Jan Grzegorz Krawiec (ur. 15 marca 1909 w Bukowsku, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Pochodził z Bukowska[1]. Urodził się jako syn Józefa (rolnik)[2] i Franciszki z domu Klimek. W 1930 ukończył Państwowej Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku[3].
Następnie został powołany do odbycia służby wojskowej i po roku w 1931 ukończył dywizyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty przy 17 pułku piechoty. W tym samym roku przeniesiony do rezerwy. Został przydzielony do 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich. W późniejszych latach odbywał ćwiczenia rezerwy w 4 pułku Strzelców Podhalańskich jako dowódca plutonu w 1938.
Wobec zagrożenia konfliktem, w 1939 został zmobilizowany, a po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej służył w szeregach batalionu ON „Żywiec”[4]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i wkroczeniu do Lwowa, został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku[4]. Wiosną 1940 (przypuszczalnie 18 kwietnia) wraz z innymi jeńcami osadzonymi w Starobielsku został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[4], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[5]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1863[4].
Upamiętnienie
Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[6] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[7].
W 1962 Jan Krawiec został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na tablicy Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[8][9][10]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].
Jan Krawiec został wymieniony na tablicy pamiątkowej, odsłoniętej 15 września 1996 na ogrodzeniu kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego parafii pod tym samym wezwaniem w Bukowsku, honorującej ofiary walk i prześladowań z okresu II wojny światowej pochodzących z Bukowska i okolic (poza nim zostały upamiętnione trzy inne ofiary zbrodni katyńskiej: Stanisław Kowalik, Stanisław Chorążek i Władysław Wilecki)[14][15].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Martyrologia Polaków na Wschodzie podczas II wojny światowej. zs3.sanok.pl. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)].
- ↑ Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 193.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-04-08]. (pol.).
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 262.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
- ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 172 [dostęp 2024-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ 94 Rocznica Odzyskania Niepodległości. bukowsko.pl. [dostęp 2014-04-28].
- ↑ Henryk Pałuk. Świętowanie niepodlległości w Bukowsku. „Kwartalnik. Gazeta Gminy Bukowsko”, s. 4-5, Nr 4 (32) z 2012.
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 44.
- Jan Krawiec. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-28].