Inspektorat Zachodni Okręgu Lwów AK – terenowa struktura Okręgu Lwów Armii Krajowej o kryptonimach „24”, „Lasy”.
Inspektorat Zachodni obejmował teren czterech powiatów i (obwodów Armii Krajowej) i należał do mniejszych inspektoratów Okręgu Lwów, Poza zasięgiem jego działalności był fragment powiatu jaworowskiego i zachodnia część powiatu rudeckiego. Ludność pochodzenia ukraińskiego stanowiła tu większość.
Organizacja Inspektoratu
Pierwsza wzmianka o Inspektoracie Zachodnim „Lasy” – pojawiła się w sprawozdaniu Okręgu Lwów z czerwca 1942. W Inspektoracie działały wówczas cztery punkty organizacyjne. Pracowali w nich: kpt. „Krogulec”, ppor. rez. Józef Szymański „Gajowy”. Henryk Węgliński „Czarny” – jako spalony musiał odejść na inny teren.
Komendę Inspektoratu już o kryptonimie „Brokat”, a potem „Lapis” objął ppor. „Gajowy” jako pełniący obowiązki komendanta. Pracując we Lwowie w prywatnej firmie budowlanej, mógł bez wzbudzania podejrzeń jeździć w sprawach firmy do Gródka Jagiellońskiego.
1 września 1942 w Inspektoracie był zorganizowany tylko zawiązek obwodu Gródek Jagielloński z dwoma plutonami, a w nich – 9 drużyn i 9 oficerów.
W styczniu 1943 komendę Inspektoratu o kryptonimach „Lapis”, „Pilica”, „Żółty” objął przybyły z Warszawy kpt. Alfons Jabłoński „Radca”[a]. Ppor. Szymański „Alwi” został oficerem organizacyjnym.
Przy organizowaniu obwodów inspektoratu napotkano trudności w organizacji obwodu Mościska. Prace konspiracyjną prowadziło tam już kierownictwo Inspektoratu Przemyśl z Okręgu Kraków AK. Dopiero w końcu maja 1943 nastąpiło oficjalne przejęcie powiatu mościskiego.
W sierpniu 1943 były już zorganizowane w Inspektoracie wszystkie cztery obwody z 14 rejonami, 33 plutonami kadrowymi, 75 drużynami i 820 ludźmi w 44 punktach organizacyjnych. Działało w Inspektoracie czterech oficerów zawodowych, 18 – rezerwy, oraz 27 podchorążych[1].
we wrześniu 1943 stanowisko komendanta Inspektoratu (kryptonimy „Żółty”, „Neon”, „Wiśnia”, „Kakao”, „Resor”, „Podwiązka”) objął spalony we Lwowie, por. Witold Szredzki „Sulima”[b].
W końcu 1943 stan liczebny Inspektoratu wzrósł prawie 1600 ludzi, a 28 plutonów uzupełniono do pełnych stanów. Liczba oficerów rezerwy wzrosła do 28. Do wzrostu stanu liczebnego przyczyniło się scalenie z AK oddziałów BCh, liczących na terenie inspektoratu ok. 400 ludzi.
Dowódcy (inspektorzy)
mjr Brunon Rolke „Aspik” (grudzień 1941 – luty 1942), przeniesiony na stanowisko komendanta Okręgu Wołyń
(NN) „Krogulec” (luty 1942 – sierpień 1942), przeniesiony na inny teren
Jerzy Węgierski: Armia Krajowa na zachód od Lwowa. Kraków: "Platan", 1993. Brak numerów stron w książce
Stanisław Pempel: ZWZ - AK we Lwowie : 1939-1945. Warszawa: "Bis" : Trust, 1990. ISBN 83-85102-01-9. Brak numerów stron w książce
Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
