Jerzy Aleksandrowicz (neurofizjolog)

Ten artykuł dotyczy neurofizjologa. Zobacz też: inne osoby o tym nazwisku.
Jerzy Aleksandrowicz
Ilustracja
Jerzy Aleksandrowicz (1939)
Imię i nazwisko urodzenia

Jerzy Stanisław Aleksandrowicz

Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1886
Stoczki. Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

28 października 1970
Plymouth, Wielka Brytania

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski
w Warszawie

Zawód, zajęcie

lekarz, biolog, histolog, neurofizjolog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Jerzego Aleksandrowicza na Starych Powązkach w Warszawie

Jerzy Stanisław Aleksandrowicz[1] lub Alexandrowicz[2] (ur. 2 sierpnia 1886 w Stoczkach[3], zm. 28 października 1970 w Plymouth) – pułkownik lekarz Polskich Sił Zbrojnych, biolog, histolog, jeden z czołowych neurofizjologów porównawczych na świecie.

Życiorys

Był synem Bronisława (leśnika) i wnukiem Jerzego Aleksandrowicza (botanika)[4]. Ukończył Gimnazjum nr IV w Warszawie[5]. W 1904 rozpoczął studia przyrodnicze w Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, jednak za udział w strajku studenckim w 1905 został relegowany z uczelni i zmuszony do opuszczenia Królestwa Polskiego. Naukę kontynuował w Zurychu, a studia uzupełniające odbył w Monachium, Heidelbergu, Paryżu i Jenie[3]. Stopień dr filozofii uzyskał w Zurychu w 1909 roku na podstawie pracy Zur Kenntnis des sympathischen Nervensystems der Crustaceen[6]. W 1913 roku w Jenie otrzymał doktorat nauk medycznych na podstawie pracy Zur Kenntnis der Cellulose und des Cellulose-lösenden Fermenten in Hepatopancreas saft der Schnecke (Helix pomatia). W tym samym roku został zatrudniony jako chirurg wojskowy w szpitalu w Belgradzie, a następnie został asystentem Kazimierza Kostaneckiego (1913–1918) na Uniwersytecie Jagiellońskim, będąc równocześnie docentem anatomii artystycznej w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

W latach 1914–1915 i 1918–1919 pełnił służbę w armii Austro-Węgier, w charakterze lekarza w szpitalach polowych. W 1919 przeniósł się do Wilna, gdzie objął kierownictwo Zakładu Anatomii Opisowej na organizującym się Uniwersytecie Stefana Batorego[3].

Podczas wojny polsko-bolszewickiej był lekarzem naczelnym 211 pułku ułanów. Po jej zakończeniu został zweryfikowany w stopniu majora, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów-Miasto i posiadał przydział mobilizacyjny do kadry zapasowej 3 Szpitala Okręgowego.

W 1921 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i objął funkcję kierownika Zakładu Histologii i Embriologii Uniwersytetu Stefa Batorego w Wilnie. Od 1930 roku był profesorem zwyczajnym. W 1931 roku objął kierownictwo Zakładu Histologii i Embriologii Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie[3]. W 1933 roku został prorektorem, od 1 września 1936 roku piastował stanowisko rektora tej uczelni. W ostatnim roku istnienia II RP w maju 1939 roku został ponownie wybrany rektorem AMW, jednak nie przyjął tej funkcji i wybrany został Kazimierz Szczudłowski[7]. W 1934 roku został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Od listopada 1937[8] do 7 grudnia 1938 roku pracował jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[9]. Z pracy tej zrezygnował na znak protestu przeciw atakom władzy na postępowych profesorów i młodzież akademicką.

W 1939 roku zgłosił się do Wojska Polskiego i po agresji ZSRR na Polskę trafił do niewoli sowieckiej. W latach 1941–1942 walczył jako żołnierz Armii Polskiej pod dowództwem gen. Andersa i wraz z nią przebył szlak bojowy od Iranu przez Bliski Wschód do Włoch. Awansował do stopnia pułkownika oraz szefa Wydziału Oświaty 2 Korpusu. Następnie z częścią armii Andersa trafił do Anglii. Tam przez dwa lata (1943–1945) przebywał w obozie karnym na farmie w Hartfordshire za odmowę oddania się do dyspozycji władz brytyjskich (odmówił wcielenia do armii angielskiej). Został jednak zwolniony dzięki licznym protestom polskich i angielskich uczonych.

Od 1947 do 1957 roku pracował jako kustosz Laboratorium Biologii Morskiej (Marine Biological Association) w Plymouth, placówki kierowanej przez sir Fredericka Russela. Był wybitnym znawcą układu nerwowego bezkręgowców. Zajmował się także neurofizjologią porównawczą. Zainicjował w Polsce badania anatomoporównawcze nad unerwieniem serca u bezkręgowców, prowadził także pionierskie badania nad akomodacją oka u głowonogów.

W 1950 członek założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Zmarł 28 października 1970 w Plymouth, ale 12 grudnia tego samego roku jego prochy złożono w rodzinnym grobowcu na warszawskich Powązkach (kwatera 62, rząd 5, grób 22)[10].

Ordery i odznaczenia

Wybrane publikacje naukowe

  • Zur Kenntnis des sympatischen Nervensystems des Crustaceen (1909)
  • Zur Kenntnis der Cellulose und des Cellulose - lösenden Fermentes im Hepatopancrearsaft der Schencke (Helixpomatia) (1913)
  • O anatomicznych aparatach nerwowych (1910)
  • Zur Kenntnis des sympatischen Nervensystems einiger Wirbellosen (1913)
  • The Innervation of the Heart of the Cockrooach (Periplaneta orientalis) (1926)
  • O akomodacji oczu o głowonogów
  • O unerwieniu oczu u głowonogów (dwa streszczenia referatów zamieszczone w Księdze Pamiątkowej XI zjazdu lekarzy i przyrodników polskich) (1926)
  • The Innervation of the Heart of the Crustacea (1932)
  • Innervation des branchies de Squilla mantis (1933)
  • Muscle Receptor Organs in the Paguridae (1952)
  • An Accesory Organ of the Circulatory System of Sepia and Loligo (1962)

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Jerzy Aleksandrowicz (neurofizjolog).

Przypisy

  1. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Jerzy Stanisław Aleksandrowicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-08-26].
  2. ↑ Anna Supruniuk, 40 LAT NIEOBECNOŚCI JERZY ALEXANDROWICZ (1886-1970) [online].
  3. ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 7.
  4. ↑ Stanisław Feliksiak (red.): Słownik biologów polskich. Warszawa: PWN, 1987, s. 47–48.
  5. ↑ Stanisław Trzebiński, Wydział Lekarski Uniwersytetu Stefana Batorego w latach 1919–1929, Wilno 1931, s. 115.
  6. ↑ Matrikeledition [online], www.matrikel.uzh.ch [dostęp 2018-02-25].
  7. ↑ Wybór rektora Akademii Medycyny Weterynaryjnej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 107 z 13 maja 1939. 
  8. ↑ Nowy wiceminister oświaty. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 259 z 14 listopada 1937. 
  9. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 24, 7 lutego 1939. 
  10. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEXANDROWICZOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29].
  11. ↑ Komunikat o nadaniu orderu „Odrodzenia Polski”. „Dziennik Ustaw RP”. 4, s. 23, 1958-05-23. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

Bibliografia

  • Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Boleslav III dari Bohemia

Boleslav III dari Bohemia Boleslaus III (Bahasa Ceska: Boleslav III. Ryšavý) (wafat tahun 1037), disebut yang Berambut Merah atau yang Buta, merupakan seorang adipati Bohemia dari tahun 999 sampai 1002. Ia merupakan seorang pemimpin yang terburuk dari seluruh pemimpin yang pernah duduk di atas tahta Bohemia. Putra Boleslav II yang Saleh, Boleslav III merupakan seorang pemimpin yang lemah di Bohemia yang menjadi bidak di dalam perang yang panjang antara Kaisar Romawi Suci Henry II dan Boles�...

 

XXIV dinastia egizia

La XXIV dinastia egizia, penultima del Terzo periodo intermedio dell'Egitto, comprende solamente due sovrani, uno solo dei quali, Boccori, è citato come tale dalle liste manetoniane. EgittoDati amministrativiLingue parlateAntico egizio CapitaleSais PoliticaForma di governoMonarchia assoluta Nascita732 a.C. Fine720 a.C. Territorio e popolazioneReligione e societàReligione di StatoReligione egizia Evoluzione storicaPreceduto daRegno d'Egitto (XXIII dinastia) Succeduto daRegno d'Egitto (XXV di...

 

Karl Landsteiner

Austrian immunologist (1868–1943) Karl LandsteinerBorn(1868-06-14)14 June 1868Baden bei Wien, Austria-HungaryDied26 June 1943(1943-06-26) (aged 75)New York City, USCitizenship Austria United States (from 1929)[2] Alma materUniversity of Vienna (MD, 1891)Known forResearch of blood group system, discovery of Rh factor, discovery of poliovirusAwards Nobel Prize in Physiology or Medicine (1930) National Academy of Sciences, USA (1932) Cameron Prize for Therapeutics of the...

Mental retardation and microcephaly with pontine and cerebellar hypoplasia

Rare X-linked dominant genetic disorder Medical conditionIntellectual disability and microcephaly with pontine and cerebellar hypoplasiaOther namesX-linked intellectual disability - microcephaly - pontocerebellar hypoplasia[1]This condition is inherited in an X-linked dominant manner.SpecialtyMedical genetics  Mental retardation and microcephaly with pontine and cerebellar hypoplasia (MICPCH) – also known as mental retardation, X-linked, syndromic, Najm type (MRXSNA); X-linked ...

 

Convention de Seneca Falls

Liste des signataires de la Déclaration de sentiments de 1848. La Convention de Seneca Falls, tenue les 19 et 20 juillet 1848 à Seneca Falls (New York), fut la première convention pour les droits des femmes à se dérouler sur le sol des États-Unis[1]. Elle réunit environ deux cents personnes parmi lesquelles Elizabeth Cady Stanton, Lucretia C. Mott et Abby Kelley trois figures marquantes du mouvement féministe américain, et plusieurs représentants du mouvement abolitionniste tel l'or...

 

Bombardier CRJ

Bombardier CRJ 1000 NexGen milik Garuda Indonesia Bombardier CRJ Bombardier CRJ (Canadair Regional Jet) merupakan sebuah pesawat regional yang diproduksi oleh Bombardier, dan berdasarkan oleh Canadian Challenger business jet. Pesawat ini terbang pertama kali pada tanggal 10 Mei 1991. Ada dua jenis Bombardier CRJ di pasaran, yaitu CRJ100/CRJ200 dan CRJ700/CRJ900/CRJ1000. Operator Amerika Utara ALMA de Mexico Air Canada Jazz American Eagle Air Wisconsin Comair Compass Airlines (Northwest Airlin...

UGM-96 Trident I

UGM-96 Trident I, atau Trident C4 adalah sebuah peluru kendali / rudal balistik Amerika yang diluncurkan Submarine, dibangun oleh Lockheed Martin Space Systems di Sunnyvale, California. Pertama digunakan pada tahun 1979, Trident I menggantikan rudal Poseidon. Ini sudah pensiun pada tahun 2005, [2] yang telah digantikan oleh Trident II. Trident I adalah tiga tahap, rudal berbahan bakar padat. Referensi Wikimedia Commons memiliki media mengenai Trident missile. lbsSistem penggolongan peluru ke...

 

ヨハネス12世 (ローマ教皇)

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国（中部イタリア）スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世（スポレート公）、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世（Ioannes XII、937年 - 964年5月14日）は、ロ...

 

جابر بن عبد الله الأنصاري

  لمعانٍ أخرى، طالع جابر بن عبد الله (توضيح). جابر بن عبد الله الأنصاري معلومات شخصية اسم الولادة جابر بن عبد الله الميلاد 16 ق.هـيثرب الوفاة 78 هـ (94 سنة).المدينة المنورة مواطنة الخلافة الراشدة الدولة الأموية  الكنية أبو عبد الله مشكلة صحية عمى  الأب عبد الله بن عمرو �...

Greyhound Bus Station (Portland, Oregon)

Building in Portland, Oregon, U.S. Greyhound Bus StationBus stationGeneral informationLocationPortland, OregonUnited StatesLocation Viewed from the southwest in 2011 Greyhound Lines operated a bus station and terminal in Portland, Oregon's Old Town Chinatown, until 2019. The building was closed to the public,[1] and as of fall 2020 was slated to operate as a temporarily homeless shelter.[2] References ^ Gallivan, Joseph (September 10, 2019). Greyhound's Portland terminal empty...

 

Agriculture in India

Development of agricultural output of India in 2015 US$ Share of labour force employed in agriculture in India The history of agriculture in India dates back to the Neolithic period. India ranks second worldwide in farm outputs. As per the Indian economic survey 2020 -21, agriculture employed more than 50% of the Indian workforce and contributed 20.2% to the country's GDP.[1] In 2016, agriculture and allied sectors like animal husbandry, forestry and fisheries accounted for 17.5% of ...

 

2020年夏季奧林匹克運動會划船女子單人雙槳比賽

第三十二届夏季奥林匹克运动会划船女子單人雙槳比賽比賽場館海之森水上競技場日期2021年7月23日至30日参赛选手32位選手，來自32個國家和地區冠军成绩7:13.97 OB奖牌获得者01 ! 埃玛·特威格 新西兰02 ! 安娜·普拉卡岑 俄罗斯奥林匹克委员会03 ! Magdalena Lobnig 奥地利← 20162024 → 2020年夏季奥林匹克运动会赛艇比赛单人双桨男子女子双人单桨男子...

Cheshire

County of England This article is about the county in England. For other uses, see Cheshire (disambiguation). Ceremonial county in EnglandCheshireCeremonial countyThe Cheshire Plain from Beeston Castle, Eastgate Clock in Chester, and Little Moreton HallCoordinates: 53°10′N 2°35′W / 53.167°N 2.583°W / 53.167; -2.583Sovereign stateUnited KingdomConstituent countryEnglandRegionNorth West EnglandEstablishedAncientTime zoneUTC+0 (GMT) • Summer (DST)UTC+1...

 

Мученик

Запрос «Мученицы» перенаправляется сюда. О фильме 2008 года см. Мученицы (фильм, 2008); о ремейке 2015 года см. Мученицы (фильм, 2015) «Не от мира сего (Христианская мученица)», Марк Антокольский, 1887 Му́ченик (ж. р. му́ченица, др.-греч. μάρτυς, μάρτῠρος  — «свидетель», лат. martyr) �...

 

John Dickinson

Founding Father of the United States (1732–1808) For other people named John Dickinson, see John Dickinson (disambiguation). John DickinsonPortrait, 17805th President of PennsylvaniaIn officeNovember 7, 1782 – October 18, 1785Vice PresidentJames EwingJames IrvineCharles BiddlePreceded byWilliam MooreSucceeded byBenjamin Franklin5th President of DelawareIn officeNovember 13, 1781 – January 12, 1783Preceded byCaesar RodneySucceeded byJohn CookContinental Congressmanfrom ...

Witch (righteye flounder)

Species of fish Witch Conservation status Vulnerable  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Actinopterygii Order: Pleuronectiformes Family: Pleuronectidae Genus: Glyptocephalus Species: G. cynoglossus Binomial name Glyptocephalus cynoglossus(Linnaeus, 1758)[2] Synonyms[2] Pleuronectes cynoglossus Linnaeus, 1758 Pleuronectes saxicola Faber, 1828 Pleuronectes nigromanus Nilsson, 1829 Platessa elongat...

 

Contactgemeenschap

De associatie van scherpe zegge (op de voorgrond) en de riet-associatie (op de achtergrond). Beide associaties zijn hier elkaars contactgemeenschappen bij de oever van een kolk. Met een contactgemeenschap wordt in de vegetatiekunde een plantengemeenschap bedoeld die in ruimtelijke zin concreet grenst aan een andere plantengemeenschap. Wanneer plantengemeenschappen elkaars contactgemeenschappen vormen, grenzen zij aan elkaar in de (plaatselijke) vegetatiezonering en vertonen een gemeenschapsgr...

 

British Columbia

Province of Canada Province in CanadaBritish Columbia Colombie-Britannique (French)[1][2][3]Province FlagCoat of armsMotto: Splendor sine occasu (Latin for 'splendour without diminishment') BC AB SK MB ON QC NB PE NS NL YT NT NU Coordinates: 54°N 125°W / 54°N 125°W / 54; -125[4]CountryCanadaBefore confederationUnited Colony of British ColumbiaConfederationJuly 20, 1871 (7th)CapitalVictoriaLargest cityVancouver Large...

حرف تي بارب

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف حرف تي بارب حالة الحفظ أنواع غير مهددة أو خطر انقراض ضعيف جدا المرتبة التصنيفية نوع  التصنيف العلمي  فوق النطاق  حيويات مملكة عليا  أبواكيات مملكة  بعديات حقيقية عويلم  كلوانيات مملكة فرعية  ثانويات الفم شعبة  ح�...

 

SG Dynamo Dresde

Pour les articles homonymes, voir Dresden. Dynamo Dresden Généralités Nom complet Sportgemeinschaft Dynamo Dresden e. V. Surnoms SGD - Dynamo Fondation 12 avril 1953 Couleurs Noir et jaune Stade Rudolf-Harbig-Stadion (32 066 places) Siège Lennéstraße 1201069 Dresde Championnat actuel 3. Liga Président Andreas Ritter Entraîneur Heiko Scholz Joueur le plus capé Reinhard Häfner (519) Meilleur buteur Torsten Gütschow (158) Site web www.dynamo-dresden.de Palmarès principal N...