Marian Grodzki
Marian Grodzki
por. Marian Grodzki (przed 1929)
kapitan lekarz
Data i miejsce urodzenia
7 grudnia 1895 Brodnica
Data i miejsce śmierci
wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Siły zbrojne
Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Jednostki
14 Pułk Artylerii Polowej ,VIII Batalion Sanitarny ,Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego ,DOK VII ,30 Pułk Piechoty ,38 Pułk Piechoty ,3 Pułk Lotniczy , 4 Szp. Okr.,57 Pułk Piechoty ,PUWFiPW
Główne wojny i bitwy
I wojna światowa ,wojna polsko-bolszewicka ,II wojna światowa
Odznaczenia
Marian Grodzki [a] (ur. 7 grudnia 1895 w Brodnicy , zm. wiosną 1940 w Charkowie ) – kapitan lekarz Wojska Polskiego , doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej .
Życiorys
Urodził się 7 grudnia 1895[b] w Brodnicy. Był synem Leonarda i Heleny z domu Ślążyk. Kształcił się w rodzinnym mieście oraz w gimnazjum w Grudziądzu. Podjął studia medyczne na Uniwersytecie w Poznaniu[1] . Podczas I wojny światowej 1914–1918 służył w szeregach Armii Cesarstwa Niemieckiego .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem w listopadzie 1918. Podczas walk o niepodległość służył w szeregach 14 pułku artylerii polowej . Został awansowany do stopnia porucznika w korpusie oficerów administracji sanitarnych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[2] [3] . W latach 20. był oficerem VIII batalionu sanitarnego z Poznania. Z tej jednostki był przydzielony do Centralnej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu , gdzie w ciągu roku 1921/1922 był lekarzem szkoły, ponadto prowadził tam ćwiczenia z antropometrii , wykłady, badania lekarskie i pomiary oraz ukończył Oficerski Kurs Wychowania Fizycznego 1922/1923[4] . W 1923 służył ponownie w VIII batalionie sanitarnym[5] , a w 1924 jako oficer nadetatowy tej jednostki służył w Oddziale Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu[6] . Później był oficerem 30 pułku piechoty . W 1927 jako oficer 38 pułku piechoty w Przemyśla był odkomenderowany na studia na Uniwersytecie Poznańskim [7] . Uzyskał stopień doktora nauk medycznych. Od 1929 był lekarzem w 3 pułku lotniczym . W 1932 jako porucznik w korpusie oficerów sanitarnych podlekarzy był w kadrze zapasowej 4 Szpitala Okręgowego w Łodzi[8] . W 1934 był lekarzem w 57 pułku piechoty w Poznaniu. W latach 30. został awansowany na stopień kapitana . Przed 1939 był oficerem Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego .
Działał na polu sportowym. Był pierwszym prezesem założonego w Poznaniu 31 października 1926 Polskiego Związku Hokeja na Trawie [9] .
Po wybuchu II wojny światowej , kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku [10] . Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach [11] , gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie [12] . Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 742[11] .
Upamiętnienie
Upamiętnienie na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora [13] [14] [15] . Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[16] [17] [18] .
Ordery i odznaczenia
Zobacz też
Uwagi
↑ W ewidencji Wojska Polskiego był określany jako „Marian II Grodzki” celem odróżnienia innego oficera o tej samej tożsamości.
↑ Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 podały datę urodzenia 12 lipca 1895. W Roczniku Oficerskim 1932 wskazano datę urodzenia 7 grudnia 1895.
Przypisy
↑ CAW C. WBH CAW C. , Kolekcja Krzyża Zasługi , „KZ 17-353” . Brak numerów stron w czasopiśmie
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓ , s. 1258.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓ , s. 10142.
↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓ , s. 8, 9, 11, 12, 29.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓ , s. 1165.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓ , s. 56, 1057.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓ , s. 718, 744.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓ , s. 336, 870.
↑ Andrzej A. Sikorski Andrzej A. , 80 lat hokeja na trawie [online], przewodnik-katolicki.pl [dostęp 2018-11-13] .
↑ Andrzej Leszek A.L. Szcześniak Andrzej Leszek A.L. , Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk , Warszawa: Alfa, 1989, s. 305, ISBN 83-7001-294-9 .
↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓ , s. 149.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓ , s. LXXIV.
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 35 [dostęp 2024-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol. ) .
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol. ) .
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol. ) .
↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol. ) .
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” . Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
Rocznik Oficerski 1923 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych , 1923.
Rocznik Oficerski 1924 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych , 1924.
Rocznik Oficerski 1928 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych , 1928.
Rocznik Oficerski 1932 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych , 1932.
Alojzy Pawełek : Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929 . Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego . Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2 .
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Marian Grodzki . Muzeum Katyńskie . [dostęp 2017-10-01].
Włodzimierz Witczak: Marian Grodzki . wyborcza.pl, 2010-04-28. [dostęp 2018-11-13].