PROFILPELAJAR.COM

Max Horton
	Admiral
Data i miejsce urodzenia	29 listopada 1883 ; Rhosneigr
Data i miejsce śmierci	30 lipca 1951 ; Londyn
	Przebieg służby
Lata służby	1898–1945
Siły zbrojne	Royal Navy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; II wojna światowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Max Kennedy Horton (ur. 29 listopada 1883 w Rhosneigr, zm. 30 lipca 1951 w Londynie) – brytyjski wojskowy, admirał Royal Navy, jeden z asów broni podwodnej okresu I wojny światowej, podczas II wojny światowej dowódca brytyjskiej floty podwodnej, a od listopada 1942 roku komendant Western Approaches, o znaczącym wkładzie w zwycięstwo w bitwie o Atlantyk.

Życiorys

Max Horton urodził się w miejscowości Rhosneigr na wyspie Anglesey, jego ojciec był maklerem. W 1898 roku wstąpił do szkoły oficerskiej Royal Navy na HMS „Britannia”^[1]. W 1904 roku zainteresował się nową bronią: okrętami podwodnymi i zaczął się specjalizować w tej dziedzinie. W 1907 roku otrzymał swoje pierwsze dowództwo na A1^[2], następnie na C8. W 1911 roku wsławił się ratując z narażeniem własnego życia innego marynarza, za co został odznaczony srebrnym Sea Gallantry Medal^[3]. Na początku I wojny światowej dowodził pełnomorskim E9, na którym odniósł znaczące sukcesy. 13 września 1914 roku zatopił w pobliżu Helgolandu niemiecki mały krążownik "Hela" z niemal całą załogą (uratowano jedynie dwóch marynarzy), pierwszą jednostkę przeciwnika zatopioną przez brytyjski okręt podwodny^[2]. Powracając do portu kazał podnieść na maszcie piracką flagę (Jolly Roger) dla zawiadomienia o zwycięstwie, co zapoczątkowało tradycję jej użycia podczas obu światowych konfliktów^[4]^[5]. 6 października zatopił niszczyciel S 116 i za te osiągnięcia został odznaczony po raz pierwszy Distinguished Service Order^[1]. W drugiej połowie października 1914 roku, wraz z E1 dowodzonym przez Noela F. Laurence'a oraz E11(inne języki) z Martinem Dunbar-Nasmithem został na E9 skierowany na Morze Bałtyckie^[6], gdzie działając w oparciu o rosyjskie bazy odnieśli wszyscy znaczące sukcesy w działaniach przeciwko niemieckim liniom żeglugowym, zakłócając skutecznie dostawy rudy żelaza ze Szwecji^[1]. 2 lipca 1915 roku storpedował w rejonie Rozewia krążownik pancerny "Prinz Adalbert", poważnie go uszkadzając^[7]. Jego osiągnięcia przyniosły mu odznaczenie rosyjskim Orderem św. Jerzego^[6].

Po powrocie do Wielkiej Brytanii pod koniec 1915 roku, otrzymał dowództwo nowego okrętu podwodnego J6^[4]. W 1917 roku został odznaczony po raz drugi Distinguished Service Order^[1], a w roku następnym objął dowodzenie podwodnym monitorem M1^[8]. W 1919 roku dowodził flotyllą okrętów podwodnych, rok później ponownie wziął udział w działaniach na Bałtyku, przeciwko bolszewikom w ramach interwencji alianckiej. Za swe zasługi został wówczas po raz trzeci odznaczony DSO^[1]. W latach międzywojennych przechodził kolejne stopnie kariery wojskowej, dowodził między innymi flotyllą okrętów podwodnych typu K oraz pancernikiem "Resolution". W 1932 roku został awansowany do stopnia kontradmirała (Rear Admiral)^[9] i mianowany zastępcą dowódcy Home Fleet. Dwa lata później został odznaczony Orderem Łaźni^[1], w 1935 roku objął dowództwo dywizjonu krążowników Floty Śródziemnomorskiej^[2]. Rok później awansował do stopnia wiceadmirała (Vice Admiral) i został dowódcą Floty Rezerwowej^[9]. Na początku 1939 roku został komandorem Orderu Łaźni^[1].

Po wybuchu II wojny światowej objął dowództwo Northern Patrol, odpowiadając za blokadę wyjść z Morza Północnego na Atlantyk^[1]. W styczniu 1940 roku powrócił do dowodzenia okrętami podwodnymi, jako oficer flagowy sił podwodnych Royal Navy^[10]. Kierował z sukcesami działaniami brytyjskich okrętów podwodnych podczas kampanii norweskiej a po przystąpieniu Włoch do wojny skupił się na skutecznych operacjach przeciwko trasom zaopatrzeniowym Osi na Morzu Śródziemnym, na trasie do Afryki Północnej^[2]. Był również odpowiedzialny za nadzór nad projektowaniem i opracowaniem taktyki działania miniaturowych okrętów podwodnych^[10]. W 1941 roku awansował do stopnia pełnego admirała (Admiral)^[9], a w listopadzie 1942 roku objął dowództwo Western Approaches (Commander in Chief, Western Approaches – CINKWA), zastępując admirała Percy'ego Noble'a^[2]. Na tym stanowisku, kwaterując w Liverpoolu, odpowiadał za bezpieczeństwo konwojów zmierzających przez Atlantyk do portów brytyjskich. Do jego niewątpliwych zasług na tym stanowisku należą: utworzenie systemu grup eskortowych, grup wsparcia (support groups) i poszukiwawczych (hunter-killer groups), tworzonych wokół lotniskowców eskortowych, aktywnie zwalczających U-Booty na oceanie^[1]; zwiększenie roli lotnictwa w wykrywaniu i atakowaniu okrętów podwodnych przeciwnika; wykorzystanie zdobyczy technicznych, jak radar czy radionamiernik^[9]. Rozpoczęta w 1943 roku ofensywa przeciwko U-Bootom, chociaż nie zlikwidowała całkowicie zagrożenia z ich strony, doprowadziła do znacznego ograniczenia odnoszonych przez nie sukcesów^[1].

Admirał Max Horton odszedł ze służby na własną prośbę w sierpniu 1945 roku. W tym samym roku został kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Łaźni^[1]. W trakcie swojej kariery był również honorowany odznaczeniami innych krajów: rosyjskimi Orderem św. Jerzego (1915), Orderem św. Włodzimierza z mieczami, Orderem św. Anny z mieczami i diamentami i Orderem św. Stanisława; francuskimi Legią Honorową i Krzyżem Wojennym z palmą; holenderskim Krzyżem Wielkim Orderu Oranje-Nassau (1942); amerykańską Legią Zasługi (1946) oraz norweskim Krzyżem Wielkim Orderu św. Olafa. W 1946 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Liverpoolu, dwa lata później doktorat honorowy na Queens University w Belfaście^[3]^[11].

Zmarł 30 lipca 1951 roku w Londynie, został pochowany w katedrze w Liverpoolu^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Ian Sumner: British Commanders of World War II. Botley, Oxford: 2003. S. 22–24. ISBN 1-84176-669-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Paul E. Fontenoy: Horton, Sir Max Kennedy (1883–1951) [w:] Spencer C. Tucker (red.): Naval Warfare. An International Encyclopedia. Santa Barbara, CA: 2002. ISBN 1-57607-740-3.
↑ ^a ^b ^c Admiral Max K. Horton [w:] Frank C. Roberts: Obituaries from the Times, 1951-1960. Reading: 1979. S. 366. ISBN 0-930466-16-0.
↑ ^a ^b Wojciech Holicki: Pomyłka porucznika Petersona. „Militaria XX wieku”. Numer specjalny 5(12)/2009. ISSN 1896-9208.
↑ The Admiralty: His Majesty's Submarines. Bennington, VT: 2007. S. 43. ISBN 1-57638-021-1.
↑ ^a ^b Innes McCartney: British Submarines of World War I. Botley, Oxford: 2008. S. 20–22. ISBN 978-1-84603-334-6.
↑ Werner Rahn: The Naval war in the Baltic 1914–1918: A German Perspective [w:] Michael Epkenhans, Gerhard P. Groß (red.): The Danish Straits and German Naval Power 1905–1918. Potsdam: 2010. S. 87. ISBN 978-3-941571-11-2.
↑ Dariusz Sieńkowski: Brytyjskie okręty podwodne typu M. „Okręty Wojenne” nr 17. ISSN 1231-014X.
↑ ^a ^b ^c ^d Alastair Wilson, Joseph F. Callo: Who's Who in Naval History: From 1550 to the Present. Abingdon, Oxon: 2004. S. 149. ISBN 0-415-30828-3.
↑ ^a ^b The Admiralty: His Majesty's Submarines. Bennington, VT: 2007. S. 12–13. ISBN 1-57638-021-1.
↑ Royal Navy (RN) Officers 1939–1945 [dostęp 2011-09-24]