Modrzyk[4][5], cycerbita[6] (Cicerbita Wallr.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje 38[7]–39[3] gatunków, przy czym zakres ujęcia rodzaju jest różny, m.in. bywa tu włączany rodzaj Mycelis z sałatnikiem leśnym (w takim ujęciu jako C. muralis)[7]. W innych ujęciach cały ten rodzaj wraz z Mycelis włączany jest do rodzaju sałataLactuca[8]. Rośliny występują w strefie umiarkowanej na półkuli północnej[7], zwykle na obszarach górskich w lasach, w siedliskach wilgotnych i cienistych[9].
W Polsce dziko rośnie jeden gatunek – modrzyk górski (C. alpina)[5], a kilka innych jest uprawianych[4]. Jako ozdobne sadzone są zwłaszcza rośliny o kwiatach niebieskich[7] (modrzyk Plumiera, Bourgeaue'ea, górski[9]). W miejscach uprawy bywają inwazyjne[9].
Tylko języczkowe zebrane w koszyczki, a te w okazałe wiechy lub podbaldachy. Okrywa tworzona jest przez liczne listki ułożone w kilku niewyraźnych rzędach. Listki zewnętrzne są wyraźnie mniejsze od wewnętrznych. Dno kwiatostanu bez plewinek i włosków, dołeczkowane, w środkowej części wypukłe[11]. Kwiaty w koszyczkach są liczne[11], koloru niebieskiego, fioletowego, liliowego lub rzadko żółtego[10].
Niełupki wydłużone, mniej lub bardziej spłaszczone i często nieco wygięte, żeberkowane i kanciaste, na szczycie zwężone[11], ale bez dzióbka[10]. Puch kielichowy złożony z włosków długich, jasnych i łamliwych, podobnej długości[11].
Systematyka
Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Lactucinae, plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae z rodziny astrowatychAsteraceae[8].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdCicerbita Wallr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-07].
↑ abcdeWiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 56. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ abcdZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 60, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 28.
↑ abGenus: Cicerbita Wallr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-11-16].
↑ abcdefgRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 339. ISBN 0-333-74890-5.
↑ abcdJ.W.J.W.KadereitJ.W.J.W., CharlesCh.JeffreyCharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 187-188, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC184984805.
↑ abcdefBogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom XIII. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 127.