Krążkownica wrębiasta

Krążkownica wrębiasta
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

krążkownicowate

Rodzaj

krążkownica

Gatunek

krążkownica wrębiasta

Nazwa systematyczna
Discina ancilis (Pers.) Sacc.
Syll. fung. (Abellini) 8: 103 (1889)
Multimedia w Wikimedia Commons

Krążkownica wrębiasta (Discina ancilis (Pers.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny krążkownicowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Discina, Discinaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza ancilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Pier Andrea Saccardo w 1889 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Acetabula ancilis (Pers.) Lambotte 1880
  • Discina perlata (Fr.) Fr. 1849
  • Discina perlata (Fr.) Fr. 1849 f. perlata
  • Discina perlata (Fr.) Fr. 1849 var. perlata
  • Gyromitra ancilis (Pers.) Kreisel 1984
  • Gyromitra perlata (Fr.) Harmaja 1969
  • Helvella ancilis (Pers.) Quél. 1886
  • Peziza ancilis Pers. 1822
  • Peziza ancilis Pers. 1822 var. ancilis
  • Peziza perlata Fr. 1822

Nazwa polską według cM.A. Chmiel[3].

Morfologia

Owocnik

O kształcie początkowo płaskim, rozpostartym, później miseczkowatym, półkulistym lub nieregularnym. Średnica 5–12 cm. Brzeg podwinięty. Powierzchnia górna o barwie ochrowej, żółtobrązowej, jasnobrązowej, cynamonobrązowej, gładka i promieniście karbowana. Powierzchnia dolna delikatnie omszona, o barwie od białawej do ochrowej i również promieniście karbowana[4].

Trzon

O grubości 1–2 cm, bardzo krótki (3–8 mm) i zagłębiony w podłożu. Jest pokryty karbami lub żebrami schodzącymi z dolnej powierzchni owocnika[4].

Miąższ

Bardzo cienki, bladosiwoochrowy, kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Wysyp zarodników

Biały. Askospory wrzecionowato-eliptyczne, hialinowe, drobno brodawkowane z zaostrzonymi końcami, o rozmiarach 20–40 × 10–15 µm[5].

Gatunki podobne

Najbardziej podobna jest krążkówka żyłkowana (Disciotis venosa). Jest większa (ma średnicę do 20 cm) i nie rośnie na drewnie, lecz na ziemi w liściastych lasach. Ma gładkie zarodniki. Przyczepka falista (Rhizina undulata) rośnie latem na wypaleniskach oraz na korzeniach starych świerków. W środkowej części jest wypukła i ma białożółtawy brzeg[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek dość częsty[5]. Występuje głównie w lasach iglastych i mieszanych na próchniejącym drewnie świerka i sosny, zwłaszcza na próchniejących pniakach i u podstawy próchniejących pni drzew. Owocniki wytwarza wiosną – od marca do maja[4].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Jest grzybem jadalnym[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-04-24] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-04-23] (ang.).
  3. ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 38, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 55, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 139, ISBN 83-09-00714-0.