Mikałaj Aksamit

Mikałaj Aksamit
Мікалай Аксаміт
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Mikałaj Uładzimirawicz Aksamit

Data urodzenia

18 maja 1954

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 2024
Wołkowysk

Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji
(do 19 września 1991 – Rady Najwyższej Białoruskiej SRR)
Okres

od 16 maja 1990
do 9 stycznia 1996

Przynależność polityczna

Opozycja BNF

Odznaczenia
Medal 100-lecia Białoruskiej Republiki Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Mikałaj Uładzimirawicz Aksamit (biał. Мікалай (Мікола) Уладзіміравіч Аксаміт[a], ros. Николай Владимирович Аксамит, Nikołaj Władimirowicz Aksamit; ur. 18 maja 1954, zm. 28 stycznia 2024 w Wołkowysku[1]) – białoruski polityk i malarz, w latach 1990–1996 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej organizacji Białoruski Front Ludowy (biał. Biełaruski Narodny Front), o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym. W późniejszych latach uczestniczył w działalności opozycyjnej, działał w centrum obrony praw człowieka „Asłona”, angażował się w kampanię poprzedzającą wybory parlamentarne w 2004 roku i w protesty przeciwko ich sfałszowaniu. Malował obrazy olejem na płótnie przedstawiające pejzaże Grodzieńszczyzny.

Życiorys

Młodość i działalność parlamentarna

Urodził się 18 maja 1954 roku[2], pochodzi z Wołkowyska[3]. Ukończył Białoruski Państwowy Instytut Teatralno-Artystyczny[2]. Służył w Armii Radzieckiej, posiada stopień majora[4]. 16 maja 1990 roku został deputowanym ludowym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji[5] (od 19 września 1991 roku – Rady Najwyższej Republiki Białorusi) z Wołkowyskiego Miejskiego Okręgu Wyborczego Nr 248. Pełnił w niej funkcję członka Komisji ds. Edukacji, Kultury i Ochrony Dziedzictwa Historycznego. Był członkiem Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej organizacji Białoruski Front Ludowy (Biełaruski Narodny Front) – o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym. Brał udział w opracowaniu i przyjęciu Deklaracji o Państwowej Suwerenności Białorusi, przygotowaniu projektów ustaw na nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej 24–25 sierpnia 1991 roku, w czasie której ogłoszono niepodległość Białorusi. Był współautorem szeregu projektów ustaw przygotowanych przez Opozycję BNF[2].

Uczestniczył w głodówce deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez prezydenta Łukaszenkę referendum na temat wprowadzenia języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi (biało-czerwono-białej flagi i herbu Pogoni) na symbole nawiązujące do radzieckich, integracji ekonomicznej z Federacją Rosyjską i prawie prezydenta do rozwiązywania parlamentu[6]. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wywieziony samochodem, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum Mińska[7]. Jego kadencja w Radzie Najwyższej zakończyła się 9 stycznia 1996 roku[8].

Późniejsza działalność

W 2004 roku Mikałaj Aksamit pracował jako radca prawny centrum obrony praw człowieka „Asłona”[9] (według innego źródła kierował tą organizacją[10]). W czasie wyborów parlamentarnych w tym samym roku był mężem zaufania kandydującego do Izby Reprezentantów wołkowyskiego przedsiębiorcy Mikałaja Autuchowicza[9]. Po wyborach przez 15 dni prowadził protest głodowy przeciwko domniemanym fałszerstwom, w wyniku czego na krótko trafił do szpitala[11][b]. Po próbie zgłoszenia pikiety protestacyjnej w grudniu 2004 roku został pod fikcyjnym zarzutem zatrzymany przez milicję i skazany na 5 dni aresztu[9].

Mikałaj Aksamit przez długi czas nie był w stanie znaleźć pracy na Białorusi[12]. Wyjechał za granicę, gdzie kilka lat mieszkał i pracował. Pod jego nieobecność[13], 8 lutego 2009 roku mieszkanie Aksamita w Wołkowysku zostało przeszukane przez służby specjalne. W jego trakcie skonfiskowano mu m.in. dokumenty związane z jego działalnością parlamentarną i świadectwa deputackie. Przeciwko tym działaniom z oficjalnym protestem wystąpiła Rada Białoruskiej Republiki Ludowej[12]. Po pewnym czasie Aksamit wrócił na Białoruś, w 2017 roku mieszkał już w Wołkowysku[14].

Zmarł 28 stycznia 2024 roku w Wołkowysku[1]. Miał 69 lat.

Twórczość artystyczna i życie prywatne

Rzeka Roś – jeden z motywów w malarstwie Mikałaja Aksamita

Mikałaj Aksamit mieszka razem z żoną Haliną Aksamit w Wołkowysku. Oboje zajmują się malarstwem. Mikałaj maluje obrazy w technice oleju na płótnie, a ich motywami są m.in. letnie i zimowe pejzaże, rzeki Niemen i Roś, samotne cerkwie itp. Jego żona Halina maluje portrety ludzi i wizerunki zwierząt w technice akwareli[14]. Ich prace były prezentowane m.in. na wystawach w 2017 roku w Wołkowyskim Muzeum Wojskowo-Historycznym im. Piotra Bagrationa[14][15].

Poglądy i oceny

Mikałaj Aksamit uważał, że demokracja na Białorusi poniosła porażkę m.in. w wyniku działań rosyjskich służb specjalnych. Jego zdaniem możliwe jest powstanie szerokiego ruchu społecznego na rzecz zmian w sytuacji, gdy w kraju dojdzie do pogorszenia sytuacji ekonomicznej[16]. Zdaniem Aksamita wybory parlamentarne w 2004 roku zostały sfałszowane. Ich przebieg określił mianem cynizmu przypominającego czasy stalinowskie[10]. W okresie po wyborach prezydenckich w 2006 roku i protestach, które miały wówczas miejsce, Aksamit bardzo cenił opozycyjnego kandydata na prezydenta Alaksandra Milinkiewicza. Jego zdaniem był to człowiek, który mógłby stanąć na czele zmian, a wyrażane o nim negatywne opinie wynikają z zazdrości liderów innych partii opozycyjnych[16]. Alaksandra Łukaszenkę Aksamit uważa za słabego człowieka i polityka[17].

Przewodnicząca Rady Białoruskiej Republiki Ludowej Iwonka Surwiłła podkreśliła wkład Aksamita w uzyskanie niepodległości Białorusi. Zwróciła uwagę, że w innym kraju taki człowiek miałby szacunek państwa – na Białorusi, co znamienne, Mikałaj Aksamit już kilka lat nie może znaleźć pracy[12]. W 2010 roku Zianon Pazniak opisał w swoich wspomnieniach Aksamita z początku lat 90. następująco:

zawsze spokojny i zrównoważony, dobrze władał logiczną argumentacją, lubił opierać się na faktach, był skromnym człowiekiem i bojownikiem. Nie mówił wiele, nigdy nie podnosił głosu, ale dobrze znał wspólną pozycję i trzymał się jej, nie ustępując[3].

Odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywne formy zapisu:
    • według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Мікалай Уладзімеравіч Аксаміт (czyt. Mikałaj Uładzimierawicz Aksamit);
    • występuje także jako Mikoła Aksamit (biał. Мікола Аксаміт).
  2. ↑ W tym czasie protest głodowy w Wołkowysku prowadziły także inne osoby: Andrej Szantarowicz – redaktor naczelny miejscowego niezależnego czasopisma oraz Swiatłana Chasanawa – pracownica firmy Mikałaja Autuchowicza. Głodówkę rozważał też sam Autuchowicz.

Przypisy

  1. ↑ a b Памёр дэпутат Незалежнасьці Мікалай Аксаміт. svaboda.org. [dostęp 2024-01-28]. (biał.).
  2. ↑ a b c Навумчык 2010 ↓, s. 217
  3. ↑ a b Пазьняк 2010 ↓, s. 271–272
  4. ↑ Василий Семашко: Хроники конца света. Самый глубокий бункер Беларуси: не ищите его на карте. naviny.by, 2012-12-20. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (ros.).
  5. ↑ Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 16 мая 1990 г. №5-XII. pravo.levonevsky.org, 1990-05-16. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-30)]. (ros.).
  6. ↑ Навумчык 2010 ↓, s. 218
  7. ↑ Сяргей Навумчык: Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа. Radio Swaboda, 2010-04-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)]. (biał.).
  8. ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
  9. ↑ a b c 7 декабря в Волковыске (Гродненская область) был задержан юрисконсульт правозащитного центра "Аслона" Николай Аксамит, который являлся доверенным лицом кандидата в депутаты, местного предпринимателя Николая Автуховича. Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiosna”, 2004-12-14. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)]. (ros.).
  10. ↑ a b Сяргей Астраўцоў: У Ваўкавыску галадаюць Мікалай Аксаміт і Андрэй Шантаровіч. Radio „Swaboda”, 2004-10-28. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (biał.).
  11. ↑ Валер Каліноўскі: На 15-ы дзень галадоўкі Мікола Аксаміт быў шпіталізаваны і спыняе галадоўку, але іншыя галадаюць далей. Radio „Swaboda”, 2004-11-04. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (biał.).
  12. ↑ a b c Івонка Сурвілла: Заява Рады БНР аб ператрусе ў былога дэпутата парлямэнцкай Апазыцыі БНФ Мікалая Аксаміта. Rada Białoruskiej Republiki Ludowej, 2009-02-09. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (biał.).
  13. ↑ Дмитрий Сергейчик: Волковысским предпринимателям могут «пришить» дело о взрыве в Минске. naviny.by, 2009-02-09. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (ros.).
  14. ↑ a b c "Всё вместе". Wołkowyskie Muzeum Wojskowo-Historyczne im. Piotra Bagrationa, 2017-12-15. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. (ros.).
  15. ↑ Биеннале волковысских художников. Wołkowyskie Muzeum Wojskowo-Historyczne im. Piotra Bagrationa, 2017-07-15. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)]. (ros.).
  16. ↑ a b Як ствараўся Народны Фронт. Radio Poland, 2007-10-26. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-01)]. (biał.).
  17. ↑ Мікалай Аксаміт: Лукашэнка - слабак. Karta'97, 2016-05-14. [dostęp 2018-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)]. (biał.).
  18. ↑ Siarhiej Nawumczyk: Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100. svaboda.org, 27 marca 2019. [dostęp 2024-08-25]. (biał.).

Bibliografia

Read other articles:

Puti

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Puti – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Puti adalah nama kecil atau gelar yang diberikan kepada perempuan yang masih berdarah bangsawan Minangkabau baik darah raja maupun darah datuk yan...

 

 

Cerita Cinta: 25 Tahun Kahitna

Cerita Cinta: 25 Tahun KahitnaKompilasi karya KahitnaDirilis16 Agustus 2011Direkam1994-2011GenrePopLabelMusica StudiosKronologi Kahitna Lebih Dari Sekedar Cantik (2010)Lebih Dari Sekedar Cantik2010 Cerita Cinta: 25 Tahun Kahitna (2011) Rahasia Cinta (2016)String Module Error: Match not foundString Module Error: Match not found Cerita Cinta: 25 Tahun Kahitna merupakan sebuah album kompilasi karya Kahitna. Dirilis pada tahun 2011 dengan lagu utamanya yang berjudul Aku Punya Hati dan Suami T...

 

 

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

تقييم الأثر الصحي

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2021) يُعرف تقييم الأثر الصحّي بأنه مجموعة من الإجراءات والطرق والأدوات التي یمكن بها الحكم على سیاسة أو برنامج أو مشروع بواسطة آثاره المحتملة على صحة السكان، وتو...

 

 

Razimie Ramlli

Bruneian footballer In this Malay name, there is no surname or family name. The name Ramlli is a patronymic, and the person should be referred to by their given name, Razimie. Razimie Ramlli Razimie with DPMM in 2022Personal informationFull name Muhammad Razimie bin RamlliDate of birth (1990-08-06) 6 August 1990 (age 33)Place of birth Batang Mitus, BruneiHeight 1.64 m (5 ft 5 in)Position(s) StrikerSenior career*Years Team Apps (Gls)2015–2019 MS ABDB 54 (44)2019–2024 DP...

 

 

Garrick Mallery

American ethnologist For his father, the judge and politician, see Garrick Mallery (judge). This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Garrick Mallery – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2013) Garrick Mallery. Garrick Mallery (April 25, 1831 in Wilkes-Barre, Pennsylvania R...

Bandar Udara Internasional Boa Vista

Untuk bandar udara yang melayani Boa Vista, Tanjung Verde, lihat Bandar Udara Rabil. Bandar Udara Internasional Boa Vista-Atlas Brasil CantanhedeAeroporto International de Boa Vista-Atlas Brasil CantanhedeIATA: BVBICAO: SBBVInformasiJenisPublicPengelolaInfraeroMelayaniBoa VistaKetinggian dpl84 mdplSitus webInfraero BVBPetaBVBLokasi di BrasilLandasan pacu Arah Panjang Permukaan m kaki 07/25 2,700 8,858 Aspal Statistik (2012)Penumpang336,530Pergerakan pesawat12,344Kargo dalam metrik t...

 

 

The Connecticut Mirror

The Connecticut MirrorTypeNonprofitFormatWebOwner(s)nonprofitPublisherBruce Putterman[1]Editor-in-chiefElizabeth HamiltonFounded2009Political alignmentNonpartisanHeadquarters1049 Asylum AvenueHartford, Connecticut[2]Websitectmirror.org The Connecticut Mirror (also known as CT Mirror) is a nonprofit, non-partisan, online-only news organization covering public policy, government, and politics in Connecticut. Based in Hartford, Connecticut, CT Mirror was founded in 2009 and firs...

 

 

Vom Schem Hamphoras

Judensau dari Wittenberg, 1596 Vom Schem Hamphoras, judul lengkap: Vom Schem Hamphoras und vom Geschlecht Christi (Dari Nama Tak Dikenal dan Generasi-generasi Kristus), adalah sebuah buku yang ditulis oleh pemimpin Reformasi Jerman Martin Luther pada 1543, dimana ia menyamakan Yahudi dengan Iblis dan mendeskripsikan mereka dengan bahasa yang keras. Schem Hamphoras adalah nama rabinik Ibrani dari nama Allah. Luther memakai istilah tersebut untuk menyinggung sensitivitas Yahudi. Ia menulis teks...

Gérard Larcher

Pour les articles homonymes, voir Larcher. Gérard Larcher Gérard Larcher en 2014. Fonctions Président du Sénat français En fonction depuis le 1er octobre 2014(9 ans, 7 mois et 5 jours) Élection 1er octobre 2014 Réélection 2 octobre 20171er octobre 20202 octobre 2023 Prédécesseur Jean-Pierre Bel 1er octobre 2008 – 30 septembre 2011(2 ans, 11 mois et 29 jours) Élection 1er octobre 2008 Prédécesseur Christian Poncelet Successeur Jean-Pierre Bel Séna...

 

 

2014 Moldovan parliamentary election

2014 Moldovan parliamentary election ← 2010 30 November 2014 2019 → All 101 seats in Parliament51 seats needed for a majorityTurnout55.79% ( 5.85pp) Party Leader % Seats +/– PSRM Igor Dodon 20.51 25 +21 PLDM Vlad Filat 20.16 23 −9 PCRM Vladimir Voronin 17.48 21 −17 PDM Marian Lupu 15.80 19 +4 PL Mihai Ghimpu 9.67 13 +1 This lists parties that won seats. See the complete results below. Prime Minister before Prime Minister Iurie LeancăPLDM Chiril GaburiciPLDM Polit...

 

 

SMA Negeri 1 Tasikmalaya

SMA Negeri 1 TasikmalayaInformasiDidirikan1956JenisNegeriAkreditasiPeringkat A (Amat Baik) [1]Nomor Statistik Sekolah301327778001Kepala SekolahDr. H. Yonandi, S.Si. M.T (2023-sekarang)Jurusan atau peminatanMIPA, IPSRentang kelasX, XI (MIPA,IPS), XII (MIPA, IPS),KurikulumKurikulum Merdeka, Kurikulum 2013AlamatLokasiJl. Rumah Sakit No.28, Kota Tasikmalaya, Jawa Barat,  IndonesiaTel./Faks.0265-331690 / 0265-331690,0265-314861Koordinat7°19′56.82″S 108°13′24.6″E...

国道310号

一般国道 国道310号 西高野街道 地図 総延長 39.1 km 実延長 39.1 km 現道 39.1 km 制定年 1970年（昭和45年） 起点 大阪府堺市堺区堺区安井町交差点（北緯34度34分23.81秒 東経135度28分33.52秒 / 北緯34.5732806度 東経135.4759778度 / 34.5732806; 135.4759778 (堺区安井町交差点)） 主な経由都市 大阪府大阪狭山市、河内長野市 終点 奈良県五條市本陣交差点（北緯34度21分5.9...

 

 

Plumbago zeylanica

Species of flowering plant Plumbago zeylanica Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Order: Caryophyllales Family: Plumbaginaceae Genus: Plumbago Species: P. zeylanica Binomial name Plumbago zeylanicaL. Synonyms[1] Plumbago scandens L. Plumbago zeylanica, commonly known as Ceylon leadwort, doctorbush[2] or wild leadwort,[3] is a species of plumbago with a pantropical distribution. Carl Linnaeus described ...

 

 

Boston Review

American magazine Boston ReviewJanuary/February 2011 issueEditorsDeborah ChasmanJoshua CohenCategoriesPoliticsliteraturecultureFrequencyQuarterlyCirculation62,000PublisherBoston Critic, Inc.MIT PressFounded1975CountryUnited StatesBased inCambridge, MassachusettsLanguageEnglishWebsitebostonreview.net ISSN0734-2306 Boston Review is an American quarterly political and literary magazine. It publishes political, social, and historical analysis, literary and cultural criticism, book reviews, fictio...

Tubal ligation

Surgical clipping,removal or blocking of the fallopian tubes Female sterilisation redirects here. For other uses, see hysterectomy. Tubal ligation / BTL surgeryTubal ligation surgeryBackgroundTypeSterilizationFirst use1930Failure rates (first year)Perfect use0.5%[1]Typical use0.5%[1]UsageDuration effectPermanentReversibilitySometimesUser remindersNoneClinic reviewNoneAdvantages and disadvantagesSTI protectionNoRisksOperative and postoperative complications Tubal ligation (comm...

 

 

Skin Deep (1929 film)

1929 film Skin DeepLobby cardDirected byRay EnrightWritten byGordon Rigby (writer)De Leon Anthony (titles)Based onLucky Damageby Marc Edmund JonesProduced byWarner BrothersStarringMonte BlueBetty CompsonCinematographyBarney McGillEdited byGeorge MarksDistributed byWarner Bros. PicturesRelease dates September 7, 1929 (1929-09-07) (sound version) November 2, 1929 (1929-11-02) (silent version) Running time64 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglish Skin De...

 

 

الدوري المصري الممتاز 1966–67

الدوري المصري الممتاز الموسم 1966–67 البلد مصر  المنظم الاتحاد المصري لكرة القدم  عدد الفرق 12   الفائز الإسماعيلي الفرق الصاعدة السويس الرياضي دمياط الفرق الهابطة السكة الحديد السويس الرياضي عدد المباريات 132   الهداف علي أبو جريشة (15 هدف) 1965–66 1972–73 تعديل مصدري - تع�...

Società Sportiva Lazio 1934-1935

Voce principale: Società Sportiva Lazio. SS LazioStagione 1934-1935Una formazione della Lazio 1934-35 Sport calcio Squadra Lazio Allenatore Walter Alt Presidente Eugenio Gualdi Serie A5º Maggiori presenzeCampionato: Ferraris IV (30) Miglior marcatoreCampionato: Piola (21) Stadiodel Partito Nazionale Fascista 1933-1934 1935-1936 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti la Società Sportiva Lazio nelle competizioni ufficiali della stagione...

 

 

HMS Oakham Castle

Decommissioned Royal Navy corvette of the Castle class HMS Oakham Castle , c. 1947 History United Kingdom NameHMS Oakham Castle NamesakeOakham Castle BuilderA & J Inglis, Glasgow Laid down30 November 1943 Launched20 July 1944 Completed10 December 1944 IdentificationPennant number: K530 Fate Weather ship Weather Reporter 1957 Scrapped 1977 General characteristics TypeCastle-class corvette Displacement1,060 long tons (1,077 t) Length252 ft (77 m) Beam36 ft 8 in (11....