PROFILPELAJAR.COM

Hieronim Gostomski
	; Nałęcz
Data śmierci	13 maja 1609
Ojciec	Anzelm Gostomski
Dzieci	Jan Gostomski

Hieronim Gostomski z Leżenic herbu Nałęcz (zm. 13 maja 1609) – wojewoda poznański w latach 1592–1609, kasztelan nakielski w latach 1588–1592, podkomorzy rawski w 1575 roku, dworzanin królewski w 1570 roku, starosta gąbiński, strzelecki, wałecki, warecki, grójecki, średzki, sandomierski, sannicki^[1], starosta mosiński w 1588 roku^[2].

Życiorys

Hieronim Gostomski był drugim synem Anzelma Gostomskiego z Leżenic, wojewody rawskiego i Narzymskiej, kasztelanki płockiej.

Poseł na sejm 1570 roku z województwa płockiego^[3]. Poseł na sejm koronacyjny 1574 roku z ziemi płockiej^[4]. W 1575 roku podpisał elekcję Maksymiliana II Habsburga^[5]. W 1577 roku walczył pod Gdańskiem, natomiast już w stopniu rotmistrza brał udział w bitwie pod Pskowem w roku 1582. Był posłem na sejm 1581 roku, sejm zwyczajny 1585 roku. Poseł na sejm 1582 roku z województwa kaliskiego^[6]. W 1585 toku otrzymał od króla Stefana Batorego starostwo sannickie, a w 1586 po ojcu odziedziczył starostwa wareckie i grójeckie^[7]. Od Zygmunta III Wazy, oprócz miejscowości Środa i Wałcz, w roku 1588 otrzymał starostwo mosińskie. Poseł na sejm pacyfikacyjny 1589 roku z województwa poznańskiego^[8] i w jego trakcie porzucił protestantyzm i dokonał konwersji na katolicyzm^[7]. W 1589 roku był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym^[9]. Poseł na sejm 1590 roku z województwa kaliskiego i województwa poznańskiego^[10].

Jako zwolennik wyboru na króla Polski Zygmunta Wazy został za panowania tego władcy wojewodą poznańskim (1592). Był również starostą wałeckim (1589-1593) i sandomierskim (1597-1602), a od roku 1603 także starostą Gąbina. W 1598 roku po zmarłym bezpotomnie bracie Stanisławie Gostomskim odziedziczył zamek w Wilczyskach na Lubelszczyźnie wraz z tamtejszymi dobrami^[7]. W dniu 7 października 1606 roku podpisał ugodę pod Janowcem^[11]. Jako stronnik Zygmunta III walczył również po stronie królewskiej w trakcie rokoszu Zebrzydowskiego (1607). Był przeciwnikiem pojednania z dawnymi rokoszanami i nawoływał do ścięcia przywódców buntu. Sam w trakcie walk wewnętrznych z Zebrzydowskim stracił znaczną część majątku, za co zresztą sejm przyznał mu rekompensatę.

Początkowo dość gorliwy dysydent, po przejściu z luteranizmu na katolicyzm na sejmie pacyfikacyjnym w 1589 roku^[8] stał się żarliwym katolikiem^[7]. W późniejszym okresie prowadził politykę kontrreformacyjną, był przeciwnikiem różnowierców, mieszczan i Żydów.

Hieronim Gostomski zmarł w roku 1609, a majątek odziedziczył jego syn, Jan Gostomski (zm. 1623)^[7].

Fundacje

Fundator kaplicy w kolegiacie w Środzie Wielkopolskiej, gdzie pochował żonę (1598),
W 1602 roku wystawił jezuitom w Sandomierzu pierwszy dom i sfinansował rozbudowę kościoła św. Piotra,
Fundator Collegium Gostomianum (klasztoru jezuitów) w Sandomierzu,
w 1602 r. ustanowił dla jezuitów sandomierskich pensję 2 tysięcy florenów i uposażył zakon, przekazując wieś leżącą w powiecie sandomierskim.
Uposażył dominikanki sandomierskie.

szpital w Grodźcu (w 1596 r.)
szpital w Sandomierzu (w 1604 r.) z zapisem pięć tysięcy złotych ze swoich dóbr w Wilczyskach.

Przypisy

↑ Urzędnicy Wielkopolscy XV–XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Adam Bieniaszewski. 1987, s. 202.
↑ W tym roku uzyskał dożywocie na starostwo mosińskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 111.
↑ Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 193.
↑ Rafał Jaworski, Spis posłów koronnych na sejm koronacyjny w 1574 roku, w: Kwartalnik Historyczny, Rocznik CXXIV, 2017, 2, s. 311.
↑ Uchańsciana, czyli Zbiór dokumentów wyjaśniających życie i działalność Jakóba Uchańskiego arcybiskupa gnieźnieńskiego, legata urodzonego, Królestwa Polskiego Prymasa i Pierwszego Księcia, +1581. T. 2, Warszawa 1885, s. 319.
↑ Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 270.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e WojciechW. Bis WojciechW., Wilczyska – mieszkalno-obronna siedziba na pograniczu Mazowsza i Małopolski z końca XV – drugiej połowy XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 69 (3), 2021, s. 301–320, DOI: 10.23858/KHKM69.2021.3.002, ISSN 2719-6496 [dostęp 2023-04-20] (pol.).
↑ ^a ^b Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 311.
↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. I, Wilno 1758, s. 238.
↑ Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 325.
↑ Alexander Rembowski, Rokosz Zebrzydowskiego: materyały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacya i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, Warszawa 1893, s. 213.