Krowiak olszowy

Krowiak olszowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

krowiakowate

Rodzaj

krowiak

Gatunek

krowiak olszowy

Nazwa systematyczna
Paxillus rubicundulus P.D. Orton
Notes R. bot. Gdn Edinb. 29: 110 (1969)
Multimedia w Wikimedia Commons
Blaszki krowiaka olszowego

Krowiak olszowy (Paxillus rubicundulus P.D. Orton) – gatunek grzybów z rodziny krowiakowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Paxillus, Paxillaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r.[2]

Morfologia

Kapelusz

Średnicy od 5–10 cm, u młodych okazów płaski i niemal rozpostarty, u starszych lejkowato wklęsły. Brzegi równe, początkowo podwinięte i pilśniowe, później wyprostowują się. Skórka jasnobrązowa, promieniście poszarpana i pokryta ciemniejszymi, szarobrązowymi lub oliwkowobrązowymi lub czarnymi łuskami silnie zrośniętymi ze skórką[3].

Blaszki

Wąskie i gęste, zbiegające na trzon. Początkowo są żółtawe, potem ciemnieją i mają rdzawy kolor. Po ugnieceniu plamią się czerwonobrązowo[3].

Trzon

Wysokość 3–7 cm, grubość 0,8–1,5 cm, dołem cylindryczny, rozszerzający się ku górze. Kolor początkowo żółtawy, później czerwonobrązowy[3].

Wysyp zarodników

Rdzawobrązowy. Zarodniki o średnicy 6–8 × 4–5 µm[4].

Gatunki podobne

Krowiak olszowy przypomina zabarwieniem i pokrojem trującego krowiaka podwiniętego (Paxillus involutus), jest jednak mniejszy i nieco asymetrycznie osadzony, bardziej lejkowaty, powyginany i ma wyraźnie cieńszy kapelusz i trzon[3].

Występowanie i siedlisko

Notowany tylko w Europie i w Australii[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 6 stanowisk[2].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Owocniki tworzy od lipca do września, często w dużych grupach lub czarcich kręgach, tylko pod olchami, przeważnie w wilgotnych miejscach. Niezbyt częsty. Tworzy mykoryzy z olszą czarną[4][3].

Znaczenie

Grzyb trujący: spożywanie niewskazane, przypuszcza się, że skutki mogą być podobne jak po zjedzeniu krowiaka podwiniętego[4] – może wywołać nawet śmiertelną reakcję immunologiczną. Jest to jednak tylko przypuszczenie – jak dotąd grzyba tego nie sprawdzono pod względem wartości spożywczych i nie są znane przypadki zatrucia tym gatunkiem[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2017-01-10] (ang.).
  2. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 492, ISBN 83-89648-09-1.
  3. ↑ a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 248, ISBN 978-83-245-9550-1.
  4. ↑ a b c E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  5. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-01-10].
  6. ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 93, ISBN 978-83-258-0588-3.