PROFILPELAJAR.COM

Julian Krzewiński
	; Julian Krzewiński, 1905-1914 r.
Imię i nazwisko	Julian Piotr Maszyński
Data i miejsce urodzenia	3 października 1882 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	4 marca 1943 ; Warszawa
Zawód	aktor, śpiewak
Lata aktywności	1908–1939
	Zespół artystyczny
	Teatr Nowości
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Julian Krzewiński, właśc. Julian Piotr Maszyński (ur. 3 października 1882 w Warszawie, zm. 4 marca 1943 tamże) – polski aktor, śpiewak (tenor), autor tekstów, powieściopisarz.

Życiorys

Urodził się w rodzinie kompozytora Piotra Maszyńskiego, jego brat Mariusz był aktorem, a siostry Stanisława i Halina malarkami. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, do grona jego wykładowców należała m.in. Gabriela Zapolska^{[potrzebny przypis]}. Po ukończeniu nauki wyjechał do Brazylii, gdzie był artystą cyrkowym. Nie trwało to długo, powrócił do ojczyzny i otrzymał angaż w operetce lwowskiej.

Od 1909 osiadł w Warszawie, gdzie występował w Teatrze Nowości. Występy tam okazały się wielkim sukcesem i utorowały Krzewińskiemu drogę do pozycji czołowego śpiewaka teatru. Występował również w Teatrze Wielkim. Od 1912 był aktorem teatru Bagatela, a od 1913 grał w teatrze rewiowym „Argus”. Występował również w takich teatrach jak: „Reduta”, Teatr Mały, Teatr Letni, Teatr Polski, „Wesoły Wieczór”, „Małe Qui Pro Quo”.

W 1911 po raz pierwszy zagrał w filmie, był to Skandal z ulicy Szopena. W tym samym roku grał też w dwóch innych filmach, w Koszu primadonny i Dniu kwiatka. Ogółem zagrał w ponad trzydziestu produkcjach. Wraz z Antonim Fertnerem i Wincentym Rapackim w 1911 roku założył spółkę filmową.

W 1913 powstała pierwsza jego operetka.

Gra aktorska była dodatkowym zajęciem Juliana Krzewińskiego, przede wszystkim był on mistrzem pióra. Tworzył scenariusze, libretta operetkowe i pisał piosenki. Najsłynniejsze z nich to Bal na Gnojnej, Bal u starego Joska, Już młodość uleciała!, Piosenka Caton. Ułożył też polski tekst do walca^[1] Johanna Straussa syna Nad pięknym modrym Dunajem.

Jego bliskim współpracownikiem był Leopold Brodziński. Był także reżyserem teatralnym, napisał ponad 20 powieści i książek dla dzieci. Był współautorem scenariusza operetki filmowej Każdemu wolno kochać.

21 października 1933 obchodził jubileusz trzydziestolecia pracy artystycznej.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej był żołnierzem 54 pułku piechoty, w którym wystawił ponad 500 przedstawień dla wojska. Został odznaczony Krzyżem Walecznych^[2]. Należy zauważyć, że Julian Krzewiński był żołnierzem, który walczył w obu wojnach światowych. Podczas II wojny światowej pracował jako kelner.

Zmarł 4 marca 1943 i spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 320-4-14)^[3]^[4].

Spektakle teatralne

Aktor

1909 – Wesele Figara, Teatr Wielki w Warszawie
1909 – Hrabia Luxemburg, "Teatr Nowości"
1911 – Cnotliwa Zuzanna, "Teatr Nowości"
1911 – Piękna Rizetta, "Teatr Nowości"
1912 – Życie paryskie, "Teatr Nowości"
1912 – Gri–Gri, "Teatr Nowości"
1913 – Ewa, "Teatr Nowości"
1915 – Florabella, "Teatr Nowości"
1915 – Baron Kimmel, "Teatr Nowości"
1915 – Domek trzech dziewcząt, "Teatr Nowości"
1920 – Królowa kinematografu, "Teatr Nowości"
1920 – Sybilla
1921 – Ostatni walc, "Teatr Nowości"
1921 – Kuzynek z Honolulu, "Teatr Nowości"
1921 – Biały mazur
1921 – Jej wysokość tancerka, "Teatr Nowości"
1924 – Marica, "Teatr Nowości"
1924 – Orłowa, "Teatr Nowości"
1926 – Paryżanka, "Teatr Nowości"
1926 – Teresina, "Teatr Nowości"
1927 – Targ na dziewczęta, "Teatr Nowości"
1931 – Bal w operze, "Teatr Nowości"
1934 – Domek z kart, "Teatr Letni"
1935 – Szczęśliwy pech, "Teatr Letni"
1937 – Jadzia wdowa, "Teatr Polski"

Scenarzysta

Maharadża w Warszawie
Major ułanów

Filmografia

1911 – Skandal na ulicy Szopena
1911 – Dzień kwiatka
1916 – Wściekły rywal
1922 – Kizia - Mizia
1924 – Miodowe miesiące z przeszkodami
1926 – Czerwony błazen
1928 – Przeznaczenie
1928 – Pan Tadeusz
1929 – Policmajster Tagiejew
1929 – Mocny człowiek
1932 – Rycerze mroku
1932 – Pałac na kółkach
1932 – Rok 1914
1933 – Każdemu wolno kochać
1933 – Zabawka
1934 – Co mój mąż robi w nocy…
1935 – Panienka z poste restante
1936 – Ada! To nie wypada!
1936 – Róża jako Chłop
1936 – Pan Twardowski (niewymieniony w czołówce)
1936 – Tajemnica Panny Brinx jako Portier w hotelu
1936 – Jadzia
1937 – Piętro wyżej jako Dyrektor Polskiego Radia
1937 – Płomienne serca
1937 – Znachor jako Prezes Sądu
1937 – Dorożkarz nr 13 jako Wuj Krystyny
1938 – Szczęśliwa trzynastka jako Profesor Buńczykiewicz
1938 – Robert i Bertrand jako lokaj
1938 – Kościuszko pod Racławicami jako Wuj Hanki, Andrzej
1938 – Wrzos jako Jan
1939 – Biały Murzyn jako Sąsiad Lipskich, adorator hrabiny
1939 – Kłamstwo Krystyny jako lokaj Marleckich
1939 – Doktór Murek jako ojciec Niry

Dyskografia

1910 – Julian Krzewiński i Józef Redo artyści Teatrów Rządowych Syrena Rekord (SGR 9823–9826)
1912 – Marian Domosławski, Wincenty Rapacki (syn) oraz Julian Krzewiński artyści Warszawskich Teatrów Rządowych Syrena Rekord (SGR 12691–12717)

Przypisy

↑ Nad pięknym, modrym Dunajem : walc wiedeński - Stare Melodie [online], Stare Melodie - przecudny zgrzyt ze starych płyt [dostęp 2019-02-20] (pol.).
↑ Poznawajmy Obywateli Zasłużonych. „Świat Zasłużonych”. Nr 2, s. 25, 1934. Warszawa. [dostęp 2020-12-09].
↑ Cmentarz Stare Powązki: MICHALINA MASZYŃSKA-KRZEWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-12-09] .
↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.

Bibliografia

Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.
Syrena Record : pierwsza polska wytwórnia fonograficzna = Poland's first recording company : 1904–1939. ISBN 83-917189-0-5.