Mokrzyca (roślina)

Mokrzyca
Ilustracja
Mokrzyca szczeciolistna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

mokrzyca

Nazwa systematyczna
Minuartia L.
Sp. Pl. 89. 1753
Typ nomenklatoryczny

Minuartia dichotoma L.[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Minuartia recurva

Mokrzyca (Minuartia L.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). W tradycyjnym ujęciu (na podstawie wybranych cech morfologicznych) zaliczano tu ponad 175 gatunków rozprzestrzenionych na półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej, z centrum zróżnicowania w obszarze śródziemnomorskim, w rejonie Kaukazu oraz w Ameryce Północnej. Analizy molekularne ujawniły, że w tradycyjnym ujęciu rodzaj jest polifiletyczny i w nowych ujęciach jest dzielony na liczne nowe rodzaje. W wąskim ujęciu zaliczanych jest tu 66 gatunków występujących w Europie, Azji południowo-zachodniej i wschodniej oraz północnej i wschodniej Afryce. W tradycyjnym ujęciu rodzaju w Polsce rosło 5 jego przedstawicieli (+ jeden dziczejący przejściowo), we współczesnym wąskim ujęciu tylko dwa z nich należą nadal do tego rodzaju.

Niektóre gatunki z rodzaju uprawiane są jako rośliny ozdobne[4].

Morfologia

Rodzaj w tradycyjnym ujęciu grupował rośliny goździkowate o następujących cechach: brak przysadek, działki wolne, płatki białe, zwykle w liczbie 5, słupki 3 i taka sama liczba ząbków na owocu[5].

W węższym ujęciu należą tu rośliny o liściach równowąskich i szczecinkowatych, kwiatach 5-krotnych z białymi płatkami, działkami ostrymi, 3-, 5- lub 9-nerwowymi. W odróżnieniu od rodzaju Sabulina, jeśli działki mają 3 nerwy to jednocześnie też otaczający je błoniasty rąbek jest szeroki. Szyjki słupka są 3. Owocem jest torebka otwierająca się trzema ząbkami[5].

Systematyka

Minuartia hirsuta

Rodzaj w tradycyjnym ujęciu był taksonem sztucznym grupującym rośliny o wspólnych cechach morfologicznych[5]. Badania molekularne wykazały, że każdy z czterech podrodzajów tradycyjnie tu zaliczanych należy do innej linii rozwojowej goździkowatych w obrębie dwóch różnych podrodzin – Alsinoideae i Caryophylloideae, a najbardziej zróżnicowany podrodzaj typowy składa się z 7 kladów, które także nie są monofiletyczne. Chcąc zachować w ramach rodzaju wszystkie klasyfikowane tu tradycyjnie gatunki, konieczne byłoby włączenie tu wielu mniej lub bardziej odrębnych rodzajów liczących łącznie aż dwa tysiące gatunków. W efekcie przyjęto rozwiązanie polegające na wyodrębnieniu wielu tradycyjnie zaliczanych tu gatunków w osobne rodzaje. Najbardziej odległe taksonomicznie gatunki wyodrębnione zostały w rodzaj Rhodalsine i włączone do rodzaju Eremogone. Z reszty wyodrębniono rodzaje: Cherleria, Facchinia, Mcneillia, Minuartiella, Mononeuria, Pseudocherleria, Sabulina i Triplateia[5].

Gatunki flory Polski[6]

Pierwsza nazwa naukowa według listy krajowej[6], druga – obowiązująca według bazy taksonomicznej Plants of the World online (jeśli jest inna)[7]

Wykaz gatunków (w wąskim ujęciu rodzaju)[7]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-06].
  4. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 590, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. ↑ a b c d Markus S. Dillenberger, Joachim W. Kadereit. Maximum polyphyly: Multiple origins and delimitation with plesiomorphic characters require a new circumscription of Minuartia (Caryophyllaceae). „Taxon”. 63, 1, s. 64–88, 2014. 
  6. ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 117, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ a b Minuartia Loefl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-08].