Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy

nr rej. A/1558 z 30.04.2010[1]
Widok od ul. Gdańskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Adres	ul. Gdańska 16
Styl architektoniczny	eklektyzm
Architekt	Carl Stampehl
Kondygnacje	5
Rozpoczęcie budowy	1882
Ukończenie budowy	1884
Ważniejsze przebudowy	1918–1920
Pierwszy właściciel	Emil Bernhardt
Położenie na mapie Bydgoszczy Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
Położenie na mapie Polski Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
53°07′33″N 18°00′12″E/53,125833 18,003333
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz galerię związaną z tematem: Ulica Gdańska w Bydgoszczy

Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy – kamienica położona w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 16.

Budynek stoi we wschodniej pierzei ul. Gdańskiej, przy skrzyżowaniu z ul. Dworcową. Przylega od południa do hotelu „Pod Orłem” i stanowi z nim całość pod względem gabarytowym i częściowo stylistycznym.

Działkę, na której stoi kamienica, zakupił około 1850 roku piekarz August Friedrich Bernhardt^[2]. Między rokiem 1875 a 1879 firmę przejął jego syn Emil Bernhardt, który wcześniej odbył w Szwajcarii przeszkolenie w zawodzie hotelarskim^[2]. W 1880 roku Emil Bernhardt ożenił się z Luizą Müller, córką posiadacza ziemskiego z okolic Piły, która wniosła bardzo pokaźny posag. Prawdopodobnie część wiana żony przeznaczył na wzniesienie kamienicy przy ul. Gdańskiej 16, sąsiadującej z parcelą hotelu "Pod Orłem"^[2].

Projekt budynku, autorstwa bydgoskiego mistrza murarskiego Carla Stampehla został zatwierdzony 13 lutego 1882 roku. Powstała kamienica trzypiętrowa o reprezentacyjnej fasadzie utrzymanej w stylu historycznym, nawiązującym do form włoskich renesansowych pałaców miejskich. Był to obiekt typu "Geschäftshaus" – z pomieszczeniami kawiarnianymi i sklepowymi w przyziemiu^[2].

W 1918 roku projekt adaptacji pomieszczeń na parterze dla filii Banku Niemieckiego wykonał architekt Gustaw Bruschat. W 1920 roku dokonano kolejnej przebudowy według projektu architekta Rudolfa Kerna^[3].

W kamienicy mieściła jedna z najelegantszych bydgoskich kawiarni „Wiener Cafe”, działająca do 1920 roku^[3]. W okresie międzywojennym miały tu swoje siedziby: Bank Agrarny i Poznański Bank Gospodarstwa Krajowego oraz swój lokal – Niemieckie Towarzystwo Nauki i Sztuki^[3].

Jesienią 2021 w budynku ponownie otwarto kawiarnię^[4][5].

Budynek wzniesiono na planie podkowy, w stylu eklektycznym o formach klasycyzujących^[3]. O dawnej świetności kamienicy świadczy nie tylko dekoracyjna fasada, ale także relikty unikatowej polichromii pokrywającej niegdyś w całości ściany sieni przejazdowej^[6].

Na zapleczu parceli mieści się budynek mieszkalny z żelaznym gankiem i dekoracyjnym, ażurowym szczytem, wzniesiony w 1882 roku, zaprojektowany przez mistrza murarskiego Carla Rose^[3].

• Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003
• Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w:] „Kronika Bydgoska” XIV 1992. Bydgoszcz 1993