W okresie zaboru austriackiego gimnazjum zostało założone w 1861[1]. W 1871 kosztem gminy rozpoczęto budowę nowego budynku[2], do którego w 1875 zostało przeniesione gimnazjum[3]. Stanął on na miejscu dawnego zamku[4]. W 1875 zorganizowano pierwszy egzamin dojrzałości[1].
7 września 1892 C. K. Rada Szkolna Krajowa na podstawie zgody cesarza Franciszka Józefa, poleciła stworzyć w C.K. Gimnazjum równorzędną klasę pierwszą z językiem ruskim jako wykładowym. Przeprowadzono dodatkowy nabór i 21 września nastąpiło uroczyste otwarcie. Wziął w nim udział marszałek Rady Powiatowej kniaź Roman Puzyna[5]. Opiekunem otwartej w 1892 pierwszej klasy ruskiej został były wychowanek kołomyjskiego gimnazjum, prof. Ludwik Salo[5]. W roku szkolnym 1899/1900 było osiem klas z językiem ruskim jako wykładowym. Reskryptem z 9 marca 1900 roku przekształcono je w osobne gimnazjum[6]. Rozpoczęło ono pracę 3 września 1900. Pierwszym dyrektorem został Sofron Niedzielski[7]. Mieściło się w sąsiednim budynku i uczniowie tej szkoły wspólnie z uczniami gimnazjum z polskim językiem wykładowym korzystali z boiska i sali gimnastycznej, która mieściła się w osobnym budynku obok szkoły[8].
1918-1939
W 1918 roku szkoła rozpoczęła pracę 23 września[8]. 1 listopada Kołomyja została zajęta przez wojska ukraińskie[8]. Przed świętami Bożego Narodzenia władze ukraińskie zarządzały od nauczycieli podpisania przyrzeczenia na wierność Ukrainie, jako warunek otwarcia szkoły po zakończeniu ferii[8]. Ponieważ większość nauczycieli nie wyraziła zgody 11 stycznia 1919 roku szkoła została zajęta przez wojska ukraińskie, a 21 stycznia wprowadziło się tam gimnazjum ukraińskie[8]. 20 lutego także tamta szkoła musiała opuścić budynek, gdyż umieszczono w nim szpital wojskowy[8]. Polscy nauczyciele, aby uczniowie nie stracili roku zorganizowali tajne kursy, które prowadzono do maja 1919 roku[8]. 24 maja 1919 Kołomyja została zajęta przez wojska rumuńskie, a te zezwoliły na otwarcie szkoły 1 czerwca[8]. Pod koniec czerwca odbyły się egzaminy maturalne, a rok szkolny zakończono 1 lipca 1919 roku[8].
23 sierpnia do Kołomyi wkroczyły wojska polskie[8]. Nowy rok 1919/20 rozpoczęto dopiero 15 września, bo budynek szkolny wymagał remontu[8]. Reskryptem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 3 października 1921 szkole nadano imię króla Kazimierza Jagiellończyka[8]. W 1926 w gimnazjum w typie humanistycznym prowadzono osiem klas w 16 oddziałach, w których uczyło się 510 uczniów płci męskiej oraz 16 płci żeńskiej[1]. Szkoła mieściła się w budynku przy ulicy Adama Mickiewicza 3[9]
Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia PublicznegoWojciecha Świętosławskiego z 23 lutego 1937 „I Państwowe Gimnazjum im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Kołomyi” zostało przekształcone w „I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Kołomyi” (państwową szkołę średnią ogólnokształcącą, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), a po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter męski, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym i matematyczno-fizycznym[10]. Szkoła istniała do 1939 roku.
Po II wojnie światowej
Obecnie w państwie ukraińskim w dawnym gmachu Gimnazjum mieści się Kołomyjska Specjalistyczna Szkoła I-III Stopnia nr 1 im. Wasyla Stefanyka[11].
↑Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 311. ISBN 83-921981-6-6.
Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków, Wyd. Bezdroża, 2005, ISBN 83-921981-6-6, s. 311
