Gdy w roku 1926 rozpoczynał studia na Uniwersytecie Toronto nie istniał jeszcze program nauczania geofizyki; utrudnione było nawet połączenie studiów fizyki i geologii. Wilson wybrał więc matematykę i fizykę, a w czasie letnich wakacji brał udział w terenowych zajęciach geologicznych[3]. W roku 1932 uzyskał drugi licencjat w dziedzinie geofizyki po studiach w St John’s College na Uniwersytecie Cambridge[2]. Następnie, w roku 1936, otrzymał stopień doktora na Uniwersytecie Princeton. Po studiach pracował w Geological Survey of Canada, a następnie brał udział w II wojnie światowej. Po wojnie, w roku 1946 został profesorem geofizyki University of Toronto (zastępując swojego profesora, fizyka Lachlina Gilchrista). Prowadzone wówczas badania geofizyczne były związane z odkryciem w Leducpola naftowego (1947). Wilson kierował opracowywaniem pierwszych map lodowców Kanady; był pionierem stosowania zdjęć lotniczych w kartografii geologicznej; poszukując nieznanych arktycznych wysp dokonał – jako drugi kanadyjczyk – przelotu nad Biegunem Północnym (1946).
W latach 1958–1964 był członkiem National Research Council[1][2]. Pełnił funkcję przewodniczącego Royal Society of Canada (1972–1973) i American Geophysical Union (1980–1982)[2]. Po przejściu na emeryturę w 1974 r. wykładał w University of Toronto jako profesor emeritus; w latach 1983–1986 był rektoremYork University oraz dyrektorem Ontario Science Centre (do 1985)[1][2].
Tematyka badań i publikacje
Jego najbardziej cenione prace naukowe dotyczyły tektoniki płyt – artykuł A New Class of Faults and their Bearing on Continental Drift (1965; w wolnym przekładzie – „Nowa klasa uskoków i ich wpływ na dryf kontynentów”; zob. uskok transformacyjny) jest uznawana za przełomową w tej dziedzinie[1][2]. Wśród innych publikacji wymieniane są m.in.[2]:
A Revolution in Earth Science (1967),
Continents Adrift and Continents Aground (1977),
oraz książki na temat Chin, które ułatwiły poprawę stosunków tego kraju z krajami zachodnimi[1][2]:
One Chinese Moon (1959),
Year of the New Moons (1961),
Odznaczenia i nagrody
Upamiętnieniem Johna Tuzo Wilsona jest m.in. nazwanie jego imieniem cyklu superkontynentalnego oraz gór na Antarktydzie i podwodnej góry – wygasłego wulkanu – Tuzo Wilson Seamounts w pobliżu wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej[4]. Na jego cześć ustanowiono „J. Tuzo Wilson Medal”, przyznawany kanadyjskim naukowcom za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie geofizyki. W procesie selekcji kandydatów jest brany pod uwagę poziom badań naukowych lub technicznych, osiągnięcia w zakresie instrumentów badawczych, możliwość zastosowania wyników badań w praktyce oraz osiągnięcia dydaktyczne. Pierwszy Medal otrzymał J. Tuzo Wilson w roku 1978[5].