Jakub Wiktor

Jakub Maurycy Apolinary Wiktor
Herb
Brochwicz
Data urodzenia

1814

Data i miejsce śmierci

10 lipca 1887
Karlsbad

Dzieci

Adam Wiktor

Jakub Maurycy Apolinary Wiktor[a] herbu Brochwicz (ur. 1814, zm. 10 lipca 1887 w Karlsbadzie) – polski ziemianin, właściciel dóbr, działacz gospodarczy i społeczny.

Życiorys

Budynek dworski w Woli Sękowej
Grobowiec Wiktorów w Zarszynie

Jakub Maurycy Apolinary Wiktor urodził się w 1814[1]. Był synem Euzebiusza Tomasza Wiktora z Wróblika herbu Brochwicz (1785-, członek Stanów Galicyjskich) i Joanny z domu Grodzickiej herbu Łada[1]. Jego rodzeństwem byli: Jan (1812–1877), Aniela (1816-1877, właścicielka dóbr Niebocko, dwukrotnie zamężna pod nazwiskiem Kraińska), Józef (1817-1854, właściciel dóbr Wojkówka)[1].

W 1845 Jakub i Józef Wiktorowie przejęli majątek dworski w Woli Sękowej (wieś była także określana jako (Wola) Senkowa i Wola Seńkowa). W kolejnych latach Jakub Wiktor władał majątkiem[2][3]. W połowie XIX wieku był właścicielem posiadłości tabularnej Senkowa, Wola Jaworowa, Zaliw[4]. Posiadał też połowę wsi Nagórzany i Nowotaniec[1]. Na podstawie darowizny z 11 listopada 1884 dwór w Woli Sękowej przejął Władysław Jan Wiktor i posiadał go w późniejszym czasie[5].

Był wybierany do Rady c. k. powiatu sanockiego jako reprezentant grupy większych posiadłości: w 1867[6] (pełnił funkcję prezesa wydziału)[7][8], w 1870 (ponownie wybrany prezesem wydziału)[9][10][11][12]. Na początku maja 1870 w jego miejsce w Radzie jako przedstawiciel większych posiadłości został wybrany Stanisław Bieliński[13].

Był członkiem Stanów Galicyjskich[1][14]. Był uprawniony o wyboru posłów na Sejm Krajowy Galicji: w 1870 jako posiadacz dóbr tabularnych Wola Sękowa i Wola Jaworowa (analogicznie jego brat Jan jako posiadacz majątków Długie, Posada Zarszyńska i Zarszyn)[15], w 1884 jako posiadacz tabularnej własności Nowotaniec (część), Wola Jaworowa, Wola Seńkowa[16]. Pełnił funkcję kuratora fundacji Sikorskich[1][14].

Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek Komitetu GTG (od 28 czerwca 1870 do 18 czerwca 1875)[17][18][12]. W 1860 został członkiem pierwszego zarządu Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie[19] i pełnił tę funkcję do 1868[12]. Od 1887 był szacownikiem dóbr dla okręgu sanockiego C. K. Sądu Obwodowego w Sanoku[20]. Pełnił funkcję delegata (1868-1870), dyrektora (1870) i wiceprezesa (1884-1887) Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[21][22][1][23]. 26 marca 1887 został wybrany członkiem wydziału Galicyjskiej Kasy Oszczędności we Lwowie[24][12]. Był też dyrektorem Towarzystwa Zaliczkowego dla Rolnictwa i Przemysłu[1][12]. Był numizmatykiem[1].

Jakub Wiktor był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną od 1845 była Wincenta (wzgl. Wincentyna) z domu Zatorska herbu Ślepowron[12] (1824-1847, właścicielka majątków Załuż i Wujskie pod Sanokiem), z którą miał syna Adama (1847-1907)[1]. Drugą żoną została w 1858 siostra przyrodnia pierwszej żony, Anna Leopoldyna (1820-1898, właściciela majątku Wańkowa), a ich dziećmi byli: Maria Scholastyka (1854-1940, żona Franciszka Rozwadowskiego[22], po ojcu spadkobierczyni majątku Wańkowa[25]), Władysław Jan Duklan (ur. 1855, podporucznik w rezerwie ułanów), Zofia (ur. 1865, po mężu Nikorowicz)[1]. Nieślubnym dzieckiem Jakuba Wiktora i Wincenty Jasińskiej (1848–1924[26])) był Adam Didur (1874-1946), światowej sławy śpiewak[27].

Na początku lipca 1887 odwiózł żonę do uzdrowiska Marienbad, po czym sam zmierzał do sanatorium w Karlsbad[22]. W drodze zachorował, stracił przytomność i zmarł w Karlsbadzie 10 lipca 1887[21][22]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym w Zarszynie[22].

Po jego śmierci urząd marszałka Rady powiatu sanockiego objął Maksymilian Łepkowski)[9], a w radzie nadzorczej Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie został wybrany Bolesław Augustynowicz[28].

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Jacob Wiktor”. W piśmiennictwie z XIX wieku imię było zapisywane w formie „Jakób”.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 730.
  2. ↑ Monarchya austriacka. Sprawy krajowe. „Gazeta Lwowska”. Nr 167, s. 665, 23 lipca 1852. 
  3. ↑ Edykt. „Gazeta Lwowska”. Nr 148, s. 865, 28 czerwca 1872. 
  4. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 193.
  5. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  6. ↑ Nowiny z kraju i z zagranicy. Sanok. „Dziennik Lwowski–Dodatek”. Nr 166, s. 2, 21 października 1867. 
  7. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 399-400.
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1869. Lwów: 1869, s. 274-275.
  9. ↑ a b Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 353.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 280.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 281.
  12. ↑ a b c d e f Almanach 1908 ↓, s. 817.
  13. ↑ Kronika. Wybór uzupełniający. „Gazeta Lwowska”. Nr 104, s. 632, 7 maja 1870. 
  14. ↑ a b Almanach 1908 ↓, s. 816.
  15. ↑ Wykaz posiadaczy dóbr tabularnych uprawnionych do wyboru posłów, w ciele wyborczym posiadaczy większych majętności byłego Obwodu sanockiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 126, s. 773, 3 czerwca 1870. 
  16. ↑ Wykaz posiadaczy dóbr tabularnych uprawnionych na mocy § 8 sejm. ord. wyborczej do wyboru posła na Sejm krajowy w kuryi wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego. „Gazeta Lwowska”, s. 9, Nr 112 z 14 maja 1884. 
  17. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 567; 1871, s. 502; 1872, s. 500; 1873, s. 516; 1874, s. 561; 1875, s. 564.
  18. ↑ Wyciąg z protokołu posiedzenia komitetu c. k. Towarzystwa gospodarskiego galic. z dnia 18 czerwca 1870 r.. „Gazeta Lwowska”. Nr 181, s. 1094, 10 sierpnia 1870. 
  19. ↑ 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Pierwszy Zarząd. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”. Nr 11 (568), s. 3, 1 czerwca 1911. 
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 66.
  21. ↑ a b Kronika. „Dziennik Polski”. Nr 189, s. 3, 10 lipca 1887. 
  22. ↑ a b c d e Kronika. † Jakób Wiktor. „Dziennik Polski”. Nr 191, s. 3, 12 lipca 1887. 
  23. ↑ Almanach 1908 ↓, s. 816-817.
  24. ↑ Galicyjska Kasa Oszczędności. „Dziennik Polski”. Nr 86, s. 2, 27 marca 1887. 
  25. ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 281.
  26. ↑ W parafialnej księdze zmarłych została wskazana jako Wincenta Didur, żona Antoniego, z domu Jasińska, zmarła 28 czerwca 1924 w Posadzie Olchowskiej w wieku 77 lat. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 291 (poz. 87).
  27. ↑ Ewa Dzieduszycka: Przygody z Adamem Didurem. lwow.com.pl. [dostęp 2015-10-01].
  28. ↑ Gospodarstwo, przemysł i handel. Wiadomości osobiste. „Dziennik Polski”. Nr 303, s. 3, 1 listopada 1887. 

Bibliografia