jedynie podczas codziennej jego porannej pielęgnacji lub z okazji uroczystych procesji[1], umieszczone na tzw. barce.

Początkowo wykonywane tylko z drewna, naosy pojawiają się w okresie Średniego Państwa. Rzadkie jeszcze w czasach Nowego Państwa, w Epoce Późnej na ogół spotykane jako kamienne (z granitu). Nazwą tą określano również wolnostojące kapliczki (na ogół o wysokości 1-1,5 m) poświęcone nie tylko bóstwom znacznym (na przykład Hathor, Neit), lecz i pomniejszym (np. domowym, jak Bes lub Toeris). Częste w Okresie Ptolemejskim, wykonywane były z taniego i łatwego w obróbce piaskowca[2].

O18
O21

Włączony do systemu znaków pisarskich, naos przedstawiany był też w postaci hieroglifu, występującego w dwóch postaciach: starszej i uproszczonej nowszej (prostokąt). Nazwę wywodzi się od per-ur („wielki dom”); może ona nawiązywać do tradycji pierwszych świątyń Górnego Egiptu. Spotykana w sztuce staroegipskiej postać niosąca niewielki (procesyjny) naos określana jest greckim mianem naoforos[3] (najwcześniejsze przedstawienia pochodzą z czasów XVIII dynastii)[4]. Naos, którego cokół często ozdabiano postaciami faraona podtrzymującego sklepienie niebios, był również ich symbolem, a otwieraniu jego drzwi towarzyszyła formuła „Otwierają się bramy niebios”[5].

Przypisy

  1. ↑ Pierre Montet: Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów (XIII-XII w. p.n.e.). Warszawa: PIW, 1964, s. 229, 235-237.
  2. ↑ Np. w warszawskim Muzeum Narodowym – nr inw. 141278MNW (Galeria Sztuki Starożytnej – Egipt, Bliski Wschód. Przewodnik, Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2007, s. 79-80).
  3. ↑ Elizabeth Frood, John Baines: Biographical Texts from Ramessid Egypt. Atlanta: Society of Biblical Literature, 2007, s. 166.
  4. ↑ Jacques Vandier: Manuel d'archéologie égyptienne. Paris: A. et J. Picard, 1952, s. 68.
  5. ↑ Manfred Lurker: Bogowie i symbole starożytnych Egipcjan, dz. cyt.

Bibliografia

Read other articles:

Ferdowsi

Kuburan Ferdowsi di Tus Hakīm Abol-Qāsem Ferdowsī Tūsī (bahasa Persia: حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی), ditransliterasikan sebagai Ferdowsi, (935–1020) adalah penyair Persia. Ia adalah pengarang Shāhnāmeh, epik dunia berbahasa Persia, dan juga seluruh kerajaan Iran. Karya Shahnameh Diarsipkan 2023-05-28 di Wayback Machine. - kisah raja raja Referensi E.G. Browne. Literary History of Persia. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. I...

 

Brașov Olympic Ice Rink

Ice rink in Brașov, Romania Brașov Olympic Ice RinkFull namePatinoarul Olimpic BrașovLocationBrașov, RomaniaCoordinates45°39′49″N 25°36′44″E / 45.66361°N 25.61222°E / 45.66361; 25.61222OwnerMunicipality of BrașovCapacity2,000 (1,600 seated)ConstructionBroke groundMay 2008OpenedJanuary 2010Construction cost€9.1 millionTenantsCorona Brașov The Brașov Olympic Ice Rink (Romanian: Patinoarul Olimpic Brașov) is a multi-purpose ice rink in Brașov, Roman...

 

Green River, Wyoming

This article is about the city. For the river the city is named after, see Green River (Colorado River tributary). City in Wyoming, United StatesGreen River, WyomingCityDowntown Green River, looking east at Flaming Gorge Way.Location of Green River in Sweetwater County, Wyoming.Green River, WyomingLocation in the United StatesCoordinates: 41°31′43″N 109°27′58″W / 41.52861°N 109.46611°W / 41.52861; -109.46611CountryUnited StatesStateWyomingCountySweetwaterGo...

يان هيكر

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (سبتمبر 2021) يان هيكر (بالألمانية: Jan Hecker)‏  مناصب سفير ألمانيا لدى الصين   في المنصب24 أغسطس 2021  – 6 سبتمبر 2021  كليمنس فون جويتز  [لغات أخرى]‏    معلوم...

 

Colorado Fuel and Iron

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Kantor pusat Colorado Fuel and Iron Company Colorado Fuel dan Iron Company (bahasa Rusia: Колорадо Топливо и Железная Компания) adalah sebuah perusahaan baja asal Rusia yang pernah beroperasi di Amerika Serikat. Pada ta...

 

MacArthur Memorial

Museum and memorial in Norfolk, Virginia For other uses, see MacArthur Memorial (disambiguation). MacArthur MemorialEstablished1964LocationMacArthur Square, 198 Bank Street, Norfolk, Virginia, USCoordinates36°50′52″N 76°17′19″W / 36.847701°N 76.288620°W / 36.847701; -76.288620Websitehttp://www.macarthurmemorial.org The tomb of Douglas and Jean MacArthur The MacArthur Memorial is a memorial, museum, and research center about the life of General Douglas MacAr...

Scotland Yard (film series)

For the 1960 BBC series, see Scotland Yard (TV series). British TV series or programme Scotland YardGenreCrime/DramaPresented byEdgar LustgartenStarringEdgar LustgartenRussell NapierCountry of originUnited KingdomOriginal languageEnglishNo. of seasons1No. of episodes39ProductionRunning time30 minutesOriginal releaseNetworkABCRelease1953 (1953) –1961 (1961) Scotland Yard is a series of 39 half-hour episodes produced by Anglo-Amalgamated.[1] Produced between 1953 and 19...

 

Mario Bros.

1983 video game This article is about the original arcade game. For other uses, see Mario Bros. (disambiguation). Not to be confused with Super Mario Bros. 1983 video gameMario Bros.North American arcade flyerDeveloper(s)Nintendo R&D1Intelligent Systems (NES)[3]Nintendo R&D2[4] Atari, Inc. (2600, 5200)MISA (PC-8001)[5]Choice Software (CPC, Spec)Ocean (C64)ITDC (7800)Sculptured Software (Atari 8-bit)Publisher(s) Nintendo Nintendo (arcade) JP: Hudson Soft (PC-88)...

 

Balard station

Metro station in Paris, France BalardParis Métro stationMF 77 at BalardGeneral informationLocation15th arrondissement of ParisÎle-de-FranceFranceCoordinates48°50′09″N 2°16′42″E / 48.83597°N 2.278212°E / 48.83597; 2.278212Owned byRATPOperated byRATPLine(s) Platforms2 (1 island platform, 1 side platform)Tracks3ConstructionAccessiblenoOther informationFare zone1HistoryOpened27 July 1937 (1937-07-27)Passengers3,236,801 (2021) Services Preceding station P...

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

Freinage automatique d'urgence

Pour les articles homonymes, voir AEB. L'AEB peut émettre un signal sonore et freiner de manière autonome, dans certaines situations Volvo S60, système City Safety utilisant plusieurs caméras Caméra détectrice pour le Forward Collision Warning du Chrysler Pacifica Un véhicule approchant d'une cible mobile pour un test Autonomous Emergency Braking (AEB) Le freinage automatique d'urgence ou freinage autonome d'urgence (sigle AEBS en anglais) ou Freinage d’urgence automatique[1] (au Ca...

 

Горицкий, Дмитрий Юрьевич

Дмитрий Юрьевич Горицкий Член Совета Федерации Федерального собрания Российской Федерации от законодательного органа государственной власти - Тюменской областной Думы с 27 мая 2021 Предшественник Михаил Николаевич Пономарёв Рождение 28 октября 1970(1970-10-28) (53 года)Красно�...

Lewis Boogie

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Lewis Boogie – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2021) (Learn how and when to remove this message) 1958 single by Jerry Lee LewisLewis Boogie1958 Sun 78 release, Sun 301, credited to Jerry Lee Lewis and His Pumping PianoSingle by Jerry Lee Lewi...

 

Montsenelle

Montsenelle Le village de Lithaire pris du point de vue panoramique du mont Castre. Administration Pays France Région Normandie Département Manche Arrondissement Coutances Intercommunalité Communauté de communes Côte Ouest Centre Manche Maire Mandat Thierry Renaud 2020-2026 Code postal 50250 Code commune 50273 Démographie Populationmunicipale 1 426 hab. (2021) Densité 33 hab./km2 Géographie Coordonnées 49° 18′ 00″ nord, 1° 29′ 01″...

 

Canada in the War in Afghanistan

Canada's role in the Afghanistan War Part of a series on theMilitary history of Canada History of... Canadian Armed Forces Army Navy Air Force Crown and Forces Militia Colonial New France Acadia Nova Scotia Peacekeeping Conflicts Beaver Wars Anglo-French War) Acadian Civil War Anglo-Dutch Wars King William's War Queen Anne's War Father Rale's War King George's War Father Le Loutre's War Seven Years' War American Revolutionary War French Revolutionary Wars War of 1812 Pemmican War Rebellions o...

Ken Niumatalolo

American football player and coach (born 1965) Ken NiumataloloNiumatalolo with Navy in 2021Current positionTitleHead coachTeamSan Jose StateConferenceMWRecord0–0Biographical detailsBorn (1965-05-08) May 8, 1965 (age 59)Laie, Hawaii, U.S.Playing career1986–1989Hawaii Position(s)QuarterbackCoaching career (HC unless noted)1990–1994Hawaii (GA)1995–1996Navy (RB)1997–1998Navy (OC/QB)1999–2001UNLV (TE/ST)2002–2007Navy (AHC/OL)2007–2022Navy2023UCLA (acting TE)2024–presentSan J...

 

José Luis González Dávila

Mexican footballer For other people named Jose Gonzalez, see Jose Gonzalez (disambiguation). In this Spanish name, the first or paternal surname is González and the second or maternal family name is Dávila. José Luis González González Dávila playing for UNAMPersonal informationFull name José Luis González DávilaDate of birth 14 September 1945Place of birth Mexico City, MexicoDate of death 8 September 1995(1995-09-08) (aged 49)Height 1.74 m (5 ft 8+1⁄2...

 

Feels Like Today

2004 studio album by Rascal FlattsFeels Like TodayStudio album by Rascal FlattsReleasedSeptember 28, 2004GenreCountryLength42:56LabelLyric StreetProducerMark BrightRascal FlattsMarty WilliamsRascal Flatts chronology Melt(2002) Feels Like Today(2004) Me and My Gang(2006) Singles from Feels Like Today Feels Like TodayReleased: June 21, 2004 Bless the Broken RoadReleased: November 1, 2004 Fast Cars and FreedomReleased: March 21, 2005 Skin (Sarabeth)Released: August 15, 2005 Professional ...

Alexis Clairaut

Alexis Claude ClairautAlexis Claude ClairautLahir(1713-05-13)13 Mei 1713[1]ParisMeninggal17 Mei 1765(1765-05-17) (umur 52)ParisKebangsaanPrancisKarier ilmiahBidangMatematika Alexis Claude Clairaut (bahasa Prancis: [klɛʁo]; 13 Mei 1713 – 17 Mei 1765) adalah seorang matematikawan, astronom dan geofisikawan Prancis. Ia adalah seorang Newtonian berpengaruh yang membantu menyatakan validitas prinsip dan kesimpulan yang dijelaskan oleh Sir Isaac Newton dalam Pri...

 

中國共產黨中央委員會副主席

中国共产党中央委员会副主席中国共产党党徽（1951年—1996年）中国共产党中央委员会地位党和国家领导人官邸中南海機關所在地 中华人民共和国北京市提名者中国共产党中央委员会任命者中国共产党中央委员会任期同中央委员会，无连任限制設立法源中国共产党章程设立1956年9月26日首任刘少奇、周恩来、朱德、陈云末任叶剑英、邓小平、李先念、陈云、赵紫阳、华国�...