Jezioro Białe (powiat mrągowski)

Ten artykuł dotyczy jeziora w województwie warmińsko-mazurskim w powiecie mrągowskim. Zobacz też: Jezioro Białe.
Jezioro Białe
Ilustracja
Widok na pomost i tablicę informacyjną ze Stanicy Wodnej „Bieńki” nad Jeziorem Białym
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowości nadbrzeżne

Dłużec, Zdrojewo, Goleń, Bieńki

Region

Pojezierze Mrągowskie

Wysokość lustra

131,2 m n.p.m.

Wyspy

Wyspa Owcza, Suchy Ostrówek i trzy inne

Morfometria
Powierzchnia

376,2 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


1480 m
5020 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


7,3 m
31,0 m

Długość linii brzegowej

18100 m

Objętość

25 066,7 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

III (1992)[1]

Rzeki zasilające

Babięcka Struga, Piłaki, Golanka, Krzywy Róg

Rzeki wypływające

Babięcka Struga

Położenie na mapie gminy Piecki
Mapa konturowa gminy Piecki, po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Białe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Białe”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Białe”
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego
Mapa konturowa powiatu mrągowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Białe”
Ziemia53°44′05″N 21°14′57″E/53,734722 21,249167
Mapka jeziora
Mapa jeziora
Multimedia w Wikimedia Commons

Jezioro Białe – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki[2].

Położenie i charakterystyka

Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[1], w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego[3], w dorzeczu Krutynia–Pisa–Narew, 12 km w kierunku południowym od Mrągowa[4]. Ma połączenia z jeziorami: Gant od strony południowo-zachodniej oraz Dłużec od strony północnej – poprzez przepływającą Babięcką Strugę, a także z jeziorem Piłaki – poprzez strugę Piłaki. Do zbiornika wodnego uchodzi także Golanka[5] i Krzywy Róg[6]. Na jeziorze znajdują się pięć wysp, w tym Wyspa Owcza i Suchy Ostrówek[6] o łącznej powierzchni 18,2 ha[4]. Zatoka w południowej części akwenu nosi nazwę Kąt Macharski[7]. W okolicach brzegów położone są wsie: Dłużec, Zdrojewo, Goleń oraz przysiółek Bieńki[6] z polem biwakowym i stanicą kajakową PTTK[4].

Linia brzegowa rozwinięta, na jeziorze znajdują się liczne wyspy i półwyspy. Zbiornik wodny leży w otoczeniu pól i łąk, a od strony południowo-zachodniej także lasów. Brzegi wysokie i strome, bardziej łagodne i płaskie na wschodzie – w części południowej i środkowej. Stoki ławicy piaszczysto-muliste, w większości łagodne, z wyjątkiem niektórych odcinków brzegów zachodnich, które opadają bardzo stromo[4].

Jezioro jest częścią najpopularniejszego szlaku kajakowego na Mazurach – szlaku rzeki Krutyni, który liczy 91 km[8].

Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[9].

Jezioro jest wykorzystywane gospodarczo przez Gospodarstwo Rybackie Mrągowo[10]. Leży na terenie obwodu rybackiego Jeziora Białe w zlewni rzeki Pisa – nr 36[11]. Na jego terenie obowiązuje strefa ciszy[10].

Przed 1950 jezioro nosiło niemiecką nazwę Weiss See[12].

Morfometria

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 376,2 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 7,3 m, a maksymalna – 31,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 131,2 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 25 066,7 tys. m³[1]. Maksymalna długość jeziora to 5020 m, a szerokość 1480 m. Długość linii brzegowej wynosi 18100 m[4].

Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 328,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 131,2 m n.p.m.[1]

Przyroda

W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. szczupak, leszcz, płoć, sandacz, węgorz i lin. Roślinność przybrzeżna niezbyt rozwinięta, dominuje trzcina i oczeret jeziorny. Największe jej skupiska znajdują się na krańcach wschodnich i południowych. Wśród roślinności zanurzonej i pływającej, przeważają rdestnica, moczarka i jaskier, w zatokach występują grzybienie białe i grążel żółty[4].

Jezioro Białe leży na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Rzeka Babant i jezioro Białe” ustanowionego rozporządzeniem wojewody warmińsko-mazurskiego z dnia 9 sierpnia 2007 roku o powierzchni 12 458 ha[13].

Zgodnie z badaniem z 1992 roku przyznano akwenowi III klasę czystości[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 379, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
  2. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 13, ISBN 83-239-9607-5.
  3. ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
  4. ↑ a b c d e f Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Jeziora Pojezierza Mrągowskiego, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1998 (Przewodniki wędkarskie; 4), ISBN 83-87506-55-9, OCLC 749850823.
  5. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap TOPO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2016-11-05].
  6. ↑ a b c Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap ORTO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2016-11-05].
  7. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 135, ISBN 83-239-9607-5.
  8. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Sorkwity, s. 33. Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Sorkwity, 2014-08-29. [dostęp 2016-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  9. ↑ Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 126 [dostęp 2016-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  10. ↑ a b Wykaz jezior - Gospodarstwo Rybackie Mrągowo. [dostęp 2016-11-04].
  11. ↑ Sejmik Warmińsko-Mazurski: Plan ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego do 2021 r., s. 39. parkikrajobrazowewarmiimazur.pl, 2011-04-01. [dostęp 2016-11-05].
  12. ↑ Poz. 588. Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia 1950 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości.. „Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 427, 8 maja 1950. 
  13. ↑ 1700 Rozporządzenie Nr 26 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 9 sierpnia 2007 r. w sprawie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Rzeka Babant i Jezioro Białe”.. „Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego”. 122, s. 6555–6556, 2007-08-14. Olsztyn: Wojewoda Warmińsko-Mazurski. ISSN 1508-4817. [dostęp 2016-11-04].