Mąka owsiana

składnik potraw, wypieków i deserów
Mąka pełnoziarnista
Obróbka żywności	gotowanie, pieczenie
Składniki
Ziarna owsa
Multimedia w Wikimedia Commons

Mąka owsiana, rodzaj mąki o lekko orzechowym smaku, produkowanej z ziaren owsa, łącznie z otrębami. Wytwarzana jest także mąka z mielenia ziaren łuszczonych, pozbawionych częściowo otrębów.

Mąka została uznana za produkt bezglutenowy^[1], jednak zawiera inny typ białka - aweninę^[2], która jest czynnikiem alergizującym. Jej zawartość w mące wynosi około 1%, zatem nie jest zalecana dla osób chorujące na celiakię i z uczuleniem na aweninę^[3][4][5][6]. Zawiera więcej lizyny, argininy, waliny, alaniny, glicyny i tyrozyny w porównaniu z innymi mąkami^[7]. Posiada witaminy z grupy B (B1, B2, B6), witaminy: D, E, K, kwas foliowy a także minerały: jak wapń, magnez, żelazo, fosfor, cynk, obecne są też śladowe ilości krzemu i potasu^[5][8][2][9]. 100 gramów mąki zawiera: 404 kcal (1690 kJ), 65,7 gramów węglowodanów, 14,7 gramów białka, 9,12 gramów tłuszczów i 6,5 gramów błonnika pokarmowego^[10][5].

Używana do: wypieku chleba bez zakwasu^[11], różnego rodzaju bułek, ciast, ciastek^[12], babeczek, smażenia naleśników i placków^[13], do zagęszczania sosów, gulaszy, zup^[4][3]. W kuchni rosyjskiej^[14], litewskiej^[15], Kresów Wschodnich^[16] i polskiej^[17][18] do sporządzania kisieli^[19][20]. Na Podhalu do pieczenia regionalnych moskoli^[21], na Spiszu jeszcze do pierwszej wojny światowej pieczono z niej chleb. Górale sporządzali z niej też tzw. bryję, która była podawana głównie na śniadanie i kolację. Przygotowywano też potrawę zwaną macianką, gęstą zbrązowioną zasmażkę zrobioną na słoninie, podawaną z chlebem^[22]. W Bieszczadach są smażone fuczki, ^[23] placki z mąki owsianej i kiszonej kapusty^[24][25], oraz gotowana kisełycia, gęsta postna zupa z zakwaszonej mąki owsianej, są to potrawy pochodzące z tradycyjnej kuchni łemkowskiej^[26].

W Chinach używana jest do produkcji popularnych makaronów i pierożków, oraz w medycynie ludowej^[27]. W Europie, głównie Finowie i Norwegowie pieką popularny w tych krajach płaski chrupki chleb^[2].

Stosowana do produkcji kakao owsianego którego głównym składnikiem jest prażona mąka owsiana^[28][29].

Mąka znajduje zastosowanie w branży farmaceutycznej i kosmetycznej^[30][31] jako składnik; szamponów, płynów do kąpieli, odżywek, maseczek oraz kremów^[5]. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA), zarejestrowała mąkę jako środek chroniący skórę^[32].