Izjasław I

Izjasław I
Изѧславъ
Ilustracja
ilustracja herbu
Książę Turowski
Okres

od ok. 1045
do 1078

Poprzednik

Jarosław Mądry (wydzielenie z Wlk. ks. kijowskiego)

Następca

Jaropełk Piotr

Książę Nowogrodzki
Okres

od 1052
do 1054

Poprzednik

Włodzimierz Jarosławowicz

Następca

Mścisław Iziasławicz

Wielki Książę Kijowski
Okres

od 1054
do 1068

Poprzednik

Jarosław Mądry

Następca

Wsiesław Czarodziej

Wielki Książę Kijowski
Okres

od 1069
do 1073

Poprzednik

Wsiesław Czarodziej

Następca

Światosław II

Wielki Książę Kijowski
Okres

od 1077
do 1078

Poprzednik

Wsiewołod I

Następca

Wsiewołod I

Dane biograficzne
Dynastia

Rurykowicze

Data urodzenia

ok. 1024

Data i miejsce śmierci

3 października 1078
Czernihów

Ojciec

Jarosław Mądry

Matka

Ingegerda szwedzka

Rodzeństwo

Włodzimierz
Światosław II
Wsiewołod I
Wiaczesław
Igor

Żona

Gertruda Mieszkówna

Dzieci

Jaropełk Piotr
Mścisław
Światopełk II Michał

Izjasław I (st.rus.. Изѧславъ[1]) (ur. ok. 1024, zm. 3 października 1078 pod Czernihowem) – książę turowski, książę nowogrodzki w latach 1052–1054, wielki książę kijowski w latach: 1054–1068, 1069–1073 oraz 1077–1078.

Życiorys

Syn Jarosława I Mądrego z dynastii Rurykowiczów oraz Ingigerdy-Ireny, córki króla szwedzkiego Olafa III[2]. W 1043 lub 1044 ożeniony z Gertrudą córką Mieszka II (króla Polski). Wcześniej otrzymał od ojca we władanie księstwo Turowskie[3]. Po śmierci starszego brata Włodzimierza w 1052 Izjasław, jako najstarszy spośród żyjących braci, stał się potencjalnym następcą tronu wielkoksiążęcego w Kijowie[4][5]. Ponadto otrzymał wówczas we władanie księstwo Nowogrodzkie[5]. Zgodnie z Powieścią minionych lat Jarosław Mądry potwierdził jego prawa do tronu na łożu śmierci[4]. Po śmierci ojca w lutym 1054, zgodnie z jego wolą, Izjasław przejął władzę w Kijowie[4][5]. Światosław otrzymał księstwo czernihowskie, a Wsiewołod perejesławskie[6].

Pierwsze rządy (1054-1068)

Pierwsze lata panowania Izjasława upływały pod znakiem dobrych relacji z rodzeństwem; efektem współpracy braci było opracowanie nowego wariantu lokalnego zbioru praw, tzw. Prawdy Ruskiej[7]. Wariant ten nazywa się Prawdą Jarosławiczów[7]. W 1058 Izjasław odniósł zwycięstwo nad bałtyckim plemieniem Galindów[8]. W roku 1060 połączone siły braci pokonały w bitwie Turków-Guzów[8]. W 1061 ponieśli klęskę w starciu z Połowcami[8].

W 1066 Wsiesław Briaczysławicz, książę połocki, niepochodzący z linii Jarosławiczów, zajął Nowogród Wielki wraz z pobliskimi grodami; stanowiło to poważne zagrożenie dla dominacji linii Izjasława i jego braci w regionie[7][9][a]. W związku z tym Izjasław, Światosław i Wsiewołod, pod koniec lat 60. zaatakowali wspólnie Wsiesława i pokonali go w bitwie nad rzeką Niemigą (1067)[7][11]. Następnie podstępem, nie dotrzymawszy poręczenia nietykalności danego Wsiesławowi, uwięzili go w Kijowie[11][6].

Poważnym zagrożeniem, z którym mierzył się Izjasław, były ataki ze strony plemienia Połowców, które około 1054 przywędrowało w okolice stepów nadczarnomorskich[12]. Pierwszy poświadczony źródłowo atak Połowców na Ruś miał miejsce w 1061[12]. Ich powtarzające się napady podważały stopniowo zaufanie do władzy Izjasława[12]. W 1068 nastąpił kolejny potężny rajd Połowców, naprzeciw którym stanęły połączone siły Izjasława i braci[13]. Wojska Rusinów poniosły klęskę nad rzeką Ałtą, a Izjasław salwował się ucieczką do Kijowa[6][13]. Wywołało to wzburzenie ludu Kijowa, który poprzez posłów zażądał od Izjasława, by ten wydał ludności broń i umożliwił jej w ten sposób obronę przed Połowcami[13]. Wobec odmowy księcia, tłum uwolnił przetrzymywanego w Kijowie Wsiesława Briaczysławicza i osadził go na tronie, Izjasław zaś opuścił wraz z rodziną stolicę Rusi[13].

Pierwsze wygnanie

Po opuszczeniu Rusi Izjasław udał się na dwór Bolesława Szczodrego[14]. Dotarł do Krakowa jesienią 1068, prosząc księcia Polski o interwencję w swojej sprawie[15]. Bolesław postanowił przywrócić Izjasława na tron. Wiosną 1069 ruszyła polska wyprawa wojskowa na Ruś[16]. Zanim doszło do militarnej konfrontacji, Wsiesław opuścił swoją drużynę i zbiegł do Połocka[17]. Z kolei bracia Izjasława przyjęli wobec niego postawę ugodową i umożliwili zajęcie stolicy przez polskie wojsko bez walki[18]. Izjasław odzyskał władzę w Kijowie w maju 1069[19].

Drugie rządy (1069-1073)

Krótko po objęciu rządów Izjasław wyprawił się na Połock, który pozostawał we władaniu Wsiesława, i zdobył go[20]. W mieście tym osadził jako władcę swojego syna Mścisława[20]. W 1071, książę węgierski Władysław zwrócił się do Izjasława o pomoc w wojnie, którą wraz z bratem Gezą toczyli przeciwko kuzynowi, Solomonowi[21]. Izjasław jednak nie poparł żadnej ze stron konfliktu[22].

W 1072 miał miejsce zjazd w Wyszogrodzie, podczas którego doszło do uroczystej kanonizacji i przeniesienia relikwii śś. Borysa i Gleba do ufundowanej przez Izjasława cerkwi pod ich wezwaniem[23][b]. W marcu 1073 został ponownie wygnany, tym razem przez swoich braci, Światosława i Wsiewołoda[22][25].

Drugie wygnanie

Po wygnaniu przez braci Izjasław ponownie przybył do Krakowa prosić Bolesława o wsparcie w odzyskaniu władzy, tym razem jednak książę Polski nie zdecydował się na udzielenie wyraźnej pomocy[22]. Władca Polski ograniczył się jedynie do kilku skromnych akcji zbrojnych w rejonie przygranicznym[c], a już wiosną 1074 zawarł porozumienie ze Światosławem i Wsiewołodem[27]. Zmusił[d] Izjasława do opuszczenia Polski, jednocześnie przywłaszczając sobie znaczną część znajdujących się w jego posiadaniu kosztowności[27].

Opuściwszy Polskę, Izjasław wraz z rodziną wyruszył na tereny cesarstwa niemieckiego; tam, najpóźniej z początkiem 1075, znalazł schronienie na dworze margrabiego łużyckiego Dediego[29][30]. Podczas pobytu doszło do zawarcia małżeństwa między synem Izjasława, Jaropełkiem, a przybraną córką Dediego, Kunegundą[31]. W 1075, przy asyście Dediego, zaaranżowano spotkanie Izjasława z Henrykiem IV[32]. Henryk przystał wówczas na książęcą prośbę o pomoc w odzyskaniu władzy i wysłał do Kijowa poselstwo z zadaniem mediacji w tej sprawie[32]. Światosław, przyjąwszy poselstwo niemieckie, zdołał nakłonić je do rezygnacji z jakichkolwiek planów interwencji na rzecz Izjasława[33].

Równocześnie Izjasław wysłał swojego syna Jaropełka do Rzymu z zadaniem pozyskania dla swojej sprawy przychylności papieża Grzegorza VII[34]. Misja ta przyniosła skutek w postaci dwóch listów papieża: pierwszego adresowanego do Izjasława i Gertrudy, z zapewnieniami wsparcia, i drugiego, skierowanego do Bolesława Szczodrego, gdzie Grzegorz napomina władcę Polski i nakazuje mu zwrócenie Izjasławowi zagrabionych pieniędzy[35]

W 1076 zmarł Światosław, co uczyniło kwestię odzyskania przez Izjasława tronu bardziej realną[35]. Władzę w Kijowie przejął na krótko Wsiewołod[35]. Z początkiem 1077 ruszyła kolejna wyprawa Bolesława Szczodrego na Ruś, zanim jednak doszło do eskalacji konfliktu, Wsiewołod zgodził się na ustąpienie z tronu, w zamian za obietnicę przejęcia rządów po śmierci Izjasława[36]. Wówczas Ruś utraciła na rzecz Polski Grody Czerwieńskie[37].

Trzecie rządy (1077-1078)

Zgodnie z przekazem latopisów Izjasław osiadł ponownie na tronie 15 lipca[38]. Po objęciu władzy obsadził swoich synów na niezależnych księstwach: Światopełka-Michała w Nowogrodzie, a Jaropełka-Piotra w Wyszogrodzie[39]. Swojemu bratankowi, Włodzimierzowi Monomachowi, przekazał Smoleńsk[39].

W następnym roku Wsiewołod zwrócił się do Izjasława o pomoc w walce z bratankiem Olegiem Michałem o władzę nad Czernihowem[40][41]. Izjasław zginął w toczonej przeciw Olegowi bitwie[37]. Mimo to zakończyła się ona zwycięstwem, a po śmierci Izjasława władzę w Rusi Kijowskiej przejął Wsiewołod[42]. Izjasława pochowano w cerkwi Świętej Bogarodzicy w Kijowie[43].

Przodkowie

4. Włodzimierz I Wielki 956 lub 958 - 15 lipca 1015      
    2. Jarosław I Mądry przed 986 - 20 lutego 1054
5. Rogneda około 956 - 1002        
      1. Izjasław I około 1024/1025 - 3 października 1078
6. Olof Skötkonung około 985 - 1021/1022    
    3. Ingegerda szwedzka XI wiek - 11 lutego 1050 lub 1051    
7. Astryda      
 

Potomstwo

Z Gertrudą, córką Mieszka II Lamberta

Uwagi

  1. W owym czasie przyjęte zasady dziedziczenia tronu kijowskiego przedstawiały się w ten sposób, że każdy z synów sprawującego władzę Wielkiego Księcia miał prawo sukcesji w odpowiednim momencie[10].
  2. Zdaniem Teresy Michałowskiej prawdopodobnie wtedy miało miejsce ogłoszenie Prawd Jarosławowiczów[24].
  3. Teresa Michałowska podkreśla niedostateczność źródeł na temat wydarzeń w owym okresie na granicy polsko-ruskiej: "Nie wiadomo, w jakim związku ze sprawą Iziasława pozostają niejasno odnotowane w Pouczeniu Monomacha wydarzenia na granicy wschodniej, rozgrywające się przypuszczalnie na przełomie 1073 i 1074"[26].
  4. O sytuacji tej Michałowska pisze następująco: "Nie wiadomo, czy Bolesław, zatrzymawszy bogactwa, wygnał z Polski Iziasława, jego żonę i synów (jak zdaje się sugerować Powieść), czy też oni sami, poczuwszy się skrzywdzeni, odjechali szukać sprawiedliwości i ratunku gdzie indziej. Tak czy inaczej droga ich wiodła teraz do śmiertelnego wroga Polski — króla Henryka IV"[28].

Przypisy

  1. Latopis nowogrodzki pierwszy
  2. Michałowska 2001 ↓, s. 120.
  3. Michałowska 2001 ↓, s. 129.
  4. a b c Raffensperger 2015 ↓, s. 4.
  5. a b c Michałowska 2001 ↓, s. 130.
  6. a b c Michałowska 2001 ↓, s. 137.
  7. a b c d Bazylow 1985 ↓, s. 96.
  8. a b c Michałowska 2001 ↓, s. 134.
  9. Raffensperger 2015 ↓, s. 9.
  10. Raffensprerger, 2015, s. 5
  11. a b Raffensperger 2015 ↓, s. 10-11.
  12. a b c Raffensperger 2015 ↓, s. 11.
  13. a b c d Raffensperger 2015 ↓, s. 12.
  14. Raffensperger 2015 ↓, s. 13.
  15. Michałowska 2001 ↓, s. 141.
  16. Michałowska 2001 ↓, s. 143.
  17. Michałowska 2001 ↓, s. 143-144.
  18. Michałowska 2001 ↓, s. 144.
  19. Martin 2007 ↓, s. 31.
  20. a b Michałowska 2001 ↓, s. 145.
  21. Raffensperger 2015 ↓, s. 15.
  22. a b c Raffensperger 2015 ↓, s. 16.
  23. Michałowska 2001 ↓, s. 147.
  24. Michałowska, 2001, s. 147-148
  25. Michałowska 2001 ↓, s. 149-150.
  26. Michałowska, 2001, s. 154
  27. a b Raffensperger 2015 ↓, s. 18.
  28. Michałowska, 2001, s. 155
  29. Raffensperger 2015 ↓, s. 21.
  30. Michałowska 2001 ↓, s. 156.
  31. Raffensperger 2015 ↓, s. 22.
  32. a b Raffensperger 2015 ↓, s. 23.
  33. Raffensperger 2015 ↓, s. 24-25.
  34. Raffensperger 2015 ↓, s. 25.
  35. a b c Raffensperger 2015 ↓, s. 28.
  36. Raffensperger 2015 ↓, s. 28-29.
  37. a b Bazylow 1985 ↓, s. 97.
  38. Michałowska 2001 ↓, s. 186.
  39. a b Michałowska 2001 ↓, s. 187.
  40. Martin 2007 ↓, s. 33.
  41. Raffensperger 2015 ↓, s. 29.
  42. Martin 2007 ↓, s. 33-35.
  43. Michałowska 2001 ↓, s. 189-190.
  44. Michałowska 2001 ↓, s. 132.

Bibliografia

Read other articles:

Douglas Costa Costa bermain untuk Brasil pada 2018Informasi pribadiNama lengkap Douglas Costa de Souza[1]Tanggal lahir 14 September 1990 (umur 33)Tempat lahir Sapucaia do Sul, BrasilTinggi 172 cm (5 ft 8 in)[2]Posisi bermain GelandangInformasi klubKlub saat ini Bayern München(pinjaman dari Juventus)Nomor 11Karier junior2001–2002 Novo Hamburgo2002–2008 GrêmioKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2008–2010 Grêmio 29 (2)2010–2015 Shakhtar Donetsk 141...

 

 

Civil unrest in the Confederacy during the American Civil War in March and April 1863 Southern bread riotsDetail of a propaganda cartoon showing bread riots in Richmond, Frank Leslie's Illustrated NewspaperDateApril 2, 1863; 160 years ago (1863-04-02)LocationConfederacyParticipantsMostly women The Southern bread riots were events of civil unrest in the Confederacy during the American Civil War, perpetrated mostly by women in March and April 1863. During these riots, which oc...

 

 

Chemical compound DipropyltryptamineClinical dataRoutes ofadministrationIngestion, inhalation, intravenous or intramuscular injectionATC codenoneLegal statusLegal status DE: NpSG (Industrial and scientific use only) UK: Class A Identifiers IUPAC name N-[2-(1H-indol-3-yl)]ethyl-N-propylpropan-1-amine CAS Number61-52-9 YPubChem CID6091ChemSpider5866 YUNIIS7272VWU50CompTox Dashboard (EPA)DTXSID30209847 Chemical and physical dataFormulaC16H24N2Molar mass244.382 g·mol−1...

Model 90 King Air Beech Model E90 King Air correspondant aux caractéristiques données dans cet infobox Rôle Transport léger/affaires Constructeur Beechcraft Premier vol 24 janvier 1964 (Model 65-90) Mise en service 1964 - 2021[1] Retrait Toujours en service Livraisons 2613 au 31 décembre 2009 Dérivé de Beechcraft Queen Air Variantes Beechcraft U-21 Ute Dimensions Longueur 10,82 m Envergure 15,32 m Hauteur 4,47 m Aire alaire 27,3 m2 Masse et capacité d'emport Max. ...

 

 

American college basketball tournament 2004 NCAA Division Iwomen's basketball tournament2004 Women's Final Four logoTeams64Finals siteNew Orleans ArenaNew OrleansChampionsConnecticut Huskies (5th title, 5th title game,8th Final Four)Runner-upTennessee Volunteers (11th title game,15th Final Four)SemifinalistsMinnesota Golden Gophers (1st Final Four)LSU Tigers (1st Final Four)MOPDiana Taurasi (Connecticut) NCAA Division I women's tournaments «2003 2005» The 2004 NCAA Division I women'...

 

 

Trioxyde de rhénium Identification Nom UICPA trioxorhénium Synonymes rhénia No CAS 1314-28-9 No ECHA 100.013.845 No CE 215-228-8 PubChem 102110 SMILES O=[Re](=O)=O PubChem, vue 3D InChI InChI : vue 3D InChI=1S/3O.Re InChIKey : YSZJKUDBYALHQE-UHFFFAOYSA-N Apparence poudre ou cristaux rouge sombre à violet[1] Propriétés chimiques Formule O3ReReO3 Masse molaire[2] 234,205 ± 0,002 g/mol O 20,49 %, Re 79,51 %, Susceptibilité magn...

Visualisasi dua dimensi pendorong Alcubierre, menunjukkan ruangwaktu yang meluas dan berkontraksi yang memindahkan wilayah di tengah. Pendorong Alcubierre atau metrik Alcubierre adalah gagasan spekulatif berdasarkan penyelesaian persamaan medan Einstein dalam relativitas umum, yang mencoba mengembangkan wahana antariksa yang dapat mengarungi ruang lebih cepat dari cahaya. Hal ini dapat dicapai dengan medan densitas-energi yang lebih rendah daripada ruang hampa (dalam kata lain massa negatif)....

 

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2019) سفيكومانية البلد دوقية فنلندا الكبرى  تعديل مصدري - تعديل   الزفيكومانية (Svekomania) حركة قومية سويدية نشأت في دوقية فنلندا الكبرى بنهاية القرن التاسع عشر أ�...

 

 

City in Texas, United StatesSweetwater, TexasCityMunicipal building north of the Nolan County Courthouse. FlagMotto: Life Is Sweet In TexasLocation of SweetwaterCoordinates: 32°28′5″N 100°24′26″W / 32.46806°N 100.40722°W / 32.46806; -100.40722CountryUnited StatesStateTexasCountyNolanGovernment • TypeCouncil-Manager • MayorJim McKenzie • City ManagerDavid Adrian VelaArea[1] • Total11.07 sq...

Золота Орда Глобальна держава-армія 1240 – 1502 ↓ Прапор Золотої Орди: історичні кордони на картіЗолота Орда в 1300 році Столиця БолгарСарай-Бату (1243-1283)Сарай-Берке (1283-1481) Мови спочатку монгольська, пізніше тюркська половецька (куманська, кипчакська)[1][2] Релігії ...

 

 

Function describing an electron in an atom Orbital shell redirects here. For the collection of spaceflight orbits, see Orbital shell (spaceflight). The shapes of the first five atomic orbitals are: 1s, 2s, 2px, 2py, and 2pz. The two colors show the phase or sign of the wave function in each region. Each picture is domain coloring of a ψ(x, y, z) function which depends on the coordinates of one electron. To see the elongated shape of ψ(x, y, z)2 functions that show probability densit...

 

 

Election in South Carolina Main article: 1872 United States presidential election 1872 United States presidential election in South Carolina ← 1868 November 5, 1872 1876 →   Nominee Ulysses S. Grant Horace Greeley Party Republican Liberal Republican Home state Illinois New York Running mate Henry Wilson Benjamin G. Brown Electoral vote 7 0 Popular vote 72,290 22,699 Percentage 75.73% 23.78% County Results Grant   50-60%   60-7...

Rotonda della BesanaI portici della rotonda della BesanaStato Italia RegioneLombardia LocalitàMilano IndirizzoViale Regina Margherita Coordinate45°27′35.12″N 9°12′18.52″E45°27′35.12″N, 9°12′18.52″E Religionecattolica di rito ambrosiano Arcidiocesi Milano ArchitettoFrancesco Croce, Carlo Raffaello Raffagno, Attilio Arrigoni Stile architettonicoBarocchetto Inizio costruzione1695 Completamento1731 Modifica dati su Wikidata · Manuale La Rotonda della Besana, in ori...

 

 

American actress (born 1972) Cameron DiazDiaz in 2012BornCameron Michelle Diaz (1972-08-30) August 30, 1972 (age 51)San Diego, California, U.S.OccupationsActressentrepreneurYears active1990–2014; 2022–presentWorksFull listSpouse Benji Madden ​(m. 2015)​Children2Relatives Joel Madden (brother-in-law) Nicole Richie (sister-in-law) AwardsFull list Cameron Michelle Diaz (born August 30, 1972) is an American actress. Known for her work in both comedy and ...

 

 

Event part of the Italian unification, 1860 Expedition of the ThousandPart of the wars of Italian unificationThe beginning of the expedition at Quarto al Mare, GenoaDate1860–1861LocationSouthern ItalyResult Garibaldine victory Liberation of Southern Italy Collapse of the Kingdom of the Two Sicilies Papal States reduced to Latium Proclamation of the Kingdom of Italy Post-Unification Italian BrigandageTerritorialchanges Southern Italy, Marche and Umbria annexed by the Kingdom of Piedmont-Sard...

River in Kansas and Oklahoma, United States Neosho RiverNeosho River near Neosho Rapids, KansasMap of the Neosho River and its watershedLocationCountryUnited StatesStateKansas, OklahomaPhysical characteristicsSourceNear White City, Kansas • coordinates38°47′22″N 96°44′39″W / 38.78944°N 96.74417°W / 38.78944; -96.74417[1] • elevation1,450 ft (440 m)[2] MouthArkansas River • coord...

 

 

Quantum mechanics thought experiment Bomb-testing problem diagram. A – photon emitter, B – bomb to be tested, C, D – photon detectors. Mirrors in the lower left and upper right corners are semi-transparent. Part of a series of articles aboutQuantum mechanics i ℏ d d t | Ψ ⟩ = H ^ | Ψ ⟩ {\displaystyle i\hbar {\frac {d}{dt}}|\Psi \rangle ={\hat {H}}|\Psi \rangle } Schrödinger equation Introduction Glossary History Background Classical mechanics O...

 

 

2024年10月(神無月) 日 月 火 水 木 金 土 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 日付の一覧 各月 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 10月5日(じゅうがついつか)は、グレゴリオ暦で年始から278日目(閏年では279日目)にあたり、年末まであと87日ある。 できごと ヴァンデミエールの反乱鎮圧(1795)。失職していたナポレオン・ボナパルトが復帰する舞台となっ�...

Pre-gunpowder projectile-launching device This article is about the projectile-launching artillery weapon. For the handheld weapon, see Slingshot. For equipment to launch aircraft, see Aircraft catapult. For other uses, see Catapult (disambiguation). Basic diagram of an onager, a type of catapult A catapult is a ballistic device used to launch a projectile a great distance without the aid of gunpowder or other propellants – particularly various types of ancient and medieval siege engines.&#...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The TV That Made Me – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2016) (Learn how and when to remove this message) 2015 British TV series or programme The TV That Made MePresented byBrian ConleyCountry of originUnited KingdomOriginal languageEnglishN...