Klemens z Ochrydy

Święty
Klemens z Ochrydy
Климент Охридски
arcybiskup, równy apostołom[1]
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 840
Pierwsze państwo bułgarskie

Data i miejsce śmierci

17 lipca 916
Ochryda

Czczony przez

Cerkiew prawosławną
Kościół katolicki

Wspomnienie

27 lipca i 25 listopada (praw. liturgia według kal. jul.)
9 sierpnia i 8 grudnia (praw. według kal. greg.)

Atrybuty

głagolica, cyrylica

Patron

Ochrydy i Macedonii Północnej oraz apostoł Bułgarii

Multimedia w Wikimedia Commons
Pomnik św. Klemensa w Ochrydzie

Klemens z Ochrydy, (cs. Rawnoapostolnyj Klimient, jepiskop Ochridskij, mac. Климент Охридски, Kliment Ochridski; ur. ok. 840 w płd. części Bułgarii[2], zm. 17 lipca 916 w Ochrydzie[3]) – Bułgarski[4] uczeń świętych Cyryla i Metodego, biskup Drembicy[5] (niem. Drembitz) i Belitsy (bg. Белица, Belica w Macedonii Pirińskiej)[2][6], arcybiskup Ochrydy, pierwszy biskup i apostoł Bułgarii, współtwórca rytu słowiańskiego, święty prawosławny i katolicki.

Żywot świętego

Data urodzenia Klemensa nie jest znana. Był najprawdopodobniej Słowianinem pochodzącym z Macedonii. Bardzo wcześnie został uczniem Konstantyna i Metodego. Miał im towarzyszyć już w misji chazarskiej (860-861), w czasie której na cześć odnalezionych przez Metodego w Chersonezie relikwii świętego Klemensa papieża, nadano mu imię Klemens. Wraz z Konstantynem i Metodym znalazł się w latach 867-869 w Rzymie, gdzie najprawdopodobniej otrzymał święcenia kapłańskie. Po śmierci Konstantyna towarzyszył Metodemu w jego misji na Morawach[7].

W 885 roku biskup Metody zmarł na Morawach. Jako swego następcę wyznaczył Gorazda. Ten nie zdołał jednak sprostać opozycji duchownych łacińskich wspieranych przez księcia morawskiego Świętopełka. Przywódcy słowiańskiego kościoła na Morawach: Gorazd, Klemens, Naum, Angelary, Laurencjusz i Sawa zostali uwięzieni i poddani torturom. Klemens, Naum i Angelary, wygnani z Moraw zostali serdecznie przyjęci przez namiestnika Borysa w Belgradzie[8]. Książę Borys udzielił im w Plisce gościny w domach swych dostojników, umieszczając Klemensa i Nauma u sampsesa Eschacza (Eschatzes), a Angelarego u Czesława. Z faktu rozdzielenia misjonarzy część uczonych wnioskuje o napięciach wywołanych przez pojawienie się posługujących się liturgią słowiańską uczniów Metodego wśród greckiego duchowieństwa[9]. Godności kościelne w Plisce i Presławiu, starej i nowej stolicy państwa były obsadzane przez duchownych greckich, dla słowiańskiej liturgii i uczniów Metodego nie było tam miejsca[10]. Ich status był więc początkowo nieokreślony. W dokumentach byli określani jako „mistrzowie” i „nauczyciele” (didaskaloi). W trakcie 886 roku zmarł Angelary. Z końcem tego roku Klemens opuścił Pliskę i udał się nad zachodnią granicę państwa, do prowincji Kutmiczewicy, leżącej na zachód od Wardaru, której główny ośrodek stanowił Dewol[11].

Na objętym przez siebie terenie Klemens rozwinął szeroko zakrojoną działalność apostolską. Stale podróżując, nauczając i studiując, wykształcił około trzech i pół tysiąca kapłanów. Skupił wokół siebie krąg wykształconych uczniów, którzy wspierali go w pracy kościelnej i oświatowo-literackiej, a potem podjęli jego pracę[12]. W 893 roku został powołany przez nowego władcę Symeona na biskupa Drewenicy (Drembicy)-Welicy położonej na północ od Ochrydu[10]. Wybudował w Ochrydzie dwie cerkwie i klasztor świętego Pantelejmona. Przekazane mu przez księcia Borysa Michała dobra w Dewolu, Glawenicy i Ochrydzie podarował klasztorowi. Pod koniec życia złożył rezygnację z biskupstwa, i choć nie została ona przyjęta przez Symeona wycofał się do klasztoru, skąd zawiadywał powierzoną sobie diecezją. Zmarł 27 (lub 17) lipca 916 roku[13].

Spuścizna

Pisma

Klemens kontynuował pracę przekładową Cyryla i Metodego, tłumacząc z greckiego te części Pisma Świętego i liturgii bizantyńskiej, których oni nie zdążyli oddać po słowiańsku. Pozostawił po sobie liczne kazania i homilie oraz eulogie[14]. Zachowało się około 50 kazań i eulogii, m.in.: na Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny, na Boże Narodzenie, na Chrzest Chrystusa, na Odnalezienie Chrystusa w świątyni, na Przemienienie Pańskie, na Wniebowzięcie NMP, na uroczystość świętych Piotra i Pawła, pochwała Cyryla i Metodego, świętego Klemensa papieża, świętego Jana Chryzostoma, świętych Kosmy i Damiana. Wśród dzieł przypisywanych Klemensowi w oparciu o analizę językową wymienia się: Legendy pannońskie, Ordo Confessionis z Euchologium synajskiego i pewne części głagolickich fragmentów Cloza. Przypuszcza się także, że tzw. Zabytki fryzyńskie mają związek z twórczością Klemensa[13].

Pisma Klemensa odznaczają się umiejętnością przystosowania języka do poruszanego tematu i znaczną samodzielnością[13]. Klemens potrafi przemawiać z władczym majestatem używając wyrazów dźwiękonaśladowczych (np. grzmiał niczym grzmot), to znowu jak w eulogii Cyryla przemawiać łagodnie: Zazdroszczę ci twoich warg wielojęzycznych, z których duchowa słodycz spływa na wszystkie ludy. Używa bardzo efektownych figur retorycznych np. zwracając się z wezwaniami do pary świętych, co nadaje im charakter antyfony[14]. W swoich pismach obszernie korzysta ze źródeł greckich, łacińskich i niemieckich[13].

Pisma Klemensa stały się po jego śmierci tak popularne i cieszyły się tak wielkim autorytetem, że wiele z nich kopiści zaczęli przypisywać Janowi Chryzostomowi. Sława ich rozprzestrzeniła się w całym świecie słowiańskim. Po chrzcie Rusi w 988 roku, wiele pism Klemensa trafiło na Ruś[15]. Po upadku państwa bułgarskiego w ciągu XI i XII wieku dorobek Klemensa został prawie doszczętnie zniszczony przez duchowieństwo greckie, które tępiło piśmiennictwo słowiańskie zarzucając mu herezję i uleganie wpływom bogomilskim. Zniszczeniu uległ wówczas między innymi słowiański żywot Klemensa napisany przez jego uczniów. Część spuścizny po Klemensie przetrwała dzięki przeróbkom greckim dokonanym przez dwóch greckich biskupów Ochrydy Teofilakta pod koniec XI wieku i Demetriosa Chomatiana na początku XII wieku[16]. Większość rękopisów słowiańskich pism Klemensa pochodzi z terenów Rusi[15].

Klemens a głagolica

Dyskutowany jest stosunek Klemensa do głagolicy alfabetu utworzonego przez Konstantyna. Według części uczonych Klemens pisał wyłącznie w głagolicy i dlatego nie pozostał w Presławiu. Istnieje nawet przypuszczenie, że nie mogąc go nakłonić do używania cyrylicy władca bułgarski celowo wysłał go w najdalszy zakątek państwa. Istnieją i sądy przeciwne, które twierdzą, że Klemens zastawszy po ucieczce z Moraw w Presławiu cyrylicę, sam zaczął stopniowo zastępować nią teksty zapisane głagolicą. Dyskusja sięga korzeniami do krótszego życiorysu Klemensa, w którym mówi się o tym, że wynalazł on nowe pismo słowiańskie, doskonalsze od pisma Konstantyna[13].

Kult

W dowód wielkich zasług Bułgarska Cerkiew Prawosławna nadała świętemu tytuł równego apostołom, a uniwersytet w Sofii nosi jego imię. Jest jednym z największych świętych na Bałkanach.

Cerkiew prawosławna wspomina świętego dwukrotnie:

W Kościele katolickim wspominany jest w grupie Siedmiu Apostołów Bułgarii dawniej 17 lipca (dzień śmierci), a w nowym Martyrologium Rzymskim 22 listopada[2][19].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ kategorie i tytuły świętych prawosławnych
  2. ↑ a b c Klemens (Kliment) von Ohrid (von Achrida) (niem.)
  3. ↑ Saint Clement of Ohrid. CatholicSaints.Info. [dostęp 2015-12-19]. (ang.).
  4. ↑ Żywot Klemensa z Ochrydy według Teofilakta z Ochrydy (bułg.)
  5. ↑ Klemens von Achrida [online], Kirchenlexikon [dostęp 2021-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22] (niem.).
  6. ↑ Katolickie biografie – De hellige Sabas og Angelar av Bulgaria (800/900-t) (norw.)
  7. ↑ Słownik starożytności słowiańskich. T. 2. s. 423.
  8. ↑ D. M. Lang: Bułgarzy. s. 62.
  9. ↑ Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: Historia chrześcijaństwa. T. 4. s. 749.
  10. ↑ a b T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 54.
  11. ↑ Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: Historia chrześcijaństwa. T. 4. s. 750.
  12. ↑ W. Gjuzelew: Bułgaria. Zarys dziejów. s. 45.
  13. ↑ a b c d e Słownik starożytności słowiańskich. T. 2. s. 424.
  14. ↑ a b D. M. Lang: Bułgarzy. s. 108.
  15. ↑ a b D. M. Lang: Bułgarzy. s. 109.
  16. ↑ T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 67.
  17. ↑ podwójne datowanie
  18. ↑ Священномученик Климент — Апостол – Święty Klemens, papież rzymski na pravoslavie.ru według kalendarza juliańskiego (ros.)
  19. ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 5: R-U. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2005 (wznowienie), s. 267. ISBN 83-7318-376-0.

Bibliografia

Siedmiu Apostołów Bułgarii

Read other articles:

Ai Kago

Ai Kago加護 亜依Ai Kago, November 2009Lahir7 Februari 1988 (umur 36)Yamatotokada, Nara, JepangNama lainAibon, Kago-chanPekerjaan singer actress author Suami/istriHaruhiko Ando ​ ​(m. 2011; c. 2015)​AnakMinami KagoKarier musikGenre J-pop jazz Tahun aktif 2000–2007 2008–sekarang Label Zetima (2000–2007) in da groove/Columbia Japan (2008–2010) P-Vine Records (2010–sekarang) Artis terkait Girls Beat!! W Morning Musume Tanpop...

 

 

Hot Country Songs

Cet article est une ébauche concernant un classement musical. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Logo de Billboard. Hot Country Songs est un classement musical édité hebdomadairement par le magazine Billboard aux États-Unis. Historique Billboard commencé à classer les chansons de musique country les plus populaires dans son numéro du 8 janvier 1944. Seules les sélections des juke-boxes sont ...

 

 

Puli (film 2015)

PuliPoster rilis teatrikalSutradaraChimbu DevenProduserShibu ThameensP. T. SelvakumarDitulis olehSharma DevenPemeranVijaySrideviSudeepShruti HaasanHansika MotwaniNaratorNizhalgal RaviPenata musikDevi Sri PrasadSinematograferNatarajan SubramaniamPenyuntingA. Sreekar PrasadPerusahaanproduksiSKT StudiosDistributorSri Thenandal films (Tamil Nadu)Ayngaran International (BR)Thameens (Kerala)S. Narayan (Karnataka)Pahlaj Nihalani (Utara)Tanggal rilis 1 Oktober 2015 (2015-10-01)[1] ...

Batasang Pambansa canvass for the 1986 Philippine presidential election

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Batasang Pambansa canvass for the 1986 Philippine presidential election – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2022) The following is the official canvassing of votes by the Batasang Pambansa for the 1986 Philippine presidential election....

 

 

Fußballclub Ingolstadt 04

Fußballclub Ingolstadt 04 e.V.Calcio Die Schanzer Segni distintivi Uniformi di gara Casa Trasferta Terza divisa Colori sociali Rosso, nero Simboli Drago Dati societari Città Ingolstadt Nazione  Germania Confederazione UEFA Federazione DFB Campionato 3. Liga Fondazione 2004 Presidente Peter Jackwerth Allenatore Maniyel Nergiz Stadio Audi-Sportpark(11 418 posti) Sito web fcingolstadt.de Palmarès Titoli nazionali 1 2. Bundesliga Si invita a seguire il modello di voce Il Fußballclu...

 

 

Eddy de Neve

Dutch footballer (1885–1943) Eddy & Gilles de Neve (ca. 1905) Eduard Karel Alexander de Neve (1 January 1882 or 2 January 1885 – 30 August 1943) was a Dutch footballer who played as a forward for Velocitas Breda, HBS Craeyenhout and the Netherlands national team. Early life De Neve was born in either 1882 or 1885 in Batavia, Dutch East Indies, the son of Eduard Karel Alexander de Neve, a major in the Royal Dutch East Indies Army, and Johanna Christina Fokker. His father died when De N...

Noah (1998 film)

Not to be confused with Noah (2014 film). 1998 American TV series or program NoahVHS CoverWritten byJuliet GiglioKeith GiglioCharles F. BohlDirected byKen KwapisStarringTony DanzaWallace ShawnJane SibbettMusic byVan Dyke ParksCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishProductionProducerSteven NorthCinematographyRon OrieuxBrian WhittredRunning time120 minutesProduction companiesNoah Productions Ltd.Walt Disney TelevisionOriginal releaseReleaseOctober 11, 1998 (1998-10...

 

 

Kullaberg

You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Swedish. (March 2016) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Do not translate text that appears unreliable or low-...

 

 

MTV Cribs

Television series MTV CribsDeveloped byNina L. DíazCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons19No. of episodes113ProductionRunning time30 minutesProduction companyMTV ProductionsOriginal releaseNetworkMTV (2000–present) (via Snapchat Discover from 2016-2018)CMT (2009)ReleaseSeptember 12, 2000 (2000-09-12) –present (present) MTV Cribs (also known as Cribs) is an American documentary television show that originated on MTV and features tours of the p...

Ezbet El Borg

City in Damietta, EgyptEzbet El Borg عزبة البرجCityMap showing Izbat al-Burj in relation to the city of DamiettaEzbet El BorgLocation in EgyptCoordinates: 31°30′11″N 31°50′28″E / 31.50306°N 31.84111°E / 31.50306; 31.84111Country EgyptGovernorateDamiettaPopulation • Total70,000Time zoneUTC+2 (EST) Ezbet al-Borg Ezbet El Borg (Arabic: عزبة البرج, IPA: [ˈʕezbet elˈboɾɡ]; also transliterated ʻIzbat al-Burj, lit....

 

 

1853 en science

Chronologies Données clés 1850 1851 1852  1853  1854 1855 1856Décennies :1820 1830 1840  1850  1860 1870 1880Siècles :XVIIe XVIIIe  XIXe  XXe XXIeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies géographiques Afrique Afrique du Sud, Algérie, Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameroun, Cap-Vert, République centrafricaine, Comores, République du Congo, République démocratique du Congo, Côte d'Ivoire, Djibouti, Égyp...

 

 

Referendum Bangsamoro 2019

artikel ini tidak memiliki pranala ke artikel lain. Tidak ada alasan yang diberikan. Bantu kami untuk mengembangkannya dengan memberikan pranala ke artikel lain secukupnya. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Referendum Daerah Otonom Bangsamoro tahun 2019 merupakan referendum yang dilaksanakan di Filipina guna menentukan Daerah Otonom Bangsamoro. Referendum ini adalah kelanjutan dari Bangsamoro Organic Law(BOL) dan berlangsung dalam dua tahap.[1] Refere...

Зарудний Богдан-Олександр Сергійович

Ця стаття має кілька недоліків. Будь ласка, допоможіть удосконалити її або обговоріть ці проблеми на сторінці обговорення. Ця стаття містить текст, що не відповідає енциклопедичному стилю. Будь ласка, допоможіть удосконалити цю статтю, погодивши стиль викладу зі стиліс�...

 

 

Barisal-6

Constituency of Bangladesh's Jatiya Sangsad Barisal-6Constituencyfor the Jatiya SangsadDistrictBarisal DistrictDivisionBarisal DivisionElectorate60,000 (2024)[1]Current constituencyCreated1973PartyAwami LeagueMember(s)Abdul Hafiz Mallik Barisal-6 is a constituency represented in the Jatiya Sangsad (National Parliament) of Bangladesh since 2024 by Retired Major General Abdul Hafiz Mallik of the Bangladesh Awami League. Boundaries The constituency encompasses Bakerganj Upazila.[2 ...

 

 

Régime de Vichy

État françaisRégime de Vichy 10 juillet 1940 – 20 août 1944(4 ans, 1 mois et 10 jours)Drapeau officiel. Emblème officieux. Devise Travail, Famille, Patrie Hymne La Marseillaise[N 1] La France en 1942 : État français État français, zone d'occupation militaire allemande Protectorats français Pertes progressives des territoires du régime de Vichy en faveur de la France libre (légende en cliquant sur l'image).Informations générales Statut Gouvernemen...

منزل ملك زادة

منزل ملك زادةمعلومات عامةنوع المبنى mansion (en) [1][2][3] ممتلكات ثقافية[4][2][5] المكان يزدالمنطقة الإدارية مقاطعة يزد[4][5] البلد  إيرانالاستعمال فندق[3][6][7] (2019 – ) أبرز الأحداثالافتتاح الرسمي القرن 19[6][5] الصفة التُّراثيَّةتص�...

 

 

Chicago Board of Trade

Options and futures exchange in Chicago Chicago Board of TradeTypeSubsidiaryFoundedApril 3, 1848OwnerCME Group41°52′40″N 87°37′56″W / 41.877821°N 87.632285°W / 41.877821; -87.632285The Chicago Board of Trade (CBOT), established on April 3, 1848, is one of the world's oldest futures and options exchanges.[1] On July 12, 2007, the CBOT merged with the Chicago Mercantile Exchange (CME) to form CME Group. CBOT and three other exchanges (CME, NYMEX, and ...

 

 

بلدة غارفيلد (مقاطعة ماكيناك)

  لمعانٍ أخرى، طالع بلدة غارفيلد (توضيح). بلدة غارفيلد الإحداثيات 46°08′40″N 85°30′23″W / 46.1444°N 85.5064°W / 46.1444; -85.5064   [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة  التقسيم الأعلى مقاطعة ماكيناك  خصائص جغرافية  المساحة 137.4 ميل مربع  ارتفاع 202 متر  عدد...

マイタケ

この項目では、キノコの「舞茸」について説明しています。ちょこらびのメンバー「まいたけ」については「ちょこらび」をご覧ください。 この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: マイタケ – ニュース · 書籍 · ス...

 

 

Jungian interpretation of religion

The Jungian interpretation of religion, pioneered by Carl Jung and advanced by his followers, is an attempt to interpret religion in the light of Jungian psychology. Unlike Sigmund Freud and his followers, Jungians tend to treat religious beliefs and behaviors in a positive light, while offering psychological referents to traditional religious terms such as soul, evil, transcendence, the sacred, and God. Because beliefs do not have to be facts in order for people to hold them, the Jungian in...