Korwety Baptista de Andrade były wersją rozwojową korwet typu João Coutinho, opartą na tym samym kadłubie i siłowni, lecz z bardziej zaawansowanym uzbrojeniem i wyposażeniem obserwacji technicznej[1]. Zaprojektowano je jako stosunkowo tanie i słabo uzbrojone lekkie fregaty z myślą o służbie u wybrzeży kolonii portugalskich, w związku z toczonymi tam od lat 60. wojnami kolonialnymi[2]. W stosunku do typu João Coutinho przede wszystkim zamieniono dwie armaty kalibru 76 mm na jedną kalibru 100 mm, a bomby głębinowe zastąpiono przez wyrzutnie torped przeciw okrętom podwodnym[1]. Cztery korwety typu Baptista de Andrade zbudowano w hiszpańskiej stoczni Empresa Nacional Bazán, która wcześniej zbudowała trzy okręty typu João Coutinho[1]. Według części źródeł, pierwotnie budowano je dla Republiki Południowej Afryki[3]. W literaturze okręty określano jako lekkie lub małe fregaty, natomiast oficjalnie zaklasyfikowano je jako korwety[4].
Okręty miały gładkopokładowy kadłub z lekkim wzniosem w kierunku dziobu i nieznacznie podwyższonym pokładem na samym dziobie oraz wzdłużnym załamaniem burt w części dziobowej, dla polepszenia dzielności morskiej[6]. Lekko wygięta dziobnica była wychylona do przodu[6]. Na pokładzie dziobowym umieszczona była wieża artyleryjska[6]. Całe śródokręcie zajmowała grupa nadbudówki, z pojedynczym szerokim kominem o opływowej formie pośrodku długości okrętu[6]. W przedniej części, na wysokości pomostu bojowego, dolna kondygnacja nadbudówki stanowiła nadbudowę, ze ścianami stanowiącymi przedłużenie burt[6]. Na dachu nadbudówki dziobowej była podstawa radaru artyleryjskiego i za nią pojedynczy maszt kratownicowy[6]. Za kominem na pokładzie nadbudówki znajdowały się obok siebie stanowiska działek przeciwlotniczych, a dalej platforma dla śmigłowca[6]. Pokład rufowy za nadbudówką nie był zabudowany; rufa była pawężowa[6].
Liczebność załogi wynosiła 122 osoby, w tym 11 oficerów[7]. Pod koniec służby, po zmianie przeznaczenia okrętów załoga została zredukowana do 72 osób (7 oficerów)[5]. Na okrętach można było zaokrętować 34 żołnierzy piechoty morskiej do celów policyjnych[1].
Uzbrojenie
Armata 100 mm Mod. 68 na NRP „Alfonso Cerquiera”NRP „Alfonso Cerquiera” – widoczne działka plot.
Uzbrojenie główne stanowiła jedna francuska automatyczna armata uniwersalna Creusot-Loire kalibru 100 mm Mod. 1968 w wieży na dziobie[5]. Długość lufy wynosiła 50 kalibrów (L/50)[5]. Strzelała pociskami o masie 13,5 kg na maksymalną odległość 17 km przeciw celom nawodnym i 8 km przeciw celom powietrznym[5]. Szybkostrzelność maksymalna wynosiła 80 strz./min[5]. Jej ogniem kierował dalocelownik CSEE Panda i radar kierowania ogniem Pollux (firmy Thomson-CSF)[7].
Uzbrojenie przeciwlotnicze uzupełniały dwie armaty przeciwlotnicze 40 mm Bofors o długości lufy L/70 umieszczone na pokładzie nadbudówki za kominem[3]. Miały szybkostrzelność do 300 strz./min i donośność do 12 km[3].
Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie amerykańskie potrójne wyrzutnie Mk 32 lekkich torped kalibru 324 mm umieszczone na pokładzie rufowym[3]. Przewidziano możliwość zamontowania wyrzutni pocisków przeciwokrętowych MM 38 Exocet, lecz nie zdecydowano się na to[7].
Z okrętów mógł operować śmigłowiec Westland Lynx, lecz bez możliwości stałego bazowania z uwagi na brak hangaru[3].
Napęd
Napęd stanowiły dwa 12-cylindrowe silniki wysokoprężne OEW Pielstick 12 PC2.2 V 400, napędzające dwie śruby[3]. Moc siłowni wynosiła 10 560 bhp (10 707 KM)[1][a]. Prędkość maksymalna wynosiła 23,5 węzła[7] (późniejsze źródła podawały prędkość 22 węzły[3]). Zasięg wynosił 5900 Mm przy prędkości 18 węzłów[7].
Służba
NRP „Alfonso Cerquiera” w 1988 roku
Okręty były przeznaczone do służby u wybrzeży kolonii portugalskich (Angoli, Mozambiku, Wyspach Zielonego Przylądka oraz Gwinei Portugalskiej) w związku z trwającymi tam wojnami kolonialnymi, lecz weszły do służby już po rewolucji goździków w kwietniu 1974 roku w Portugalii, która doprowadziła do wygaszenia wojen kolonialnych. Po uzyskaniu niepodległości przez kolonie, okręty zaczęły pełnić służbę na wodach portugalskich. W 1977 roku negocjowano ich sprzedaż Kolumbii, lecz ostatecznie do tego nie doszło[1].
W latach 80. rozważano modernizację i dozbrojenie okrętów w pociski przeciwokrętowe i przeciwlotnicze, lecz zrezygnowano z tego z przyczyn finansowych[1]. Zamiast tego, w latach 1988-91, wzorem korwet typu João Coutinho, z okrętów zdjęto wyposażenie do wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych i przeznaczono je do celów patrolowych, w tym ochrony rybołówstwa[5]. W efekcie, załoga zmniejszyła się do 72 osób[5].
„Alfonso Cerquiera” znajdował się w służbie do 2015 roku[5]. Został on następnie 4 września 2018 roku zatopiony jako sztuczna rafa koło Madery[8]. „Oliveira e Carmo” natomiast został wycofany w 1999 roku[5].
Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
.jpg)
.jpg)
.jpg)
