Hipolit Wawelberg

Hipolit Wawelberg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1843
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20 października 1901
Wiesbaden

Miejsce spoczynku

cmentarz żydowski
w Warszawie

Zawód, zajęcie

finansista

Multimedia w Wikimedia Commons
Hipolit Wawelberg – portret olejny Kazimierza Pochwalskiego z 1893

Hipolit Wawelberg (ur. 8 maja 1843[a] w Warszawie, zm. 20 października 1901 w Wiesbaden)[1][2][3] – polski finansista, działacz społeczny i gospodarczy oraz filantrop żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Absolwent Gimnazjum Realnego w Warszawie[2] i Instytutu Agronomicznego w Warszawie[4]. Brał udział w powstaniu styczniowym, po którym wyjechał, aby uniknąć represji, na studia w Akademii Handlowej w Berlinie.

Od 1864 roku był współwłaścicielem Domu Bankowego H. Wawelberg, założonego w 1847 roku przez jego ojca Henryka[1]. Spółka posiadała filię w Petersburgu. Była to jedna z największych w tamtym czasie prywatnych instytucji finansowych[1].

Współzałożyciel Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie (1875) i członek Rady Banku Handlowego w Warszawie (1890-1900)[1]. W 1895 roku ufundował wraz ze swoim szwagrem Stanisławem Rotwandem Szkołę Mechaniczno-Techniczną H. Wawelberga i S. Rotwanda[1].

Jeden z budynków Kolonii Wawelberga, ok. 1904

Utworzył w 1898 r. Fundację Tanich Mieszkań dla warszawskich robotników im. Hipolita i Ludwiki Wawelbergów. Fundusze na ten cel dokonał w postaci darowizny w wysokości 300 tys. rubli z okazji pięćdziesiątej rocznicy założenia banku. Pozwoliło to na budowę mieszkań dla robotników na warszawskiej Woli w rejonie dzisiejszych ulic Wawelberga, Górczewskiej i Działdowskiej wchodzących w skład Kolonii Wawelberga oraz dla ubogiej inteligencji przy ulicy Ludwiki.

Współzałożyciel petersburskiego tygodnika „Kraj”. Wspierał druk tanich wydań dzieł literackich znanych pisarzy polskich, m.in. Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej i Bolesława Prusa. Przyczynił się do wydania pierwszego popularnego wydania dzieł Adama Mickiewicza, a później do budowy jego pomnika w Warszawie[2].

Jego żoną była Ludwika Wawelberg (1852–1927) z domu Bersohn (Berson)[5], pochodząca ze sławnej warszawskiej rodziny[4]. Małżeństwo miało córkę i dwóch synów: Jadwigę Berson, Michała Wawelberga i Wacława Wawelberga[6].

Pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, rząd 3)[7][8].

Upamiętnienie

  • W 1928 jego imieniem nazwano ulicę na warszawskiej Woli[9].
  • Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji oraz Prywatne Liceum Ogólnokształcące nr 51 im. Hipolita Wawelberga, które pielęgnuje tradycje szkoły założonej przez H. Wawelberga.
  • 21 maja 2017 roku powstał mural przedstawiający Hipolita i Ludwikę Wawelbergów, namalowany na ścianie garaży, znajdujących przy ulicy Górczewskiej 15 na terenie Kolonii Wawelberga; został namalowany w ramach 3. edycji Święta Kolonii Wawelberga[10][11].

Galeria

  • Grób Hipolita Wawelberga...
    Grób Hipolita Wawelberga...
  • ...i jego żony Ludwiki na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie
    ...i jego żony Ludwiki na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Uwagi

  1. ↑ W niektórych źródłach (np. JewishEncyclopedia.com) oraz na nagrobku podany jest rok 1844.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Wielka Encyklopedia PWN. Tom 29. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 35. ISBN 83-01-14364-9.
  2. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 940. ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ Hipolit Wawelberg (wspomnienie pośmiertne). „Kurjer Warszawski: dodatek poranny”. 291, s. 2, 1901-10-21. 
  4. ↑ a b Wawelberg Hipolit [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-01-17].
  5. ↑ YIVO, Wawelberg Hipolit [online], yivoencyclopedia.org [dostęp 2021-06-27].
  6. ↑ Grób Wacława Wawelberga, Wirtualny Cmentarz [online], cemetery.jewish.org.pl [dostęp 2021-01-27].
  7. ↑ Grób Hipolita Wawelberga w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  8. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
  9. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 352. ISBN 83-86619-97X.
  10. ↑ Warszawa-murale pokaże Ci najciekawsze murale w mieście. Witold Górczyński [online] [dostęp 2021-02-03] (pol.).
  11. ↑ Wawelbergowie: pamięć w przestrzeni miasta – warsztaty muralowe dla dorosłych [online], www.polin.pl [dostęp 2021-02-03].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Ludwig II dari Bayern

Ludwig II dari Bavaria Ludwig Friedrich Wilhelm, atau Ludwig (Louis) II dari Bayern (25 Agustus 1845 – 13 Juni 1886) adalah raja Bavaria (Bayern, Jerman) dari 1864 sampai kematiannya. Ia adalah anak dari Maximilian II dari Bayern dan Marie dari Prussia yang naik tahta pada usia 18 tahun, setelah kematian ayahnya. Ludwig II dikenang sebagai salah satu penguasa Jerman yang tidak biasa dan populer bagi rakyatnya. Popularitasnya ini disebabkan terutama karena tiga faktor: Pertama,...

 

Katedral Montevideo

Katedral MontevideoKatedral Perawan Tak Bernoda, Santo Filipus dan Santo YakobusSpanyol: Catedral de la Inmaculada Concepción y San Felipe y Santiagocode: es is deprecated Katedral MontevideoLokasiItuzaingó 1373Ciudad Vieja, MontevideoNegara UruguayDenominasiGereja Katolik RomaSejarahTanggal konsekrasi1804ArsitekturStatusKatedralStatus fungsionalAktifPeletakan batu pertama1724AdministrasiKeuskupan AgungKeuskupan Agung Montevideo Katedral Metropolitan Montevideo (Spanyol: Catedral Metro...

 

Геодезия

НаукаГеодезия Тема науки о Земле Предмет изучения параметры Земли (фигура, гравитационное поле и т.д.)  Медиафайлы на Викискладе Геоде́зия (греч. γεωδαισία, букв. «деление земли», от γῆ «Земля» + δαΐζω «делю́») — одна из древнейших наук о Земле, точная наука о фигуре, г...

Siaran tunda

 Bagian dari seri tentangSensor Pada media Melarang buku-buku · Film yang dilarang Penyuntingan kembali film · Internet · Musik Pers · Radio · Berpikir Berbicara dan berekspresi Permainan video Metode Bunyi bip · Pembakaran buku Siaran tunda · Efek pedingin Konspirasi hening Perangkat lunak pengawasan isi Eufemisme · Penghilangan bagian buku Pembungkaman · Pengejek Rongga memori · ...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Joachim Lemelsen

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Joachim Lemelsen – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2012) (Learn how and when to remove this template message) Joachim LemelsenLemelsen in 1941Born(1888-09-28)28 September 1888Berlin, German EmpireDied30 March 1954(1954-03-30) (aged 65...

André Jeanbon Saint André

André Jeanbon Saint André Presidente della Convenzione nazionale della Prima Repubblica franceseDurata mandato11 luglio 1793 –25 luglio 1793 PredecessoreJacques Alexis Thuriot SuccessoreGeorges Jacques Danton Deputato alla Convenzione nazionale della Prima Repubblica franceseDurata mandato5 settembre 1792 –26 ottobre 1795 CollegioLot Dati generaliPartito politicoMontagnardi André Jeanbon Saint André (Montauban, 25 febbraio 1749 – Magonza, 10 dicembre...

 

Australian Open 2008

Australian Open 2008 Sport Tennis Data 14 gennaio – 27 gennaio Edizione 96a Categoria Grande Slam (ITF) Superficie Cemento Località Melbourne, Victoria, Australia Campioni Singolare maschile Novak Đoković Singolare femminile Marija Šarapova Doppio maschile Jonathan Erlich / Andy Ram Doppio femminile Al'ona Bondarenko / Kateryna Bondarenko Doppio misto Tiantian Sun / Nenad Zimonjić Singolare ragazzi Bernard Tomić Singolare ragazze Arantxa Rus Doppio ragazzi Hsieh Cheng Peng / Yang Tsu...

 

Fire extinguisher

Active fire protection device Extinguisher redirects here. For the candle extinguisher, see candle snuffer. A stored-pressure fire extinguisher made by Amerex A fire extinguisher is a handheld active fire protection device usually filled with a dry or wet chemical used to extinguish or control small fires, often in emergencies. It is not intended for use on an out-of-control fire, such as one which has reached the ceiling, endangers the user (i.e., no escape route, smoke, explosion hazard, et...

Gorreto

Gorretocomune Gorreto – VedutaPanorama di Gorreto LocalizzazioneStato Italia Regione Liguria Città metropolitana Genova AmministrazioneSindacoSergio Gian Carlo Capelli (lista civica di centro-destra Gorreto si rinnova) dall'8-6-2009 (3º mandato dal 27-5-2019) Data di istituzione1861 TerritorioCoordinate44°36′21.84″N 9°17′32.76″E / 44.606067°N 9.292433°E44.606067; 9.292433 (Gorreto)Coordinate: 44°36′21.84″N 9°17′32.76″E&...

 

Joe Carnahan

Joe CarnahanLahirJoseph Aaron Carnahan09 Mei 1969 (umur 55)MichiganAlmamaterUniversitas Negara Bagian SacramentoPekerjaanSutradara, penulis latar, produserTahun aktif1995-sekarangSuami/istriLisa Carnahan (2 anak) Joseph Aaron Joe Carnahan (kelahiran 9 Mei 1969) adalah seorang sutradara, penulis latar, produser dan aktor independen Amerika yang paling dikenal karena film-filmnya Blood, Guts, Bullets and Octane,[1] Narc, Smokin' Aces, The A-Team, dan The Grey. Ia juga menulis...

 

Thomas Kearns

Thomas Kearns Senator Amerika Serikat dari UtahMasa jabatan23 Januari 1901 – 3 Maret 1905PendahuluFrank J. CannonPenggantiGeorge Sutherland Informasi pribadiPartai politikRepublikSunting kotak info • L • B Thomas Kearns (11 April 1862 – 18 Oktober 1918) adalah seorang Senator Amerika Serikat dari Utah mulai 1901 hingga 1905. Imigrasi dan pertambangan Lahir dekat Woodstock, Ontario, Kanada, ia pindah bersama keluarganya ke Holt COunty, Nebraska, tempat ...

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

Queens Park railway station, Perth

Railway station in Perth, Western Australia Queens ParkGeneral informationLocationSevenoaks Street, Queens Park Western AustraliaAustraliaCoordinates32°00′27″S 115°56′19″E / 32.007544°S 115.938694°E / -32.007544; 115.938694Owned byPublic Transport AuthorityOperated byTransperth Train OperationsLine(s)      Armadale line      Thornlie line Distance11.4 kilometres from PerthPlatforms2 (1 island)Tracks2Construc...

 

History of slavery in Florida

1860 Tampa newspaper ad offered reward for returning an enslaved teenager, Nimrod, escaped from a plantation on the Hillsborough River Slavery in Florida occurred among indigenous tribes and during Spanish rule. Florida's purchase by the United States from Spain in 1819 (effective 1821) was primarily a measure to strengthen the system of slavery on Southern plantations, by denying potential runaways the formerly safe haven of Florida. Florida became a slave state, seceded, and passed laws to...

Philippine Independent Church

Major Independent Christian denomination based in the Philippines Philippine Independent ChurchIglesia Filipina Independiente (Spanish) Malayang Simbahan ng Pilipinas (Filipino) ᜋᜎᜌᜅ᜔ ᜐᜒᜋ᜔ᜊᜑᜈ᜔ ᜈᜅ᜔ ᜉᜒᜎᜒᜉᜒᜈᜐ᜔The National Cathedral of the Holy Child located along Taft Avenue in Ermita, ManilaAbbreviationIFI, PICTypeChristian (Western)ClassificationCatholicity, Protestantism (earliest years[a])OrientationMix of Independent Cathol...

 

Arrhephoria

Religious festival in ancient Greece A recreation of the Statue of Athena that would have been found inside the Parthenon. Recreation of the west pediment of the Parthenon.[1] Arrhephoria was a feast among the Athenians, instituted in honor of Athena. The word is derived from the Greek term Ἀρρηφόρια, which is composed of ἄρρητος, unspoken, not to be divulged, and φέρω, I carry. This feast was also called Hersiphoria, from Herse, the daughter of Cecrops, on whose...

 

全日本空輸

全日空全日本空輸All Nippon Airways IATA ICAO 呼号 NH ANA ALL NIPPON 創立於1952年12月27日，​71年前​（1952-12-27）樞紐機場成田國際機場東京國際機場關西國際機場大阪國際機場[1]重點機場中部國際機場新千歲機場[1]飛行常客奖励计划ANA Mileage Club贵宾休息室ANA LoungeANA Suite Lounge航空聯盟星空聯盟子公司全日空日本航空全日空之翼航空[2]樂桃航空机队数量214（�...

Plain of Jars

Megalithic archaeological landscape in Laos The Plain of Jarsທົ່ງໄຫຫິນPlain of Jars: Site 1Location of Plain of Jars and Xieng Khouang plain (blue shading)Alternative nameThong Hai HinLocationXiangkhoang PlateauRegion LaosCoordinates19°25′52″N 103°9′9″E / 19.43111°N 103.15250°E / 19.43111; 103.15250Heightabout 3 metersHistoryMaterialstone UNESCO World Heritage SiteOfficial nameMegalithic Jar Sites in Xiengkhuang – Plain of Jars...

 

جامع النصرتية

جامع النصرتية جامع النصرتية إحداثيات 41°01′38″N 28°58′59″E / 41.02732778°N 28.98316111°E / 41.02732778; 28.98316111   معلومات عامة القرية أو المدينة إسطنبول الدولة تركيا سنة التأسيس 1826  تاريخ بدء البناء 1826م المواصفات عدد المآذن 2 التصميم والإنشاء النمط المعماري عثماني معلومات أخرى ...