Kościół św. Michała w Krakowie (Stare Miasto)

Ten artykuł dotyczy kościoła usytuowanego na krakowskim Starym Mieście. Zobacz też: Kościół św. Michała na Wawelu.
Kościół św. Michała
(Kościół św. Józefa i św. Michała)
Ilustracja
Budynek Instytutu Nauk Geologicznych PAN w miejscu gdzie stał kościół św. Michała
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Poselska 5
ul. Senacka 1

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała(Kościół św. Józefa i św. Michała)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała(Kościół św. Józefa i św. Michała)”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała(Kościół św. Józefa i św. Michała)”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała(Kościół św. Józefa i św. Michała)”
Ziemia50°03′28,2″N 19°56′09,6″E/50,057833 19,936000

Kościół św. Michała (właściwie św. Józefa i św. Michała) – XVII-wieczny barokowy kościół w Krakowie, w obrębie obecnego Starego Miasta, w miejscu dzisiejszego budynku Instytutu Nauk Geologicznych PAN na rogu ulic Poselskiej 5 i Senackiej 1, w latach 1872–1874 częściowo zburzony, częściowo przebudowany.

Historia

Kościół św. Michała i św. Józefa zbudowali karmelici bosi, którzy krótko wcześniej osiedli w podkrakowskiej Wesołej[1]. Pod budowę uzyskali „malowany dwór” Andrzeja Tęczyńskiego, łaźnię miejską i hospicjum należące d benedyktynów z opactwa tynieckiego[2]. Budowę rozpoczęto w 1611, a konsekracji świątyni dokonał biskup krakowski Jakub Zadzik w 1636[3].

Obszerna świątynia zbudowana była w stylu barokowym, na planie krzyża łacińskiego. Składała się z prostokątnego prezbiterium zwróconego ku zachodowi (w którego zakończeniu znajdował się chór zakonny) i szerszej nawy z kaplicami po bokach i transeptem. Główna fasada znajdowała się od strony obecnej ulicy Senackiej. Wewnątrz znajdowały się liczne ołtarze[4]. Od południa przylegał do kościoła obszerny z dwoma dziedzińcami i oratorium arcybractwa św. Józefa. W murach klasztoru wznosiła się wieża pełniąca funkcję dzwonnicy, przerobiona z dawnej baszty[5]. W 1669 w kościele znalazł się obraz św. Józefa, który wkrótce zaczął słynąć cudami. W 1715 rada miejska Krakowa oddała miasto w opiekę św. Józefowi, a obraz obnoszono w uroczystej procesji[6].

W 1797 zaborca austriacki usunął stąd karmelitów, a budynek ich klasztoru przeznaczył na więzienie. Kościół zamknięto w latach 30. XIX w., a w 1872–1874 częściowo zburzono, częściowo przebudowano na pomieszczenia sądu[7]. Wyposażenie zamkniętego kościoła trafiło do licznych innych świątyń, m.in. pięć ołtarzy zostało przeniesionych do kościoła św. Franciszka w Krakowie odbudowywanej po pożarze z 1850[8]. Obraz św. Józefa przeniesiono do kościoła karmelitów przy ul. Rakowickiej w Krakowie[9].

W dawnym kompleksie więzienia utworzono siedzibę Muzeum Archeologicznego a w budynku sądu siedzibę Muzeum Geologicznego PAN[10].

  • Kościół św. Michała na rycinie z 1855 r.
    Kościół św. Michała na rycinie z 1855 r.
  • Wieża, która stanowiła fragment kompleksu karmelickiego.
    Wieża, która stanowiła fragment kompleksu karmelickiego.
  • Obraz św. Józefa.
    Obraz św. Józefa.

Przypisy

  1. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 45.
  2. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 46–47.
  3. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 47–49.
  4. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 50–61.
  5. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 61–65.
  6. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 81–83, 95, 154–156.
  7. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 84, 158–160, 163.
  8. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 161–162.
  9. ↑ Wanat 1981 ↓, s. 171–175.
  10. ↑ Rożek 2006 ↓, s. 275–276.

Bibliografia

  • Michał Rożek: Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006. ISBN 83-7318-730-8.
  • Benignus Józef Wanat: Kult Świętego Józefa Oblubieńca NMP u Karmelitów Bosych w Krakowie: Informator historyczny. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 1981.

Linki zewnętrzne