Kościół Świętych Apostołów[1] (gr. Ναός Αγίων Αποστόλων Σολάκη) – cerkiew w Atenach z końca X wieku, zlokalizowana na ateńskiej agorze[2]; w jej sąsiedztwie znajduje się stoa Attalosa. Świątynia ta jest uważana za najwcześniejszy istniejący przykład typu ateńskiego architektury bizantyjskiej[3].
Określenie cerkwi „Solaki” wiąże się prawdopodobnie z nazwiskiem rodziny, która sfinansowała remont świątyni lub z XIX-wiecznym określeniem Σολάκη gęsto zaludnionego rejonu wokół kościoła[2][4].
Historia
Cerkiew wybudowano pod koniec X wieku. Została ona wzniesiona częściowo na fundamentach nimfeum z II wieku[2] i częściowo na ruinach wczesnobizantyjskiej rezydencji[3] (której fundamenty odkryto po wschodniej stronie cerkwi[4]).
Świątynia została uszkodzona w 1687 r. podczas walk Turków z Wenecjanami[4]. W latach 1876–1882 cerkiew przeszła istotną renowację, w czasie której zmieniono jej pierwotną bizantyjską formę[2]. Do 1931 roku funkcjonowała jako cerkiew parafialna[2]. W latach 1954–1956 została odrestaurowana i przywrócona do pierwotnej formy[4].
Obecnie cerkiew świętych Apostołów pełni rolę obiektu muzealnego, liturgia w niej sprawowana jest tylko w dniu święta patronalnego 30 czerwca[2].
Architektura i sztuka
Cerkiew zbudowano na planie krzyża z apsydami na czterech końcach jego ramion i narteksem po stronie zachodniej. Dodatkowo pomiędzy ramionami krzyża znajdują się mniejsze apsydy[2]. Cztery kolumny podtrzymują ośmioboczną kopułę.
Wewnątrz przetrwały fragmenty fresków z XVII wieku zdobiących cerkiew[2]. Natomiast w narteksie umieszczono freski z pobliskiej, nieistniejącej już, cerkwi[2].
Widok z południowego zachodu
Malowidło we wnętrzu kopuły
Przypisy
.jpg)
