Melanocyty (gr. melas, melanos ‘czarny’ kytos ‘komórka’) – komórki pigmentowe wytwarzające w procesie melanogenezy melaninę^[1][2]. Występują w warstwie podstawnej naskórka^[1], a także w błonie naczyniowej oka (naczyniówka, ciało rzęskowe, tęczówka)^[3], uchu wewnętrznym (ślimak)^[3] oraz oponach mózgowo-rdzeniowych (w oponie pajęczej oraz oponie miękkiej)^[3]. Liczba melanocytów w naskórku różnych ras ludzi jest podobna, różnią się intensywnością syntezy melaniny.

Melanocyty posiadają liczne wypustki cytoplazmatyczne^[1] z pęcherzykami. W komórkach tych występują dwa rodzaje pęcherzyków:

• melanosomy – zdolne do produkcji melaniny
• ziarna melaniny – nie zdolne do produkcji, mogą być przekazywane do:
  • keratynocytów
  • melanoforów^[1]

Melanotropina i melatonina regulują aktywność melanocytów^[1].

Melanocyty są wyposażone w mikrofilamenty aktynowe i w mikrotubule. Struktury te umożliwiają ruch melanosomów.

Komórkami macierzystymi dla melanocytów są melanoblasty, powstające z ektodermalnych komórek grzebieni nerwowych. Melanocyty występują też w naczyniach opon miękkich. Pełnią w organizmie funkcje ochronne, zabezpieczając narządy wewnętrzne przed nadmiernym nasłonecznieniem i promieniami UV.