PROFILPELAJAR.COM

Kostki
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sokołowski
Gmina	Sokołów Podlaski
Liczba ludności (2011)	399
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-300
Tablice rejestracyjne	WSK
SIMC	0688918
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Sokołów Podlaski Kostki
	Położenie na mapie Polski Kostki
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kostki
	Położenie na mapie powiatu sokołowskiego Kostki
	52°29′08″N 22°11′13″E/52,485556 22,186944

Kostki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Sokołów Podlaski^[5]^[6].

Integralne części wsi Kostki^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0688924	Kostki Szlacheckie	część wsi
0688930	Kostki Włościańskie	część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Skibniewie-Podawcach.

Historia

W 1438 r. w sądzie drohickim występował rycerz Andrzej Kostka. Wcześniej, bo już w 1417 roku poznajemy jego żonę Dorotę (AGAD, Metryka Koronna, MK3, k.116v). Dorota żona Andrzeja ze Skibniewa, Jan i Piotr dziedzice z Kątów kwitują Miłosława z Raszyńca z zadośćuczynienia za ich części w Raszyńcu.

Synami Andrzeja i Doroty byli zapewne bracia Wojciech i Paweł Kostkowie, żyjący w 2. poł. XV w. Wojciech występował już w 1458 r. W 1466 r. bracia dokonali działu dóbr, na mocy którego Wojciech wziął Skibniew. Część Skibniewa, którą posiadał to późniejsze Kostki (czyli Kostkowie). Natomiast Pawłowi przypadł w udziale Suchodół. Po połowie bracia podzielili się wsią Kiełczów. W 1467 r. obaj bracia byli świadkami nadania wójtostwa w Rogowie. Natomiast w 1469 r., jak podano w dokumencie, Wojciech Skibniewski i Paweł Suchodolski, bracia rodzeni, świadczyli przy nadaniu wójtostwa w Bacikach. Wcześniej – w 1454 r., Wojciech Kostka sprzedał część Dybowa z brzegiem rzeczki Sterdyni (dzisiejsza Buczynka) za 43 kopy groszy Maciejowi Dyszowi i Janowi z Dybowa.

Wojciech Kostka, po rezygnacji Macieja z Jabłonny, za zgodą króla i panów rady Wielkiego Księstwa Litewskiego został w 1470 r. podsędkiem ziemskim drohickim. Używał częściej nazwiska Skibniewski. Cieszył się poważaniem wśród okolicznej szlachty, o czym świadczyło częste powoływanie go na arbitra w sporach, np. w 1464 r. w sprawie wadium pomiędzy Osiną i braćmi ze wsi Cholewy i szlachtą z Dmochów, w 1476 r. Orzeszkowej i Czamborowej, w 1476 r. Anny Jakimowskiej i Andrzeja Jarnickiego, w 1477 r. przy podziale Stanisława Rospąda i Jana z Jabłonny. Sam również bywał stroną w sporach, np. w 1476 r. z Andrzejem Prostyńskim herbu Półkozic. Dzięki sprawowanemu urzędowi i zapobiegliwości mógł również gromadzić fortunę. Brał liczne dobra w zastaw: w 1475 r. od Tomasza Ratyńskiego część w Ratyńcu, w 1476 r. od Hrynka z Wirowa, w 1477 r. od bojarów z Hołowienek ich młyn, w 1478 r. Guty od Piotra Strumiłły, w 1483 r. od Sasina z Krynicy i jego syna Jana wieś Brzozów, a od pani Czamborowej i jej zięcia Jana wieś Nakory. Żył jeszcze w 1484 r., w następnym roku podsędkiem drohickim był już Jerzy Nieciecki herbu Gozdawa, najpewniej więc Wojciech zmarł. O jego zamożności świadczy chociażby to, że kształcił na uniwersytecie krakowskim dwóch synów: Andrzeja i Jerzego, którzy zapisali się na studia w 1474 r. Andrzej uzyskał nawet w 1477 r. tytuł bakałarza.

Andrzej syn Wojciecha został następnie kanonikiem płockim. W 1519 roku księżna Anna Konradowi prezentowała go na plebana w Wąsoszu w Ziemi Wiskiej.

Oprócz powyższych Wojciech Kostka miał jeszcze czterech synów: Krzysztofa - komornika sądu drohickiego w latach 1501-1522, Marka, Stanisława i Jana oraz co najmniej cztery córki: Annę żonę Jana Sasina z Krynicy, Ludmiłę żonę Augustyna Dobrogowskiego, Katarzynę żonę Pawła Węgrowskiego i Helenę żonę Stanisława Hornowskiego. Stanisław był żonaty z Małgorzatą córką Jakuba z Kałuszyna, której zapisał oprawę w 1504 r. w kwocie 14 kop groszy. W tym samym roku Helena Hornowska i Ludmiła Dobrogowska pozywały swych braci o części spadku po stryju Pawle Suchodolskim. Pochodzą od nich rodziny Kostków i Suchodolskich występujące w parafii Skibniew jeszcze w XVIII w. Bracia: Marek, Jan i Krzysztof poślubili trzy siostry córki Stanisława i Anny Kossowskich. Krzysztof ze Skibniewa i Stanisław zwany „Stawiany” spotkali się dwukrotnie w sądzie drohickim w 1501 roku. Do roku 1509 takich „spotkań” było jeszcze kilka. W jednym z przypadków sprawa dotyczyła pracowitego Macieja Kapusty ze Skibniewa.

Paweł Kostka brat Wojciecha w dziale wziął Suchodół i stąd pisał się Suchodolskim^[7]^[8].

Historia administracyjna

Dawniej współczesna wieś Kostki podzielona była na dwie wsie, przedzielone potokiem Buczynka, położone w dwóch różnych gminach i powiatach:

Kostki (Szlacheckie) – na wschód od potoku, początkowo w gminie Dębe Nowe, następnie w gminie Chruszczewka w powiecie sokołowskim, o kształcie okolnicy, liczące po koniec XIX wieku 148 mieszkańców^[9],
Kostki (Włościańskie) – na zachód od potoku, w gminie Miedzna w powiecie węgrowskim, o kształcie ulicówki, liczące po koniec XIX wieku 182 mieszkańców^[10].

W 1933 roku wsie utworzyły odrębne gromady w swoich odpowiednich gminach, obie w województwie lubelskim:

gromadę Kostki w gminie Chruszczewka w powiecie sokołowskim – obejmującą wieś Kostki (Szlacheckie) i kolonię Kostki-Pieńki,
gromadę Kostki w gminie Miedzna w powiecie węgrowskim – obejmującą wieś Kostki (Włościańskie).

1 kwietnia 1938 zarówno powiat sokołowski jak i węgrowski włączono do województwa warszawskiego^[11].

Po wojnie od Kostek (Szlacheckich) odłączono kolonię Kostki-Pieńki, która utworzyła odrębną gromadę w gminie Chruszczewka w powiecie sokołowskim^[12].

Odrębność wsi przetrwała do końca sierpnia 1952. 1 września 1952 gromadę Kostki (Włościańskie) wyłączono z gminy Miedzna w powiecie węgrowskim i włączono do gminy Chruszczewka w powiecie sokołowskim^[13], po czym wsie i gromady połączono, i już jako jedna jednostka weszły wraz z reformą administracyjną w 1954 roku w skład gromady Skibniew-Podawce^[14].

Gromada Skibniew-Podawce przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[15], po czym z kolejną reformą administracyjną 1 stycznia 1973 Kostki weszły w skład nowo utworzonej gminy Sokołów Podlaski^[16].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Urodzeni w Kostkach

Tomasz Święcki, prawnik, historyk, mecenas Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, autor książki Opis starożytnej Polski, dzięki której uznano go za jednego z najwybitniejszych badaczy polskiej przeszłości^[17].
Anna Jesień – polska lekkoatletka, specjalizująca się w biegu na 400 m przez płotki, olimpijka, rekordzistka Polski.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59076
↑ Wieś Kostki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 511 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ LechL. Niepiekło LechL., Parafia Skibniew Podawce i jej mieszkańcy. Tom 1 Dzieje XV-XIXW, 2018, ISBN 978-83-950904-0-0 .
↑ LechL. Niepiekło LechL., Parafia Skibniew Podawce i jej mieszkańcy. Tom 2 Metryki XVII-XIXW, 2018 .
↑ Kostki (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 475 .
↑ Kostki (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 475 .
↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 39, poz. 271
↑ Uchwała Nr VI/10/21/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu sokołowskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)
↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
↑ Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
↑ S. Orgelbranda Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami. T. XIV, od Sowa do Tzschirner. Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, Warszawa 1903 r. s. 369. – dostępna na stronie: Łódzkiej Regionalnej Biblioteki Cyfrowej . (2013-02-05)