Ignacy Zelek

Ignacy Zelek
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1894
Turaszówka

Data i miejsce śmierci

12 maja 1961
Toruń

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

Dziedzina sztuki

Rzeźba

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons

Ignacy Zelek (ur. 1 stycznia 1894 w Turaszówce[1], zm. 12 maja 1961 w Toruniu[2]) – polski rzeźbiarz.

Życiorys

Uczęszczał do Szkoły Ludowej w Gorlicach[1]. W latach 1906–1908 przebywał wraz z rodziną w Bustenarii na Nizinie Wołoskiej w Rumunii, w rejonie zagłębia naftowego[1]. Po powrocie w rodzinne strony uczył się w latach 1908–1912 w Cesarsko–Królewskiej Szkole Przemysłu Drzewnego w Kołomyi, gdzie był słuchaczem wydziału rzeźby. Następnie studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Konstantego Laszczki, gdzie od początku należał do wyróżniających się studentów[1].

Podczas I wojny światowej zgłosił się jako ochotnik do 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich i służył w nim od 6 sierpnia 1914 do 15 marca 1917, awansując na plutonowego[3]. Brał m.in. udział w walkach na froncie austriacko-rosyjskim[4]. W 1916 przebywał w Pradze, gdzie uczęszczał jako ekstern do pracowni rzeźby monumentalnej Josefa Václava Myslbeka w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych[1][4]. Po powrocie do Krakowa kontynuował przerwaną naukę na ASP[1].

W 1920 zdecydował się na wyjazd do Torunia, tu poznał zamieszkałego również od niedawna w Toruniu rzeźbiarza Wojciecha Aleksandra Durka pochodzącego z Małopolski[5]. Wspólnie z nim założył wkrótce pracownie „Rzeźba”, mieszczącą się przy ul. Sukienniczej 2[6][7]. Obaj artyści należeli do założonej przez Juliana Fałata Konfraterni Artystów[6]. W 1930 roku Zelek założył pracownię przy ul. Reja 6[4].

Większość jego prac rzeźbiarskich została zniszczona w czasie II wojny światowej[8]. Po 1945 przystąpił do toruńskiego oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków[9].

Zmarł 12 maja 1961[2]. Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu[9].

Ordery i odznaczenia

Ważniejsze prace

Pisma

  • Pozłotnictwo, Orędownik Diecezji Chełmińskiej, 1958, nr 8[2]

Upamiętnienia

  • 13 sierpnia 2021 na ścianie kamienicy przy ul. Sukienniczej 2 w Toruniu odsłonięto tablicę upamiętniającą Ignacego Zelka (dawna siedziba pracowni „Rzeźba”)[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Poklewski 1985 ↓, s. 177.
  2. ↑ a b c d Poklewski 1985 ↓, s. 181.
  3. ↑ Zelek Ignacy. wykaz.muzeumpilsudski.pl. [dostęp 2024-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)].
  4. ↑ a b c d Bełkot 1998 ↓, s. 258.
  5. ↑ Poklewski 1985 ↓, s. 177–178.
  6. ↑ a b Poklewski 1985 ↓, s. 178.
  7. ↑ a b Natalia Przytarska: Pamięci Ignacego Zelka. torun.pl, 2021-08-13. [dostęp 2024-02-25].
  8. ↑ Bełkot 1998 ↓, s. 258–259.
  9. ↑ a b c d Bełkot 1998 ↓, s. 259.
  10. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  11. ↑ M.P. z 1938 r. nr 121, poz. 202 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  12. ↑ Poklewski 1985 ↓, s. 138.
  13. ↑ Kluczwajd 2019 ↓, s. 90.
  14. ↑ Poklewski 1985 ↓, s. 178–179.
  15. ↑ Ziółkiewicz i Paczuski 2002 ↓, s. 12.

Bibliografia

  • Jan Bełkot: Zelek Ignacy. W: Krzysztof Mikulski (red.): Toruński Słownik Biograficzny. Cz. 1. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 1998.
  • Katarzyna Kluczwajd: Bydgoskie Przedmieście. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2019. ISBN 978-83-7729-501-4.
  • Józef Poklewski: Ignacy Zelek (1894-1961), rzeźbiarz. W: Józef Poklewski (red.): Artyści w dawnym Toruniu. Warszawa-Poznań-Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985.
  • Antoni Ziółkiewicz, Adam Paczuski: Pomniki Torunia. Toruń: Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturalnego w Toruniu, 2002. ISBN 83-87768-85-5.