Kowaniec

część Nowego Targu
Wodospad na potoku Kowaniec
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowotarski
Miasto	Nowy Targ
Populacja (2018) • liczba ludności	ok. 5000
Strefa numeracyjna	18
Tablice rejestracyjne	KNT
Położenie na mapie Nowego Targu
49°30′17″N 20°03′12″E/49,504722 20,053333
Multimedia w Wikimedia Commons

Kowaniec – część miasta Nowy Targ w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, dawniej samodzielna wieś.

Kowaniec to północno-wschodnia^[1] część Nowego Targu w województwie małopolskim, nr TERYT: 0961640^[2], współrzędne 49°30′17″N 20°03′12″E. Znajduje się na wysokości około 654 m n.p.m., w dolinie potoku o tej samej nazwie i jego dopływów: Małego Kowańca i Wielkiego Kowańca^[1]. Liczy niecałe 5000 mieszkańców^[3]. Dominuje tu budownictwo jednorodzinne^[4].

Ma połączenia autobusowe z centrum miasta oraz dworcami kolejowym i autobusowym^[1].

Dawniej była to samodzielna wieś, z czasem włączona do Nowego Targu^[1][5]. W dwudziestoleciu międzywojennym Kowaniec rozwijał się jak ośrodek wędkarski oraz popularne letnisko^[1][6]. Pozostałością tego okresu są znajdujące się w dzielnicy wille drewniane i murowane budowane m.in. w stylu zakopiańskim, szwajcarskim i dworkowym^[5].

W okresie II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej na lewym brzegu Czarnego Dunajca, tj. w okolicach cmentarza rzymskokatolickiego i na Kowańcu, opór wkraczającym wojskom niemieckim stawiły nieliczne oddziały policji^[7]. Podczas okupacji niemieckiej na terenie Kowańca działała Konfederacja Tatrzańska^[8]. W styczniu 1945 Józef Kuraś ps. Ogień przeprowadził przez Turbacz oddziały Armii Czerwonej i wraz z oddziałem Armii Ludowej wkroczył do Nowego Targu od strony Kowańca^[9].

Na Kowańcu znajdują się jednostka ochotniczej straży pożarnej, przedszkole, szkoła podstawowa^[3], Zespół Szkół Ekonomicznych^[10] oraz kościół i parafia Matki Bożej Anielskiej erygowana w 1982 roku^[11]. Siedzibę ma tutaj Nadleśnictwo Nowy Targ^[12]. Od 1938 działał dom dziecka, od 1969 pod nazwą Państwowy Dom Dziecka imienia „Bohaterów Września 1939 r.”^[13]. Budynek przez wiele lat stał opuszczony, a w 2014 spłonął w pożarze^[14].

Stała tu, wpisana do rejestru zabytków, willa „Anna” z 1910 roku^[15], która spłonęła w 2009 roku^[16]. Ponadto do ewidencji zabytków zostały wpisane kapliczka oraz kilkadziesiąt budynków^[15].

Kowaniec jest jedną z najbardziej atrakcyjnych turystycznie części Nowego Targu^[5], może stanowić punkt startowy do wycieczek w całe południowo-zachodnie Gorce^[1]. Turyści mogą znaleźć tu zakwaterowanie w kilku ośrodkach wczasowych oraz pensjonatach i kwaterach prywatnych^[17][18].

W pobliżu kościoła i końcowego przystanku komunikacji miejskiej^[19] mają początek dwa szlaki turystyczne prowadzące do schroniska na Turbaczu: zielony i żółty^[20] oraz szlak zielony do schroniska na Starych Wierchach^[21]. Przebiega tędy również Gorczański Szlak Papieski^[22].

– Kowaniec – polana Dziubasówki – Hrube – polana Wisielakówka – Schronisko PTTK na Turbaczu^[20]

– Kowaniec – Długa Polana – Polana Brożek – Bukowina Waksmundzka – polana Wisielakówka – Schronisko PTTK na Turbaczu^[20]

– Kowaniec – Polana Bernadowa – Kotlarka – Polana Rożnowa – Parzygnatówka (przysiółek Obidowej) – schronisko PTTK na Starych Wierchach^[23]

Na Długiej Polanie znajduje się stacja narciarska z dwoma wyciągami i trzema trasami zjazdowymi^[24]. W sylwestra 1928 roku otwarto na Kowańcu skocznię narciarską, w pierwszych rozegranych na niej zawodach zwyciężył Bronisław Czech, wkrótce zbudowano drugą^[25]. Do lat 90. XX wieku funkcjonowały tu łącznie trzy obiekty: K50 (ze sztucznym rozbiegiem), K30 (naturalna) oraz niedokończona K40, zarządzane najpierw przez Podhale Nowy Targ, a potem przez LKS Kowaniec^[26].

• Jan Reychman: Przewodnik po Podhalu, Spiszu, Orawie i Północnej Słowacji. Warszawa: Główna Księg. Wojskowa, 1937.
• Robert Kowalski: Powiat nowotarski w kampanii wrześniowej 1939 roku: dokumenty i relacje. Zakopane: Muzeum Podhalańskie PTTK, 1999.
• Sylwester Leczykiewicz: Konfederacja Tatrzańska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976.
• Przewodnik Rewasz: Gorce. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2011, seria: Dla prawdziwego turysty. ISBN 978-83-62460-00-7.Sprawdź autora:1.