W latach 1927–1929 Harlow Shapley oraz Helen Sawyer Hogg stworzyli skalę klasyfikacji gromad kulistych w zależności od stopnia koncentracji gwiazd do centrum gromady. W klasyfikacji tej stosuje się cyfry rzymskie w skali od I do XII w zależności od stopnia ich stężenia. Klasyfikacja Shapleya-Sawyer obejmuje najbardziej skoncentrowane gromady, takie jak Messier 75, sklasyfikowane jako typu I, aż do typu XII wraz z sukcesywnie zmniejszającym się stężeniem gwiazd, jak na przykład Palomar 12.
Klasyfikacja gromad otwartych
Obserwacje gromad otwartych wykazały istniejące między nimi różnice. Wynikają one między innymi z ich wieku oraz wielkości i gęstości obszaru, w którym gromady te się formują.
W astronomii są stosowane dwa sposoby klasyfikacji gromad otwartych:
klasyfikacja Shapleya oraz klasyfikacja Trumplera.
Klasyfikacja Shapleya
Otwarte gromady należą często do jednego z typów zgodnie z prostym schematem opracowanym przez Harlowa Shapleya, w przybliżeniu opisującym bogactwo i koncentrację gromady (według Shapleya 1930):
a – pole nieprawidłowości
b – asocjacje gwiazd
c – bardzo luźne i nieregularne klastry
d – luźne klastry
e – średniobogate bogate kompaktowe klastry
f – dość bogate kompaktowe klastry
g – bardzo bogate i skoncentrowane kompaktowe klastry
Klasyfikacja Trumplera
Innym ważnym i bardziej szczegółowym systemem jest klasyfikacja wprowadzona przez Roberta Trumplera. Klasyfikacja ta składa się z trzech części opisujących stopień koncentracji, zakres zróżnicowania jasności gwiazd oraz bogactwo gromad (według Trumplera 1930):
Stopień koncentracji (cyfry rzymskie):
I – wydzielone, o silnej koncentracji w kierunku centrum gromady
II – wydzielone, o słabej koncentracji w kierunku centrum
III – wydzielone, nieskoncentrowane w kierunku centrum
IV – niedające się wydzielić z otaczającego pola gwiazd.
m (ang. medium) – umiarkowanie bogate, od 50 do 100 gwiazd
r (ang. rich) – bogate: ponad 100 gwiazd
Jeśli gromada zawiera mgławicę, dopisuje się na końcu literę n (ang. nebulosity).
Przykłady
gromadę M8 w Skorpionie (Motyl) określa się typem III2p, co oznacza wydzieloną umiarkowaną gromadę, nieskoncentrowaną w kierunku w kierunku centrum, zawierającą mniej niż 50 gwiazd.
