Mikolin

Mikolin
wieś
Ilustracja
Ulica w Mikolinie
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

brzeski

Gmina

Lewin Brzeski

Liczba ludności (2011)

324[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

49-345[3]

Tablice rejestracyjne

OB

SIMC

0498193

Położenie na mapie gminy Lewin Brzeski
Mapa konturowa gminy Lewin Brzeski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Mikolin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Mikolin”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Mikolin”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mikolin”
Ziemia50°47′28″N 17°41′50″E/50,791111 17,697222[1]

Mikolin (niem. Nikoline) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Lewin Brzeski[4][5].

Od roku 1975 miejscowość położona w województwie opolskim, w gminie Lewin Brzeski. Usytuowana w malowniczych widłach rzek: ujścia Nysy Kłodzkiej do Odry (samo ujście Nysy Kłodzkiej oddalone o 4 km od centrum wsi). Obecnie atrakcją wsi jest nowo wybudowana elektrownia wodna przy progu śluzy Zawada, położonej tuż za pomnikiem poległych żołnierzy radzieckich[potrzebny przypis].

Nazwa

 Osobny artykuł: Registrum Vyasdense.

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Niclino we fragmencie Niclino decima more polonico[6][7]. Miejscowość zanotowano w części księgi zwanej Rejestr Ujazdu (łac. Registrum Wyasdense). W 1532 roku miejscowość wzmiankowana jest jako Nicklyn.

W języku niemieckim do 1936 roku wieś nazywała się Nikoline, a w latach 1936–1945 Niklasfähre.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Mikolin[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0498201 Piaski przysiółek

Historia

Według danych z 1783 roku, właścicielem wsi nazywanej wtedy Nikoline był pan Sauerma. We wsi znajdował się już wtedy wybudowany w 1742 roku dwór oraz folwark, była też szkoła ewangelicka. W miejscowości było wtedy 13 gospodarstw chłopskich oraz 22 zagrodniczych. W tym czasie wieś wraz z należącym do niej przysiółkiem Piaski (niem. Sowade, inne nazwy: Dzieżbin, Sandvorwerk), zamieszkiwało 280 osób[potrzebny przypis].

W 1873 roku Mikolin wraz z Piaskami był własnością bankiera Pringsheima i obejmował obszar 2195 mórg, z których 1271 stanowiła ziemia orna, 157 łąki, 621 lasy a 146 wody; we wsi była również gorzelnia i browar.

W 1933 roku miejscowość liczyła 337 mieszkańców, a w 1939 roku 342. W wiosce było wtedy 70 domów mieszkalnych, burmistrzem był Ernst Geppert. W wiosce znajdowały się dwie gospody: Röslera – prowadząca także handel towarami kolonialnymi, oraz „Przy Odrze (Zur Oder)” prowadzona przez Emila Backera; swoje warsztaty miało tu również dwóch kowali (Karsubke i Sachs), szewc i kołodziej. Z dniem 28 lipca 1936 roku zmieniono nazwę miejscowości na Niklasfähre. W okresie międzywojennym Mikolin należał do dóbr pańskich Skorogoszcz (niem. Herrschaft Schurgast), należących do hrabiów Kerssenbrock[potrzebny przypis].

W 1934 roku, w pobliżu istniejącej we wsi od wieków przeprawy promowej wybudowano liczący 325 m długości i 10 szerokości, most drogowy na Odrze. Wtedy również wybudowano nową drogę do Skorogoszczy. W trakcie prac przy budowie drogi archeolodzy natrafili na cmentarzysko z urnami, pochodzące sprzed około tysiąca lat. Świadczy to o tym, że osadnictwo w tym miejscu ma znacznie wcześniejszą historię niż ta poświadczona w źródłach pisanych[potrzebny przypis].

20 stycznia 1945 roku, z uwagi na nadciągający front, wieś została ewakuowana, a 22 stycznia wycofujące się wojska niemieckie wysadziły most na Odrze. Rosjanie z oddziałów 5. Gwardyjskiej Armii, z 1 Frontu Ukraińskiego, po sforsowaniu Odry, zajęli wioskę 27 stycznia[potrzebny przypis].

Powracający po wojnie do domów mieszkańcy zostali w większości wysiedleni 22 czerwca 1946.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:

  • kaplica grobowa Jana von Sauer na cmentarzu, z 1779 r.
  • zespół dworski, z drugiej poł. XVIII w., XIX/XX w.:
    • dwór, wypis z księgi rejestru
    • kaplica, wypis z księgi rejestru
    • oficyna, wypis z księgi rejestru
    • park
    • budynek gospodarczy

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80359
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 779 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. a b GUS. Rejestr TERYT.
  6. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
  7. H. Markgraf, J.W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T. 14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 14.

Bibliografia

  • Zimmermann Friedrich Albert, Beyträge zur Beschreibung von Schlesien: Bd. 2, Brieg 1783
  • Adressbuch des Grundbesitzes in der Provinz Schlesien, Berlin 1873
  • Dariusz Zięba: Skorogoszcz – zarys dziejów. Instytut Śląski, Opole 1998
  • Bildband Kreis Falkenberg in Oberschlesien, Druckhaus Goldammer, Scheinfeld/Mfr. 1982
  • Das Falkenberger Land im Bild, Uehlin Druck – und Papierhaus GmbH, Schopfheim, 1997
  • Heimatbuch des Kreises Falkenberg in Oberschlesien, Heimatverein Kreises Falkenberg O/S, Peine, 1971
  • Knie J. G., Alphabetisch- statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Stadte und andern Orte der Königl. Preusz. Provinz Schlesien, Breslau 1845