Położona ok. 100 km na zachód od Syrakuz, pomiędzy rzekami Oanis i Hyparis (dzis. Ippari), na południowym brzegu tej drugiej (stanowiącej naturalną fosę obronną), u jej ujścia miała dwa porty[1]. Założona według Tukidydesa (Wojna peloponeska VI 5,3) w roku 598 p.n.e.[2], po buncie podjętym z udziałem miejscowych Sykulów przeciw Syrakuzańczykom, została ok. 550 p.n.e. przez nich zniszczona i włączona do strefy ich posiadłości sycylijskich[3]. TyranGelon po opanowaniu Syrakuz dla pomnożenia ich populacji przesiedlił tam całą ludność Kamariny[4]. W okresie wojny peloponeskiej początkowo występowała wiernie po stronie Aten, później jako sprzymierzeniec Syrakuz, przeciwko nim, w sojuszu z symmachią spartańską[5]. W latach konfliktu tyrana Dionizjusza z Kartaginą część ludności opuściła miasto, które ostatecznie zostało przez Kartagińczyków przejęte i wśród kilku innych zmuszone do zburzenia własnych umocnień oraz płacenia stałego trybutu[6].
Ostatniego okresu pomyślności miasto doświadczyło za rządów syrakuzańskiego Timoleona, który wyparł Kartagińczyków na zachód wyspy, a Kamarinę zasiedlił (339) nowymi osadnikami. W późniejszych czasach jej okolice pustoszone były przez wojska tyrana Agatoklesa (309 p.n.e.) i przez Mamertynów (279), zanim w trakcie działań pierwszej wojny punickiej zdobyli je w 258 p.n.e. Rzymianie: miasto zostało zburzone, mieszkańcy sprzedani w niewolę[1].
Pindar w swym utworze (Oda olimpijska V, 2) wskazuje, iż nazwę kolonii wywodzono od patronującej pobliskiemu jezioru okeanidyKamariny[a]. Potwierdzeniem tego mitycznego przekazu jest wyobrażenie eponimicznej nimfy z łabędziem na lokalnych monetach emitowanych w V wieku p.n.e.[7]
↑Osuszeniem tego jeziora mieszkańcy miasta nierozważnie ułatwili Syrakuzańczykom jego zdobycie (553); powstało stąd powiedzenie Camarinam ne moveas (nie ruszaj Kamariny), jako przysłowiowe znane też renesansowym autorom polskim, jak Marcin Bielski (Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska. T. 2. Warszawa: P. Laskauer i W. Babicki, 1901, s. 318).
