Klasa S (jap. クラスS Kurasu esu), lub S kankei^[1], skrótowo S lub esu (jap. エス) – japoński termin wasei-eigo wywodzący się z początków XX wieku, oznaczający romantyczną przyjaźń między uczennicami^[2]. Terminem tym opisuje się również gatunek shōjo shōsetsu (jap. 少女小説), który opowiada historie o tym samym, zwykle skupiając się na relacjach między starszą dziewczyną (senpai) a młodszą (kōhai)^[3]. „S” jest skrótem, który może oznaczać „siostrę”, „shōjo” (jap. 少女, dosł. młoda dziewczyna), „seks”^[3], „schön” (niem. piękny) lub „escape” (ang. ucieczka)^[2].

Chociaż klasę S można ogólnie opisać jako formę miłości między dziewczętami^[4], różni się ona od związku intymnego lub romansu tym, że jest używana w odniesieniu do związków platonicznych opartych na silnych więziach emocjonalnych i bardzo bliskiej przyjaźni, a nie seksie lub pociągu seksualnym^[5].

Zachodnie powieści Małe kobietki i Mała księżniczka zostały przetłumaczone na język japoński odpowiednio w 1906 i 1910 roku, w celu wykształcenia dziewcząt na „dobre żony oraz mądre matki”. Utwory te pomogły również wprowadzić wśród młodych kobiet w Japonii koncepcje laotong, siostrzeństwa, sentymentalizmu i romansu, a Jo z Małych kobietek stała się szczególnym przykładem postaci chłopczycy^[6].

Na klasę S wpłynęła również Takarazuka Revue^[3], w pełni kobieca trupa teatralna założona w 1914 roku^[6]. Występowały w niej aktorki określane jako otokoyaku (jap. 男役, dosł. „męska rola”), które grały mężczyzn romansujących z kobietami^[7]. Mniej więcej w tym czasie, powstał termin dōseiai (jap. 同性愛, dosł. „miłość tej samej płci”), który opisuje związki butch i femme (określane jako ome), a także związki między dwoma femme^[8]. Popularne media z tamtych czasów sugerowały, że otokoyaku Takarazuki spowodowały, że kobiety w związkach klasy S stawały się ome (butch i femme) i trwały w związkach homoseksualnych znacznie dłużej niż było to dopuszczalne^[3]. Jennifer Robertson stwierdziła, że wiele kobiet identyfikowało się z otokoyaku Takarazuki, ponieważ reprezentowały one wzorowy typ kobiety, która z powodzeniem mogła pokonać bariery obu płci i towarzyszące im role^[9].

Uważa się, że do powstania klasy S przyczyniło się również szybkie tworzenie szkół dla dziewcząt w tym okresie: w 1913 roku było ich 213^[6].

W 1936 roku literatura klasy S została zakazana przez rząd japoński^[10]. Zakaz ten został zniesiony po II wojnie światowej, wraz z ograniczeniami dotyczącymi przedstawiania romansów damsko-męskich w czasopismach dla dziewcząt. To, w połączeniu z zamknięciem szkół dla dziewcząt na rzecz szkół koedukacyjnych i włączeniem do głównego nurtu ruchu wolnej miłości, doprowadziło do upadku klasy S zarówno jako gatunku literackiego, jak i zjawiska społecznego^[11][1].

Literatura klasy S przeżyła renesans popularności pod koniec lat 90. Jej ożywienie przypisuje się serii light novel Maria-sama ga miteru z 1998 roku, którą uważa się za współczesny odpowiednik zbioru opowiadań Hana monogatari autorstwa Nobuko Yoshiyi^[12].

W artykule dla magazynu Fujin Kōron z 1911 roku stwierdzono, że od 70-80% kobiet doświadczyło związków klasy S^[10].

Związki klasy S były zazwyczaj uważane za nieautentyczny wyraz pociągu do osób tej samej płci^[6]. Tak długo, jak ograniczały się one do okresu dojrzewania, były uważane za normalne, a nawet duchowe^[2]. Ta postawa wpłynęła na późniejsze spojrzenie na lesbianizm w Japonii: tolerancję dla nieseksualnej intymności między dziewczętami i powszechne przekonanie, że kobiecy homoseksualizm jest „fazą”^[13].

Klasa S miała znaczący wpływ na japońską literacką tradycję przedstawiania przyjaźni między dziewczętami, rozwój japońskiej literatury lesbijskiej oraz powstanie gatunku mangi i anime – yuri^[13][5].