Kazimierz Stanisław Czachowski

Kazimierz Cz., Dionizy, K. Czach, Adam Korabski, Ludowiec

Data i miejsce urodzenia	28 listopada 1890 Łyszkowice koło Łowicza
Data i miejsce śmierci	17 sierpnia 1948 Kraków
Zawód, zajęcie	historyk literatury, krytyk literacki
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Stanisław Czachowski, ps. Kazimierz Cz., Dionizy, K. Czach, Adam Korabski, Ludowiec (ur. 28 listopada 1890 w Łyszkowicach k. Łowicza^[1], zm. 17 sierpnia 1948 w Krakowie) – polski historyk literatury, krytyk literacki.

Pochodził z rodziny inteligenckiej, był synem Leonarda i Heleny z Rutkowskich. Kształcił się w gimnazjach w Warszawie, Lwowie i Vevey. Studiował w Szkole Rolniczej w Taborze (1908–1912) i w Warszawie. Po studiach pracował w zawodzie, prowadząc m.in. własne gospodarstwo pod Ciechanowem. W latach 1912–1913 odbył studia filologiczne w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie, m.in. pod kierunkiem Bronisława Chlebowskiego. Publikował artykuły na tematy społeczne i rolnicze w czasopismach „Zarzewie” (1910–1911) i „Gazeta Rolnicza” (1912–1914). W 1917 redagował tygodnik „Lud Miechowski”. Pracował następnie jako urzędnik w spółdzielni robotniczo-handlowej (do 1919).

W 1926 zamieszkał w Krakowie, gdzie pracował w zarządzie majątków Polskiej Akademii Umiejętności. Od schyłku lat 20. zajmował się krytyką literacką w prasie codziennej i literackiej. Współpracował z czasopismami „Wiadomości Literackie” (od 1925), „Gazeta Literacka” (od 1926), „Czas” (od 1927), „Kuryer Literacko-Naukowy” (od 1927), „Gazeta Polska” (od 1930).

Podczas II wojny światowej mieszkał w Krakowie. W latach 1945–1946 był dyrektorem Departamentu Literatury i Biura Współpracy Kulturalnej z Zagranicą w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Od 1945 przewodniczył Oddziałowi Krakowskiemu Związku Zawodowego Literatów Polskich. W latach 1946–1947 pełnił funkcję prezesa całego Związku. Od 1945 był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach powojennych publikował m.in. w pismach „Dziennik Polski”, „Odrodzenie”, „Rzeczpospolita”.

Zmarł 17 sierpnia 1948^[2]. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie^[2]. Był żonaty, miał syna i córkę^[2] (kwatera SC13-1-18)^[3].

• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)^[4]
• Złoty Wawrzyn Akademicki (4 listopada 1937)^[5]

Szczególnie interesował się literaturą polskiego pozytywizmu i modernizmu. Zgromadził obszerne dane dotyczące twórczości w okresie międzywojennym (w tym dane bibliograficzne). Przygotował syntezę życia i twórczości Sienkiewicza. Był autorem monografii wielu pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku (takich jak Adolf Dygasiński, Maria Rodziewiczówna, Wacław Sieroszewski, Jan Kasprowicz). Prowadził studia nad W poszukiwaniu straconego czasu Prousta, Czarodziejską Górą Manna, Sagą rodu Forsytów Galsworthy’ego. Był autorem przekładu m.in. Portretu Doriana Graya^[6] Wilde’a (1928).

Jako krytyk zajmował się poezją, dramatem i prozą dwudziestolecia, publikując w niektórych latach ok. 130 artykułów i recenzji. Pisał jednocześnie książki wymagające rozległych badań, wśród których była synteza Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1933.

• Jan Kasprowicz. Próba bibljografji (1929)^[7]
• Literatura francuska w przekładach Boya Żeleńskiego (1930)^[8]
• Henryk Sienkiewicz. Obraz twórczości (1931)^[9]
• Juliusz Kaden-Bandrowski (1931)
• Współczesna powieść polska (1931)
• Wacław Sieroszewski. Człowiek i patriota (1933)^[10]
• Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1933 (1934–1936, 3 tomy)^[11]
• Marja Rodziewiczówna na tle swoich powieści (1935)^[12]
• Najnowsza polska twórczość literacka 1935–1937 (1938)^[13]
• Między romantyzmem a realizmem (1967)

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
• Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 470–472, 500, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
• Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 40. ISBN 978-83-7420-110-0.

• Dzieła Kazimierza Czachowskiego w bibliotece Polona