Most Mariana Lutosławskiego – zabytkowy żelbetowy most na Bystrzycy noszący imię projektanta, Mariana Lutosławskiego, znajdujący się na przedłużeniu ul. Zamojskiej w Lublinie. Jest jednym z pierwszych żelbetowych mostów we wschodniej Polsce[1]. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/956 z 31.12.1987.
Historia
Most został zbudowany na trakcie bychawskim w celu połączenia przemysłowej części Lublina z centrum. Został zaplanowany w 1908 roku w miejscu istniejącego wówczas drewnianego mostu pochodzącego z 1824 roku. W 1908 roku zlecono wykonanie projektu nowego mostu na Bystrzycy inżynierowi Marianowi Lutosławskiemu. Architektem był Jan Heurich młodszy[1], projektant kaplicy w pałacu Zamojskich.
Most został wybudowany w ciągu roku i oddany do użytku 17 lipca 1909[2]. Lutosławski zastosował metodę sprężonego betonu. Całkowita długość mostu wynosi 40 m, a szerokość 16,3 m. Pierwotnie nawierzchnia była wykonana z klinkieru, w 1917 roku została wymieniona na kostkę dębową, a w 1936–1937, w czasie kolejnego remontu, kostkę dębową wymieniono ponownie na klinkier. W latach 70. XX w. most został pokryty tymczasową warstwą żelbetową oraz asfaltem[1].
Most w 2012 roku
W wyniku eksploatacji jego stan uległ znaczącemu pogorszeniu. W latach 70. rozważano rozbiórkę mostu. W 1985 roku w jego sąsiedztwie został zbudowany nowy most, przejmujący ruch kołowy[1]. W roku 2011 obiekt został poddany generalnemu remontowi z przywróceniem pierwotnego wyglądu. Przywrócono skrajne przęsła flankowane, z dwiema parami monumentalnych fialpseudogotyckich, na których zawieszono latarnie. Ponowne otwarcie mostu miało miejsce w lipcu 2013[3]. Po rekonstrukcji jest dostępny do ruchu pieszego i rowerowego.
Most nocą
W 2012 Rada Miasta Lublin nadała mostowi nazwę „Most Mariana Lutosławskiego”[4].
Piotr Kawałko i inni, Lublin Przewodnik, historia, co warto zobaczyć, mapy, noclegi, gastronomia, ciekawostki, Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2012, s. 403-405, ISBN 978-83-7548-115-0.
SławomirS.KaraśSławomirS., OlgaO.SkoczylasOlgaO., Pierwszy most inż. M. Lutosławskiego w Lublinie, „Budownictwo i Architektura”, 13 (1), 2014.
